انوری (قصاید)/باغ سرمایه‌ی دگر دارد

by انوری

	باغ سرمایه‌ی دگر دارد			کان شد از بس که سیم و زر دارد
	هیچ طفل رسیده نیست درو			که نه پیرایه‌ی دگر دارد
	می‌نماید که از رسیدن عید			چون همه مردمان خبر دارد
	طبع بر کارگاه شاخ نگر			که چه دیبای شوشتر دارد
	گل رعنا به یاد نرگس مست			جام زرین به دست بر دارد
	بلبل اندر هوای بزم وزیر			صد نوای عجب ز بر دارد
	ابر بی‌کوس رعد می‌نرود			تا گل اندر جهان حشر دارد
	گر ز بیجاده تاج دارد گل			زیبدش ملک نامور دارد
	بر ریاحین به جملگی ملکست			نه سر و کار مختصر دارد
	نی کدامست وز کجا باری			که ز فیروزه صد کمر دارد
	هر زمانی چنار سوی فلک			به مناجات دست بر دارد
	مگر اندر دعای استسقاست			ورنه او با فلک چه سر دارد
	پیش پیکان گل ز بیم گشاد			هر شب از هاله مه سپر دارد
	با بقایای لشکر سرما			گر صبا عزم کر و فر دارد
	تیغ در دست بید می‌چکند			وز چه معنی زره شمر دارد
	در چنین موسمی که باغ هنوز			کس نداند چه مدخر دارد
	یاسمین را ببین که تا دو سه روز			بی‌رفیقان سر سفر دارد
	دهن لاله چون دهان صدف			ابر پیوسته پر گهر دارد
	لاله گویی که بر زبان همه روز			مدح دستور دادگر دارد
	تا که اندر دعا و مدح وزیر			لب لعلش همیشه تر دارد
	ناصر دین که شاخ دولت و دین			از معالیش برگ و بر دارد
	طاهربن المظفر آنکه خدای			همه وقتیش با ظفر دارد
	آنکه گیتی ز شکر هستی او			یک دهان سر به سر شکر دارد
	وانکه از عشق نام و صورت او			خاک سمع و هوا بصر دارد
	رایش اندر نظام کار جهان			از قضا سعی بیشتر دارد
	کلکش اندر بیان باطل و حق			کمترین مستمع قدر دارد
	دستش ار واهب حیات نشد			در جمادات چون اثر دارد
	اثری بیش از این بود که درو			کلک نطق و نگین نظر دارد
	کسوت قدر اوست آن کسوت			کز نهم چرخ آستر دارد
	در نه اقلیم آسمان حکمش			کارداران خیر و شر دارد
	زاتش باس اوست اینکه هواش			روز و شب شعله و شرر دارد
	زده‌ی پشت پای همت اوست			هرچه ایام خشک و تر دارد
	سعد اکبر که از سعادت عام			خویشتن در جهان سمر دارد
	هنرش زاسمان بپرسیدم			کز چه این اختصاص و فر دارد
	گفت شاگرد رای دستورست			بس بود گر همین هنر دارد
	ای به جایی که رایت ار خواهد			رسم شب از زمانه بردارد
	ناید اندر کرشمه‌ی نظرت			هرچه تقدیر منتظر دارد
	کلبه‌ای از جهان جاه تو نیست			فوق و تحتی که جانور دارد
	چشم بخت تو در جهان‌بانی			سال و مه سرمه‌ی سهر دارد
	فتنه زان سوی خوابگاه فنا			روز و شب شیوه‌ی حذر دارد
	عرصه‌ی ساحت تو چیست سپهر			کاختر و برج و ماه و خور دارد
	روضه‌ی مجلس تو چیست بهشت			که فنا از برون در دارد
	حیرت نعمت تو چو جذر اصم			یک جهان عقل گنگ و کر دارد
	مهر تو از بهشت دارد قدر			خشم تو صولت سقر دارد
	عقل آزاد بر تو می‌نرسد			که جهان جمله زیر پر دارد
	مرغ فکرت کجا رسد که هنوز			رشته در دست خواب و خور دارد
	نیمه‌ای زین سوی ولایت تست			هر ولایت که آن فکر دارد
	پدر اول آدم آنکه وجود			نه ز مادر نه از پدر دارد
	قبله‌ی آسمانیان زانست			که چو تو در زمین پسر دارد
	در دریای دهر کیست؟ تویی			وین سخن عقل معتبر دارد
	گوهرت زانکه زبده‌ی بشرست			جای در حیز بشر دارد
	آفتاب ار زبرترست چه شد			کار گوهر نه مستقر داد
	جرم خاشاک را از آن چه شرف			کاب دریاش بر زبر دارد
	به تحمل چو تو نگردد خصم			خود ندارد هنوز و گر دارد
	چون کلیم و مسیح کی باشد			هرکه چوب کلیم و خر دارد
	خصم چندان هوس پزد که ترا			حلم بر عفو ماحضر دارد
	دیو چندان علم زند که نبی			مکه بی‌سایه‌ی عمر دارد
	با خلاف تو دست کیست یکی			که نه یک پای در سقر دارد
	نوح پیغمبری که بر اعدا			قهرت اعجاز لاتذر دارد
	شکر این در جهان که یارد کرد			آنکه توفیق راهبر دارد
	کاب در جوی تست و چرخ چو پل			دشمنان را لگد سپر دارد
	تا ز تکرار دور چنبر چرخ			بر جهان خیر و شر گذر دارد
	روز عمر تو باد کز پی تست			که شب انس و جان سحر دارد
	بر کران بادی از خطر که جهان			به تو دارد اگر خطر دارد
	چون گل از خنده لب مبند که خصم			داغ چون لاله بر جگر دارد