شرح حال رجال ایران/احسان‌خان نخجوانی
احسان احسان‌خان پسر کلبعلی‌خان نخجوانی بوده که در جنگ روس و ایران (۱۲۴۳–۱۲۴۱ ق.) عباس میرزا نائب السلطنه او را در سال ۱۲۴۲ ق. فرمانده قوی و مستحفظ قلعه عباس‌آباد که از مهمترین قلاع نظامی ایران بود نمود و چند نفر از سرکردگان از قبیل محمدامین خان قاجار[۱] و عباس‌خان سر کرده سواران بختیاری را نیز برای معاضدت و یاری او فرستاد، احسان خان در این هنگام بجای خدمت، بوطن خود خیانت کرده با ژنرال پاسکیویچ فرمانده کل قوای روس پنهانی سازش نمود و او را برای محاصره و گرفتن قلعه عباس‌آباد تشویق و تشجیع نمود و پس از زندانی کردن محمدامین خان و عباس خان و سایر مستحفظین قلعه در را بروی پاسکیویچ گشود و او را وارد قلعه کرد قلعه و تمام محتویات آن را بوی تسلیم نمود. پاسکیویچ محمد امین خان و عباس خان و عده‌ای از خوانین بختیاری را گرفته تحت‌الحفظ به تفلیس روانه نمود و احسان خان خائن بوطن را در ازاء این خدمت حاکم نخجوان کرد.
- ↑ محمدامین خان قاجار نسقچی‌باشی پسرخاله و هم شوهرخواهر اعیانی عباس میرزا نائب‌السلطنه بوده است.