شرح حال رجال ایران/ابراهیم‌خان غفاری معاون‌الدوله
ابراهیم میرزا ابراهیم‌خان غفاری معاون‌الدوله ، پسر فرخ‌خان امین‌الدوله کاشانی، متولد ۱۲۷۷ ه.ق؛ در زمان سلطنت ناصرالدینشاه جزو عمله خلوت سلطنتی بسمت پیشخدمتی منصوب بود. این خانواده عموما، در ابتداء امر، از اجزاء خلوت شاهان قاجار (از فتحعلیشاه تا مظفرالدینشاه) بوده‌اند. محمدحسن‌خان اعتمادالسلطنه در یادداشتهای روزانه خود (در سفر سوم ناصرالدینشاه باروپا) مینویسد: «جمعه ۱۰ محرم ۱۳۰۷ : مغرب وارد تفلیس شدیم محمدابراهیم‌خان پسر مرحوم امین‌الدوله بجهت دیدن دایی خودش که محمدعلی‌خان کاشی است و حالا بواسطه نوکری روسها صاحب یک کرور دولت شده از تهران آمده است» . و نیز مینویسد : «۱۲ ربیع‌الثانی ۱۳۰۷ قمری : از قراریکه مذکور شد بندگان همایون به معیرالممالک[۱] و فخرالملک[۲]) و محمد ابراهیم‌خان کاشی پسر مرحوم امین‌الدوله بجهت فرنگ ماندند و هنوز نیامدند تغیر فرمودند حکم شد مواجب و تیولات و القاب آنها ضبط شود». در سال ۱۳۰۹ قمری که حاج شیخ محسن‌خان معین‌الملک، پس از فوت یحیی‌خان مشیرالدوله بجای او وزیر عدلیه و تجارت شد، معاون‌الدوله را دعوت بکار کرد. یکی از مجالس (محاکم) دادگستری را بوی واگذار نمود، و معاون‌الدوله رئیس مجلس (محکمه – دادگاه) تجارت شد در سال ۱۳۱۱ ق. بکارگذاری آذربایجان منصوب گردید، سمت کارگذاری وی بیش از یکسال طول نکشید که در سال ۱۳۱۲ ق. به سرکنسولی تفلیس معین و روانه گردید و تا ۱۳۱۴ ق. در سمت مزبور باقی بود در این سال میرزا محمودخان رشتی مدیرالملک[۳] با دادن دوازده هزار تومان پیشکشی بشاه، بجای وی، سرکنسول تفلیس و بعد ملقب به سردار همایون نیز گردید.[۴]
 |
میرزا ابراهیم غفاری معاون‌الدوله |
معاون‌الدوله پس از بازگشت به تهران در سالهای ۱۳۱۵ و ۱۳۱۶ ه.ق؛ در سلطنت مظفرالدینشاه، وزیر تجارت بود.
در سال ۱۳۲۱ ه.ق. بسمت نماینده سیاسی ایران، بعنوان وزیر مختار و آژان دیپلوماتیک، در شبه‌جزیره بالکان، تعیین شده و چند سالی تا اوائل مشروطیت در بخارست پایتخت رومانی اقامت داشت. در ۲۸ ربیع الثانی ۱۳۲۸ قمری، که کابینه در تحت ریاست سپهدار اعظم (محمد ولیخان) تشکیل شد او بوزارتخارجه انتخاب گردید و نیز در سال ۱۳۲۹ ه. ق. در کابینه سپهدار وزیر پست و تلگراف بود. در سال ۱۳۳۰ قمری در کابینه نجفقلی خان صمصام‌السلطنه وزیر مالیه شد و در سال ۱۳۳۳ قمری در کابینه میرزا حسنخان مستوفی‌الممالک وزیر خارجه و نیز در همان سال ، در کابینه میرزا حسنخان مشیرالدوله، بهمان سمت باقی ماند و پس از سقوط کابینه مشیرالدوله، دیگر متصدی شغلی نبود و در سال ۱۳۳۶ قمری ، در سن ۶۰ سالگی، در تهران درگذشت و چون از مریدان ملا سلطانعلی گنابادی بود در مقبره طاوس‌العرفاء (حاجی محمدکاظم سعادتعلی شاه اصفهانی) در حضرت عبدالعظیم صحن امام‌زاده حمزه مدفون گردید.
- ↑ امیر دوست محمد خان.
- ↑ عبدالحسین‌خان.
- ↑ مدیرالملک صاحب باغ مدیریه رشت بوده که آقا بالاخان سردار افخم، حاکم گیلان ، در سال ۱۳۲۷ ق، در آنجا بدست مجاهدین کشته شد.
- ↑ مدتی، مخصوصاً در سالهای سلطنت مظفرالدینشاه، گرفتن لقب سرداری، مانند امیر تومانی و امیر نویانی (سپهبدی و ارتشبدی) خیلی مد روز شده بود. اغلب متمولین و ملاکین و متنفذین، با دادن مبلغی پیشکشی بشاه، لقب سرداری را با یک مضاف‌الیه بسیار قلنبه برای خود میگرفتند این لقب سردار همایونی هم از آن جمله بود.