انتشار خبر ورود قشون روس باصفهان مصمم شدم از اصفهان بطرف بختیاری فرار کنم تا می‌رسد باینجا که: « مدیر جریده زاینده رود سید عبدالحسین خونساری که آنوقت سمت مدعی العمومی عدلیه اصفهان را نیز دارا بود و گراور او در (ص ۱۱۱) دیده می‌شود. (در این گراور میرزا عبدالحسین با لباس عمامه و مردی چهل و چندساله است) نیز تصمیم فرار و مهاجرت داشت و لوازم سفر خود را بدستگرد آورده بود در خانه من تا به وقع با یکدیگر فرار کنیم ۲۰ مرحوم زاینده رود مدتی در ولایات یزد و نیشابور و بعضی نقاط دیگر سمت ریاست عدلیه را داشته و در جمادی الاول ۱۳۳۹ قمری بریاست پار که بدایت عدلیه اصفهان منصوب شده است. از مرحوم زاینده رود فرزندان و بنی اعمامی در اصفهان و سایر شهر‌ها باقی ماند که اغلب بخدمات دولتی مشغولند و منجمله یکی از فرزندان آنمرحوم آقای محمد زاینده رو د مدتی رئیس فرهنگ گرگان بود و در حین تحریر رئیس فرهنگ زنجان است. از بنی اعمام آنمرحوم کمال و جمال رضوان که اولی در شرکت اسفالت و دومی رئیس دبیرستان سعدی اصفهانست.
و اما ادیب خراسانی که مدتی اداره روزنامه بعهده او بوده بعداً روزنامه صبح امید را در اصفهان تأسیس نمود و ما در ذیل این روزنامه شرح احوال او را ذکر خواهیم کرد.
(۶۱۰) زبان آزاد
روزنامه زبان آزاد بصاحب امتیازی ) معاون السلطنه ) دو مرتبه در طهران تأسیس و منتشر شده است دفعه اول در شوال ۱۳۳۵ قمری بوده که پس از توقیف روز نامه نوبهار بمدیری آقای ملک الشعرای بهار، زبان آزاد بجای آن برای مشتر کین فرستاده شده است و این مطلب را بطور اجمال در سرمقاله شماره اول دوره دوم روزنامه بدین نحو ذکر کرده است: « نامه زبان آزاد که نخستین دوره سیر و مرحله زندگانی خویش را با مداد برادرانه هم ملک ارجمند خود ( نوبهار ) بسر بر د و با نگارش آقای ملک الشعرای بهار بودجه‌ایشان بخدمت عالم مطبوعات ومان شتافت پس از رفع تعطیل و انتشار آن گرامی روزنامه چندی بانتظار تکمیل لوازم در محاق تعطیل.... »
و اما شماره اول سال اول که در حقیقت شماره اول دوره دوم روز نامه می‌باشد بصاحب امتیازی (معاون السلطنه) و مدیری (میرزا قوام الدین) در طهران تأسیس و در تاریخ جمعه ششم ربیع الاول ۱۳۳۶ قمری مطابق ۳۰ قوس ۱۲۹۶ شمسی در چهار صفحه بقطع بزرک، در مطبعه سربی برادران (باقر‌زاده) طبع و توزیع شده است طرز انتشار آن هفته سه نمره روز‌های دوشنبه، چهار شنبه، جمعه بوده است قیمت اشتراک آن یکساله داخله ۷۰ قران، شش ماهه ۳۵ قران. خارجه ۸۰ قران ۴۰ قران. تک نمره طهران ۱۰ شاهی ولایات ۱۱ شاهی محل اداره: طهران خیابان لاله‌زار:
در شماره اول پس از مقدمه که قسمتی از آنرا نقل کردیم مقاله افتتاحی روزنامه
-۴-
