مسعود سعد سلمان (قصاید)/این عقل در یقین زمانه گمان نداشت
ظاهر
این عقل در یقین زمانه گمان نداشت | کز عقل راز خویش زمانه نهان نداشت | |||||
در گیتیای شگفت کران داشت هرچه داشت | چون بنگرم عجایب گیتی کران نداشت | |||||
هرگونه چیز داشت جهان تا بنای داشت | ملکی قوی چو ملک ملک ارسلان نداشت | |||||
پاینده باد ملکش و ملکی است ملک او | که ایام نوبهار چنان بوستان نداشت | |||||
گشت آن زمان که ملکش موجود شد جهان | دلشاد و هیچ شادی تا آن زمان نداشت | |||||
آن جود و عدل دارد سلطان که پیش از این | آن جود و عدل، حاتم و نوشیروان نداشت | |||||
هنگام کر و فر وغا تاب زخم او | شیر ژیان ندارد و پیل دمان نداشت | |||||
ای پادشاه عادل و سلطان گنج بخش | هرگز جهان ملک چو تو قهرمان نداشت | |||||
امروز یاد خواهم کردن ز حسب حال | یک داستان که دهر چنان داستان نداشت | |||||
بونصر پارسی ملکا جان به تو سپرد | زیرا سزای مجلس عالی جز آن نداشت | |||||
جان داد در هوات که باقیت باد جان | اندر خور ثنا جز آن پاک جان نداشت | |||||
جانهای بندگان همه پیوند جان توست | هر بنده جز برای تو جان و روان نداشت | |||||
آن شهم کاردان مبارز که مثل او | این دهر یک مبارز و یک کاردان نداشت | |||||
مرد هنر سوار که یک باره از هنر | اندر جهان نماند که او زیر ران نداشت | |||||
کس چون زبان او به فصاحت زبان ندید | کس چون بیان او به لطافت بیان نداشت | |||||
او یافت صد کرامت اگر مدتی نیافت | او داشت صد کفایت اگر سو زیان نداشت | |||||
اندیشهی مصالح ملک تو داشتش | و اندوه سو زیان و غم خانمان نداشت | |||||
در هرچه اوفتاد بد و نیک و بیش و کم | او تاب داشت تاب سپهر کیان نداشت | |||||
شصت و سه بود عمرش چون عمر مصطفی | افزون از این مقامی اندر جهان نداشت | |||||
آن ساعت وفات که پاینده باد شاه | روی نیاز جز به سوی آسمان نداشت | |||||
مدح خدایگان و ثنای خدای عرش | جز بر زبان نراند و جز اندر دهان نداشت | |||||
آن بندگی که بودش در دل، نکرد از آنک | یک هفته داشت چرخش و جز ناتوان نداشت | |||||
این مدح خوان دعا کندش زان که در جهان | کم بود نعمتی که بر این مدح خوان نداشت | |||||
بر بنده مهر داشت چهل سال و هرگز او | بر هیچ آدمی دل نامهربان نداشت | |||||
صاحب قران تو بادی تا هست مملکت | زیرا که مملکت چو تو صاحب قران نداشت | |||||
فرزندکانش را پس مرگش عزیزدار | کاو خود به عمر جز غم فرزندکان نداشت |