انوری (قصاید)/گر دل و دست بحر و کان باشد
ظاهر
گر دل و دست بحر و کان باشد | دل و دست خدایگان باشد | |||||
شاه سنجر که کمترین بندهاش | در جهان پادشه نشان باشد | |||||
پادشاه جهان که فرمانش | بر جهان چون قضا روان باشد | |||||
آنکه با داغ طاعتش زاید | هرکه ز ابنای انس و جان باشد | |||||
وانکه با مهر خازنش روید | هرچه ز اجناس بحر و کان باشد | |||||
دستهی خنجرش جهانگیرست | گرچه یک مشت استخوان باشد | |||||
عدلش ار با زمین به خشم شود | امن بیرون آسمان باشد | |||||
قهرش ار سایه بر جهان فکند | زندگانی در آن جهان باشد | |||||
مرگ را دایم از سیاست او | تب لرز اندر استخوان باشد | |||||
هرکجا سکه شد به نام و نشانش | بخل بینام و بینشان باشد | |||||
هرکجا خطبه شد به نام و بیانش | نطق را دست بر دهان باشد | |||||
ای قضا قدرتی که با حزمت | کوه بیتاب و بیتوان باشد | |||||
رایتت آیتی که در حرفش | فتح تفسیر و ترجمان باشد | |||||
مینگویم که جز خدای کسی | حال گردان و غیبدان باشد | |||||
گویم از رای و رایتت شب و روز | دو اثر در جهان عیان باشد | |||||
رای تو رازها کند پیدا | که ز تقدیر در نهان باشد | |||||
رایتت فتنها کند پنهان | که چو اندیشه بیکران باشد | |||||
لطفت ار مایهی وجود شود | جسم را صورت روان باشد | |||||
باست ار بانگ بر زمانه زند | گرگ را سیرت شبان باشد | |||||
نبود خط روزیی مجری | که نه دست تو در ضمان باشد | |||||
نشود کار عالمی به نظام | که نه پای تو در میان باشد | |||||
در جهانی و از جهان پیشی | همچو معنی که در بیان باشد | |||||
آفرین بر تو کافرینش را | هرچه گویی چنین چنان باشد | |||||
روز هیجا که از درخشش سنان | گرد راکسوت دخان باشد | |||||
در تن اژدهای رایتهات | باد را اعتدال جان باشد | |||||
شیر گردون چو عکس شیر در آب | پیش شیر علمستان باشد | |||||
هم عنان امل سبک گردد | هم رکاب اجل گران باشد | |||||
هر سبو کز اجل شکسته شود | بر لب چشمهی سنان باشد | |||||
هر کمین کز قضا گشاده شود | از پس قبضهی کمان باشد | |||||
اشک بر درعهای سیمابی | نسخت راه کهکشان باشد | |||||
چون بجنبد رکاب منصورت | آن قیامت که آن زمان باشد | |||||
هر که راشد یقین که حملهی تست | پای هستیش بر گمان باشد | |||||
روح روح الامین در آن ساعت | نه همانا که در امان باشد | |||||
نبود هیچکس بجز نصرت | که دمی با تو همعنان باشد | |||||
هر مصافی که اندرو دو نفس | تیغ را با کفت قران باشد | |||||
صد قران طیر و وحش را پس از آن | فلک از کشته میزبان باشد | |||||
خسروا بنده را چو ده سالست | که همی آرزوی آن باشد | |||||
کز ندیمان مجلس ار نشود | از مقیمان آستان باشد | |||||
بخرش پیش از آنکه بشناسیش | وانگهت رایگان گران باشد | |||||
چه شود گر ترا در این یک بیع | دست بوسیدنی زیان باشد | |||||
یا چه باشد که در ممالک تو | شاعری خام قلتبان باشد | |||||
لیکن اندر بیان مدح وغزل | موی مویش همه زبان باشد | |||||
تا شود پیر همچو بخت عدوت | هم درین دولت جوان باشد | |||||
تا هوای خزان به بهمن و دی | زرگر باغ و بوستان باشد | |||||
باغ ملک ترا بهاری باد | نه چنان کز پیش خزان باشد | |||||
خطبها را زبان به ذکر تو تر | تا ممر سخن دهان باشد | |||||
سکها را دهان به نام تو باز | تا ز زر در جهان نشان باشد | |||||
مدتت لازم زمان و مکان | تا زمان لازم مکان باشد | |||||
همتت ملکبخش و ملک ستان | تا به گیتی ده و ستان باشد | |||||
در جهان ملک جاودانت باد | خود چنین ملک جاودان باشد |