لاهوتی (قطعه‌ها و منظومه‌ها)/کاخ کرمل
{{ عنوان=لاهوتی(قطعه ها و منظومه ها) |موُلف=ابوالقاسم لاهوتی |قسمت=کاخ کرمل |قبلی |بعدی |یادداشت }}
منتخب از چاپ ۱۹۴۶ مسکو توسط اداره نشریات به زبان های خارجی
| تا چند کنی گریه بر مسند نوشروان؟ | ||||||
| در قصر کرمل، ایدل، اسرار نهان بر خوان. | ||||||
| این قصر که می بینی بر روی تو میخندد، | ||||||
| بر کشتهٔ مظلومان بسیار شده گریان. | ||||||
| در داخل هر دیوار با دیدهٔ سر بنگر - | ||||||
| پیکر بسر پیکر، ستخوان به سر ستخوان. | ||||||
| از خون دل خلقست هر نقش در این گنبد، | ||||||
| خاک تن مزدور است هر خشت در این ایوان. | ||||||
| از آه شهیدانست هردود در آن بر پا، | ||||||
| از اشک یتیمانست هر دُر که در آن غلطان. | ||||||
| دربار ستم بود این، با دیده عبرت بین، | ||||||
| زیر پی هر پا یه خون دو هزار انسان. | ||||||
| اینجا که پر از شادیست، سر منزل آزادیست، | ||||||
| ز این پیش بچشم ما بُد زشت تر از زندان. | ||||||
| امروز عدالتگاه، دیروز ستمخانه، | ||||||
| دیروز پر از لعنت، امروز پر از غفران. | ||||||
| اینجا و مداین را مزدور بپا کرده است، | ||||||
| این قصر رومانف شد، آن مسند بن ساسان. | ||||||
| تا پایهٔ هر برجی زاین کاخ شود آباد، | ||||||
| صد سلسله شد معدوم، صد ناحیه شد ویران. | ||||||
| ز اینجاست که میگردید هر روز، بنفع شاه، | ||||||
| بر قتل دو صد مزدور امضای دو صد فرمان. | ||||||
| تنها نه همین اینجاست کز خون بشر بر پاست. | ||||||
| بنیان وی از بیداد، ارکان وی از عدوان، | ||||||
| هستند بدین منوال دارای همین احوال | ||||||
| گر قصر بریطانیست یا قلعه واتیکان. | ||||||
| از رنج کشاورز است آسایش هر دارا، | ||||||
| از کوشش مزدور است سرمایهٔ بازرگان. | ||||||
| ای دیدهٔ بیننده، غافل منگر اینجا، | ||||||
| اشک است در این پایه، خونست در این پایان. | ||||||
| دندانهٔ هر برجی چشمی است که میگرید | ||||||
| بر ما تم مزدوران، بر ذلت دهقانان. | ||||||
| تا منظر این در گاه دلخواه شهان گردد، | ||||||
| چندین تن مظلومان افتاده در آن بیجان. | ||||||
| بسیار ستمکاران از رنجبران کشتند، | ||||||
| تا آنکه در این ایوان راحت بکند سلطان. | ||||||
| و آنانکه بخون دل این کاخ بپا کردند، | ||||||
| یک آب ننوشید ند با راحت جان در آن. | ||||||
| در نقشهٔ این خانه مرگ فقرا شد طرح، | ||||||
| معمار ستم چون ریخت شالودهٔ این بنیان. | ||||||
| ز اینجاست که جاری بود خونهای ستمکشها، | ||||||
| ز اینجاست که مجرا بود احکام ستمکاران. | ||||||
| آواره از آن زارع، بیچاره از آن مزدور، | ||||||
| سر گشته از آن توران، ویرانه از آن ایران. | ||||||
| تا ساحت این ایوان خا لی ز الم ماند، | ||||||
| پر بود به هر شهری از رنجبران زندان. | ||||||
| هر لحظه بیاد آرد از پیکر مصلوبی | ||||||
| گردیده هر آویزی از سقف وی آویزان. | ||||||
| دانی که بمزدوران این قصر چه میگوید؟ | ||||||
| گوید: چو خریدستی، مفروش مرا ارزان! | ||||||
| ای کارگر، از اینجا چون میگذری، بشنو | ||||||
| این ناله ز هر خشتی، این نکته ز هر ارکان. | ||||||
| گوید که تو از ما ئی، ما نیز چو تو بودیم، | ||||||
