قانون مرکز آمار ایران
قانون مرکز آمار ایران – مصوب ۱۰ بهمن ۱۳۵۳ مجلس شورای ملی و ۳۰ دی ۱۳۵۳ مجلس سنا – این قانون در تاریخ ۱۹ بهمن ۱۳۵۳ به توشیح محمدرضا شاه پهلوی رسید.
فصل اول - کلیات
[ویرایش]ماده 1 - تعاریف اصطلاحات مندرج در این قانون به قرار زیر است:
الف - سرشماری: منظور آمارگیریهایی است که کلیه افراد واحدهای جامعه مورد مطالعه را در بر گیرد و در مواعد مشخص به منظور جمع‌آوری‌اطلاعات در زمینه فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی مانند نفوس، مسکن، کشاورزی، صنعت، ساختمان، بازرگانی، فرهنگی و سایر فعالیتها صورت‌می‌گیرد.
در صورتی که سرشماری در سراسر کشور به عمل آید سرشماری عمومی نامیده می‌شود.
ب - آمارگیری نمونه‌ای: منظور جمع‌آوری اطلاعات آماری از تعدادی از افراد یا واحدهای جامعه بر اساس روشهای علمی و آماری است که نتایج‌آن قابل تعمیم باشد.
ج - آمارگیری جاری: منظور آمارگیریهایی است که از روی مدارک گزارشها و فرمهای مربوط به فعالیتهای جاری وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و‌شرکتهای دولتی و وابسته به دولت انجام می‌شود.
د - محاسبات ملی: منظور بیان آماری کلیه فعالیتهای اقتصادی کشور طی یک دوره زمانی می‌باشد.
ه - شاخص قیمت: منظور کمیتی است که تغییرات متوسط قیمت کالاها و خدمات را نسبت به یک زمان معین نشان دهد.
و - قالب آماری: منظور فهرستی از مشخصات کلی افراد یا واحدهای جامعه مورد آمارگیری است که بخصوص در آمارگیریهای نمونه‌ای از آن‌استفاده می‌شود.
ز - خدمات آماری: منظور انجام تمام یا قسمتی از خدماتی است که در زمینه تهیه و اجرای طرحهای آماری و استخراج نتایج و چاپ و انتشار آنها‌به عمل می‌آید.
ماده 2 - مرکز آمار ایران وابسته به سازمان برنامه و بودجه می‌باشد و زیر نظر وزیر مشاور و رییس سازمان برنامه و بودجه اداره می‌شود و رییس آن‌قسمت معاونت وزیر مشاور و رییس سازمان برنامه و بودجه را دارد.
فصل دوم - وظایف و اختیارات
[ویرایش]ماده 3 - وظایف و اختیارات مرکز آمار ایران به شرح زیر است:
الف - انجام سرشماریهای عمومی و آمارگیریهای نمونه‌ای که در زمینه‌های اجتماعی و اقتصادی.
ب - تهیه آمارهای لازم به منظور تأمین نیازمندیهای برنامه‌ریزی و هدفهای برنامه‌های عمرانی کشور.
ج - تهیه و به هنگام نگاه داشتن (آماده داشتن آخرین آمار) قالب‌های آماری.
د - استخراج، بررسی، چاپ و انتشار نتایج حاصل از سرشماریها و آمارگیریها.
ه - تهیه محاسبات ملی و شاخص قیمتها.
و - گردآوری آمارهای مورد نیاز از بخش عمومی و بخش خصوصی.
ح - تهیه و انتشار سالنامه آماری کشوری شاهنشاهی ایران.
ط - تمرکز اسناد و مدارک و اطلاعات آماری.
ی - راهنمایی‌های فنی به واحدهای آماری وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت و شرکتهای دولتی همچنین به مؤسسات بخش‌خصوصی در حد امکان .
ک - انجام خدمات آماری برای بخش عمومی و بخش خصوصی در ازاء دریافت هزینه‌های مربوط.
تبصره - وجوه حاصل از خدمات آماری درآمد اختصاصی مرکز آمار ایران شناخته می‌شود و در حساب جداگانه در خزانه متمرکز خواهد شد و‌طبق بودجه‌ای که به تصویب وزیر مشاور و رییس سازمان برنامه و بودجه خواهد رسید به مصرف می‌رسد.
ماده 4 - سرشماریهای عمومی به موجب فرمان همایونی انجام خواهد شد و ترتیب اجرای آن با هیأت وزیران است.
اجرای سرشماری عمومی نفوس هر ده سال یک بار اجباری است و اولین سرشماری پس از تصویب این قانون در سال 1355 خواهد بود.
ماده 5 - کلیه وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت و شرکتهای دولتی مکلفند افراد، وسایط نقلیه، و وسایل مخابراتی باید تجهیزات مورد نیاز‌سرشماریهای عمومی را برای مدت معین و به ترتیبی که هیأت وزیران مقرر می‌دارد در اختیار مرکز آمار ایران بگذارند.
ماده 6 - در مواردی که برای سرشماریهای عمومی از مستخدمین دولت اعم از شاغل و بازنشسته استفاده شود مرکز آمار ایران می‌تواند فوق‌العاده‌سرشماری به آنان پرداخت کند.
