گرشاسپ‌نامه/صفت رود

از ویکی‌نبشته
  و ز آن جای با بزم و شـادی و رود همی رفت تا نــــــــــزد ایلاق رود  
  یکی رود کز سیم گفتی مگـــــــــــر ببستست گردون زمین را کمـــــــر  
  به دیدار که موج و دریا نشیــــــــب به‌تک چرخ کردار و طوفان نهیب  
  چوباد از شتاب و چو آتش ز جوش چــو‌مارازشکنج‌وچــوشیرازخروش  
  یکی اژدها نیلگون پیکـــــــــــــرش ابر باختر دم، از رستخیــــــــــــــز  
  خروشش ز تندر تک از برق تیـــز نهیبش ز مرگ و دم از رستخیــــز  
  همه دمّ خَم و همه دل شکـــــــــــــن همه رویش ابرو همه تن دهــــــــن  
  گهی داشت جوش از دل بی‌هشـــان گه از ناف و گیسوی خوبان نشــان  
  ز پهناش ماهی به ماه آمــــــــــــدی هم از بن به یکساله راه آمــــــــدی  
  به رنگ اینده بد زدوده ز زنـــــگ ولیکن چو سوهان همی سود سنگ  
  ز باران گهی درع پرچین شــــــدی گه از باد چون جوشن کین شــــدی  
  همه سیم کآن گفتی اندر جهـــــــــان گدازید و آمــــــــــــد برون از نهان  
  دگر صدهزار از گهردار تیــــــــــغ ز پیش و پس خور همی تاخت میغ  
  گــمان بردی از سهم آن ژرف رود که آمـــــــــد مجرّه ز گردون فرود  
  ز هر سو بی‌اندازه در وی به‌جـوش بتان پرندی بــــــــــــــــر حله پوش  
  یکی کرته هر یک بپوشیده تنـــــگ همه چشمه چشمه بنفشه بــــه رنگ  
  زده دامن کرته چاک از بــــــــرون گشاده بــــــــــــــر و سینة سیمگون  
  چو جنگی سپاهی فزون از شمــــار زره پوش و جــوشن‌ور و ترگ‌دار  
  سپهبد به نیک اختر هور و مـــــــاه بی‌آزا بگذشت از او بـــــــــــا سپاه  
  گذر کرد از آن سوی خرگاهیــــــان بــــــــــــــه تاتار زد خیمه ناگاهیان  
  بر آن مرز خاقان یغر شاه بــــــــود که تاج بزرگش بـــــــــــــر ماه بود  
  ز گردان کین جوی سیصد هــــزار سپه داشت شایسته کـــــــــــــارزار  
  بد از لشکرش خیره چرخ بریــــــن نگنجد گنجش بــــــــــه روی زمین  
  چــــــــو از شهر رفتی برون گاه‌گاه به چوگان و گوی از بـه نخچیرگاه  
  بدی صد هزاران سران ستـــــــرگ طرازنده گدش سپاهی بـــــــــزرگ  
  هزارانش بالا به پیش انـــــــــدرون بــــــــه برگستوان و زره گونه‌گون  
  ده و شش هزار از مهان ســــــرای ز گوهـــــــــر کمرشان ز دیبا قبای  
  پیاده بسی گرد خاقان پـــــــــــرست سپرور همه با کمان‌ها به‌دســـــــت  
  منادی ز هر سو یکی چر بگـــــوی خروشنده تا کیست فریادجــــــــوی  
  ستمدیده هر یک آمدی دادخــــــــواه بد و نیک بـــــــــــرداشتندی به شاه  
  بدادی سبک داد و بنواختـــــــــــــی وز اندازه بـــــــــــــر پایگه ساختی  
  بدش کوشکی سرکشیده به مـــــــــاه که پیرامنش بـــــــــود یک میل راه  
  بر او سی و یک در همه زرنـــگار که دادی به هـــر در یکی روز بار  
  چنین تا رسیدی سَر مه فـــــــــــراز گشادی یکی در به هـــــر روز باز  
  بد از پیش هر در یکی تازه بـــــاغ پر از گونه‌گون گل‌چوروشن چراغ  
  ره کوشک یکسر ز ساده رخــــــام زمین مرمر و کنـــــــگره عود خام  
  بــــه گرد اندرش کاخ و گلشن چهل ز زرّ و ز گوهر نـــه از آب و گل  
  دو صد گنبد از صندل سرخ عــــود ستاده بـــــــه زرین و سیمین عمود  
  میانش دو ایوان برافراختــــــــــــــه سر برجشان تاج مــــــــــــه ساخته  
  خم طاق هر یک چو پرّ تـــــــــذور زبس رنگ یاقوت رخشان چو پرو  
  به یکروی دکانی از زرّ نــــــــــاب عقیقش همه بـــــــوم و درّ خوشاب  
  برو خرگهی کرده صدرش بپـــــای سرش بر گذشته ز کاخ ســـــــرای  
  همه چوب او زر و گوهر نــــــگار نمد خــــــــــــز و دیبای چینی ازار  
  چـــــــو جشنی بزرگ آمدی گاه‌گاه در آن خیمه آراستــــــــــــی بارگاه  
  به شهرش نه برف و نه باران بـدی جز اندک نمی کز بهاران بـــــــدی  
  ز زربفت چیــــــن داشتی جامه شاه ز دیبا دگـــــــــــــــــر مهتران سپاه  
  بـــــــــــدی جامه کربای درویش را دگر پرنیان هـــــــــر کم و بیش را  
  بدان مرز بودند شاهان بســــــــــــی ولیکن نبد یــــــــــــــار خاقان کسی  
  همه ساله بد خــــــــواه ضحاک بود که ضحاک خونریز و ناپاک بــــود  
  همی گفت ای کاشکی کــــــز شهان ربودی کســـــــی زاو شهی ناگهان