| ما خاک شدیم ایدر، تو فاتح این میدان. | ||||||
| زنهار، پس از این فتح غفلت منما زنهار، | ||||||
| تا بر سر ما ز این پس دشمن نزند جولان. | ||||||
| تو پا بسر ما نِه، ما ننگ از اینمان نیست، | ||||||
| چون ما چو تو مزدوریم، تو نیز چو ما دهقان. | ||||||
| ما هم، چو تو، چندی پیش از کارگران بودیم، | ||||||
| ما را ستم اینجا کرد با خاک یکسان. | ||||||
| گوئی که چه شد آن جان و آن پیکر آنروزی؟ | ||||||
| از ظلم بشد بر باد، درخشت بشد پنهان. | ||||||
| از حا صل رنج ما ده بردی و یک دادی، | ||||||
| نُه دانگ ستم میکرد مستثمر بی وجدان. | ||||||
| ما داد همی کردیم کاین مزد مساوی نیست | ||||||
| با حاصل رنج ما، ای خواجهٔ عالیشان! | ||||||
| اما چه اثر میکرد این ناله و آه ما | ||||||
| بر خاطر همچون یخ، اندر دل چون سندان. | ||||||
| ما دست تهی بودیم و آنان همه ثروتدار، | ||||||
| آنها همه با قدرت، ما یکسره بی سامان. | ||||||
| بر کشتهٔ ما دژخیم صد نسبت بد میداد، | ||||||
| تو زنده شنیدستی بر مرده زند بهتان؟ | ||||||
| ما گرچه بتن خاکیم و آن خاک در اینجا خشت، | ||||||
| هستیم بجان، اما، ما زنده جاویدان. | ||||||
| ما از در و از دیوار هر سو نگران بودیم | ||||||
| و ز دیدن ما غافل هم خسرو و هم دربان. | ||||||
| بس حادثه ها اینجا با دیدهٔ جان دیدیم | ||||||
| کز گفتن آن ترسم عقل تو شود حیران. | ||||||
| هر شب تن صد مظلوم آغشته بخون میشد، | ||||||
| تا آنکه در این ایوان صد حور شود رقصان. | ||||||
| این طرهٔ سنبل بین کز باد همی لرزد، | ||||||
| بودند چو او اینجا خلقی ز ستم لرزان. | ||||||
| خون دل زحمتکش جاری شده بد چون آب، | ||||||
| لخت جگر دهقان بریان شده بد بر خوان. | ||||||
| بودند بنفع شاه خدمتگر این درگاه | ||||||
| هم قائمهٔ شمشیر، هم فلسفه ایمان. | ||||||
| تا شاه کند بازی با زلف بتان میشد | ||||||
| بر گردن صد مسکین زنجیر عدم پیچان. | ||||||
| تا خواجه زند بوسه بر گوی زنخدانها | ||||||
| صدها سر بی تقصیر بر خاک شدی غلطان. | ||||||
| بر کشته هر مظلوم ما مویه سرا بودیم، | ||||||
| بر کشتهٔ مظلومان جز ما که شود مویان؟ | ||||||
| ما شاهد این منظر، بینندهٔ این محشر، | ||||||
| سوزنده از این اخگر، افتاده در این طوفان، | ||||||
| مبهوت در این ماتم و ز عاقبت عالم، | ||||||
| کاین پایه مظالم را آیا نبود پایان؟ | ||||||
| نا گاه زمین لرزید و ز دور فلک ترسید، | ||||||
| چون داد درفش سرخ بر محو ستم فرمان. | ||||||
| اردوی ستم بگریخت، زنجیر جفا بگسیخت | ||||||
| از رنجبر مظلوم و ز کارگر عریان. | ||||||
| آسوده خداخانه بنشست در این خانه | ||||||
| وز پرتو آزادی روشن بشد این کیهان. | ||||||
| شورای ستمکشها فرمان حکومت را | ||||||
| بنوشت بخط سرخ بر قلهٔ شادروان. | ||||||
| روزی که به پیروزی با مسلک امروزی | ||||||
| یکرنگ شود گیتی، همسنگ شود دوران، - | ||||||
| زحمت بشود آمر، وجدان بشود حاکم، | ||||||
| آدم شود آسوده، عالم شود آبادان. | ||||||
| جهل افتد و علم آید، اقلیم بیاراید، | ||||||
| هر فرد شود آزاد، هر درد شود درمان. | ||||||
مسکو نوامبر ۱۹۲۳