میزان این فوق‌العاده بنا به پیشنهاد وزیر مشاور و رییس سازمان برنامه و بودجه و تصویب هیأت وزیران تعیین خواهد شد.
ماده 7 - هر شخص ساکن ایران همچنین اتباع ایران مقیم خارج از کشور مکلفند به پرسشهای مربوط به کلیه سرشماریها و آمارگیریها که توسط مرکز‌آمار ایران انجام می‌شود پاسخ صحیح دهند.
آمار و اطلاعاتی که ضمن آمارگیریهای مختلف از افراد و مؤسسات جمع‌آوری می‌شود محرمانه خواهد بود و جز در تهیه آمارهای کلی و عمومی نباید‌مورد استفاده قرار گیرد. استفاده و مطالبه و استناد به اطلاعات جمع‌آوری شده از افراد و مؤسسات به هیچ وجه در مراجع قضایی و اداری و مالیاتی و‌نظایر آن مجاز نخواهد بود.
ماده 8 - وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت و شرکتهای دولتی موظفند در انجام آمارگیریها از تعاریف، مفاهیم، روشها، معیارها و‌طبقه‌بندیهای آماری مرکز آمار ایران تبعیت نمایند.
ماده 9 - وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت و شرکتهای دولتی با انجام آمارگیریهای جاری مکلفند هر نوع اطلاعات آماری که مورد‌احتیاج باشد در اختیار مرکز آمار ایران بگذارند.
فصل سوم - شورای عالی آمار وظایف آن
[ویرایش]ماده 10 - شورای عالی آمار به ریاست وزیر مشاور و رییس سازمان برنامه و بودجه مرکب از مقامات زیر تشکیل می‌شود:
معاون وزارت امور اقتصادی و دارایی با معرفی وزیر امور اقتصادی و دارایی.
معاون وزارت کشور با معرفی وزیر کشور.
معاون معاون وزارت صنایع و معادن با معرفی وزیر صنایع و معادن.
معاون وزارت کشاورزی و منابع طبیعی با معرفی وزیر کشاورزی و منابع طبیعی.
معاون وزارت تعاون و امور روستاها با معرفی وزیر تعاون و امور تعاون و امور روستاها.
معاون وزارت کار و امور اجتماعی با معرفی وزیر کار و امور اجتماعی.
معاون وزارت بازرگانی با معرفی وزیر بازرگانی.
معاون وزارت رفاه اجتماعی با معرفی وزیر رفاه اجتماعی.
قائم‌مقام رییس کل بانک مرکزی ایران.
معاون سازمان امور اداری و استخدامی کشور با معرفی دبیر کل سازمان امور اداری استخدامی کشور.
رییس مرکز آمار ایران.
ماده 11 - شورای عالی آمار وظایف زیر را عهده‌دار خواهد بود: الف - تعیین سیاست کلی برنامه‌های آماری کشور و نحوه توزیع فعالیتهای آماری بین سازمانهای مسئول.
ب - تعیین اولویت‌های آماری کشور.
ج - تعیین سیاست جامع در زمینه هماهنگی وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی در مورد استفاده از ماشینهای حسابگر.
د - اظهار نظر در مورد تأمین اعتبار اجرای طرحها و فعالیتهای آماری وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت و شرکتهای دولتی که از‌محل اعتبارات عمرانی کشور هزینه آن پرداخت می‌شود.
ه - اظهار نظر نسبت به آیین‌نامه‌ها و لوایحی که زمینه آمار تهیه می‌شود.
و - اتخاذ تصمیم درباره مسایلی که دستگاههای اجرایی در زمینه اجرای آمارگیریها با آن مواجه می‌شوند و در شورا مطرح می‌نمایند.
ماده 12 - جلسات شورای عالی آمار لااقل هر سه ماه یک بار و در سایر موارد بنا به دعوت رییس شورای عالی آمار تشکیل خواهد شد.
جلسات شورای عالی آمار با حضور هشت نفر رسمیت خواهد یافت و تصمیمات شورا با رأی موافق حداقل هفت نفر معتبر است.
ماده 13 - وظایفی که به منظور هماهنگ ساختن امور انفورماتیک به عهده سازمان برنامه و بودجه قرار دارد به شورای عالی آمار محول می‌شود.
ماده 14 - مصوبات شورای عالی آمار ناشی از وظایف و اختیارات مقرر در این قانون برای کلیه وزارتخانه‌ها و سازمانهای دولتی مربوط لازم‌الاجراء‌خواهد بود.
ماده 15 - وظایف دبیرخانه شورای عالی آمار و آیین‌نامه اجرایی آن توسط سازمان برنامه و بودجه تهیه و تصویب شورای عالی خواهد رسید.
ماده 16 - قانون تأسیس مرکز آمار ایران مصوب تیر ماه 1344 و آن قسمت از قوانین و مقررات دیگر که با این قانون مغایر ت دارد لغو می‌گردد.
قانون فوق مشتمل بر شانزده ماده و یک تبصره پس از تصویب مجلس سنا در جلسه رو دوشنبه 1353.10.30، در جلسه پنجشنبه دهم بهمن ماه یک‌هزار و سیصد و پنجاه و سه شمسی به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رییس مجلس شورای ملی - عبدالله ریاضی