شبستری (گلشن‌راز)/بدان اول که تا چون گشت موجود

by شبستری

	بدان اول که تا چون گشت موجود			کز او انسان کامل گشت مولود
	در اطوار جمادی بود پیدا			پس از روح اضافی گشت دانا
	پس آنگه جنبشی کرد او ز قدرت			پس از وی شد ز حق صاحب ارادت
	به طفلی کرد باز احساس عالم			در او بالفعل شد وسواس عالم
	چو جزویات شد بر وی مرتب			به کلیات ره برد از مرکب
	غضب شد اندر او پیدا و شهوت			وز ایشان خاست بخل و حرص و نخوت
	به فعل آمد صفتهای ذمیمه			بتر شد از دد و دیو و بهیمه
	تنزل را بود این نقطه اسفل			که شد با نقطه‌ی وحدت مقابل
	شد از افعال کثرت بی‌نهایت			مقابل گشت از این رو با بدایت
	اگر گردد مقید اندر این دام			به گمراهی بود کمتر ز انعام
	وگر نوری رسد از عالم جان			ز فیض جذبه یا از عکس برهان
	دلش با لطف حق همراز گردد			از آن راهی که آمد باز گردد
	ز جذبه یا ز برهان حقیقی			رهی یابد به ایمان حقیقی
	کند یک رجعت از سجین فجار			رخ آرد سوی علیین ابرار
	به توبه متصف گردد در آن دم			شود در اصطفی ز اولاد آدم
	ز افعال نکوهیده شود پاک			چو ادریس نبی آید بر افلاک
	چو یابد از صفات بد نجاتی			شود چون نوح از آن صاحب ثباتی
	نماند قدرت جزویش در کل			خلیل آسا شود صاحب توکل
	ارادت با رضای حق شود ضم			رود چون موسی اندر باب اعظم
	ز علم خویشتن یابد رهایی			چو عیسای نبی گردد سمایی
	دهد یکباره هستی را به تاراج			درآید از پی احمد به معراج
	رسد چون نقطه‌ی آخر به اول			در آنجا نه ملک گنجد نه مرسل