شاهنامه/پادشاهی گشتاسپ سد و بیست سال بود ۱

by فردوسی

	چنان دید گوینده یک شب به خواب			که یک جام می داشتی چون گلاب
	دقیقی ز جایی پدید آمدی			بران جام می داستانها زدی
	به فردوسی آواز دادی که می			مخور جز بر آیین کاوس کی
	که شاهی ز گیتی گزیدی که بخت			بدو نازد و لشگر و تاج و تخت
	شهنشاه محمود گیرنده شهر			ز شادی به هر کس رسانیده بهر
	از امروز تا سال هشتاد و پنج			بکاهدش رنج و نکاهدش گنج
	ازین پس به چین اندر آرد سپاه			همه مهتران برگشایند راه
	نبایدش گفتن کسی را درشت			همه تاج شاهانش آمد به مشت
	بدین نامه گر چند بشتافتی			کنون هرچ جستی همه یافتی
	ازین باره من پیش گفتم سخن			سخن را نیامد سراسر به بن
	ز گشتاسپ و ارجاسپ بیتی هزار			بگفتم سرآمد مرا روزگار
	گر آن مایه نزد شهنشه رسد			روان من از خاک بر مه رسد
	کنون من بگویم سخن کو بگفت			منم زنده او گشت با خاک جفت
	چو گشتاسپ را داد لهراسپ تخت			فرود آمد از تخت و بربست رخت
	به بلخ گزین شد بران نوبهار			که یزدان پرستان بدان روزگار
	مران جای را داشتندی چنان			که مر مکه را تازیان این زمان
	بدان خانه شد شاه یزدان پرست			فرود آمد از جایگاه نشست
	ببست آن در آفرین خانه را			نماند اندرو خویش و بیگانه را
	بپوشید جامه‌ی پرستش پلاس			خرد را چنان کرد باید سپاس
	بیفگند یاره فرو هشت موی			سوی روشن دادگر کرد روی
	همی بود سی سال خورشید را			برینسان پرستید باید خدای
	نیایش همی کرد خورشید را			چنان بوده بد راه جمشید را
	چو گشتاسپ بر شد به تخت پدر			که هم فر او داشت و بخت پدر
	به سر بر نهاد آن پدر داده تاج			که زیبنده باشد بر آزاده تاج
	منم گفت یزدان پرستنده شاه			مرا ایزد پاک داد این کلاه
	بدان داد ما را کلاه بزرگ			که بیرون کنیم از رم میش گرگ
	سوی راه یزدان بیازیم چنگ			بر آزاده گیتی نداریم تنگ
	چو آیین شاهان بجای آوریم			بدان را به دین خدای آوریم
	یکی داد گسترد کز داد اوی			ابا گرگ میش آب خوردی به جوی
	پس آن دختر نامور قیصرا			که ناهید بد نام آن دخترا
	کتایونش خواندی گرانمایه شاه			دو فرزندش آمد چو تابنده ماه
	یکی نامور فرخ اسفندیار			شه کارزاری نبرده سوار
	پشوتن دگر گرد شمشیر زن			شه نامبردار لشکرشکن
	چو گشتی بران شاه نو راست شد			فریدون دیگر همی خواست شد
	گزیدش بدادند شاهان همه			نشستن دل نیک‌خواهان همه
	مگر شاه ارجاسپ توران خدای			که دیوان بدندی به پیشش به پای
	گزیتش نپذرفت و نشنید پند			اگر پند نشنید زو دید بند
	وزو بستدی نیز هر سال باژ			چرا داد باید به هامال باژ
	چو یک چند سالان برآمد برین			درختی پدید آمد اندر زمین
	در ایوان گشتاسپ بر سوی کاخ			درختی گشن بود بسیار شاخ
	همه برگ وی پند و بارش خرد			کسی کو خرد پرورد کی مرد
	خجسته پی و نام او زردهشت			که آهرمن بدکنش را بکشت
	به شاه کیان گفت پیغمبرم			سوی تو خرد رهنمون آورم
	جهان آفرین گفت بپذیر دین			نگه کن برین آسمان و زمین
	که بی‌خاک و آبش برآورده‌ام			نگه کن بدو تاش چون کرده‌ام
	نگر تا تواند چنین کرد کس			مگر من که هستم جهاندار و بس
	گر ایدونک دانی که من کردم این			مرا خواند باید جهان‌آفرین
	ز گوینده بپذیر به دین اوی			بیاموز ازو راه و آیین اوی
	نگر تا چه گوید بران کار کن			خرد برگزین این جهان خوار کن
	بیاموز آیین و دین بهی			که بی‌دین ناخوب باشد مهی
	چو بشنید ازو شاه به دین به			پذیرفت ازو راه و آیین به
	نبرده برادرش فرخ زریر			کجا ژنده پیل آوریدی به زیر
	ز شاهان شه پیر گشته به بلخ			جهان بر دل ریش او گشته تلخ
	شده زار و بیمار و بی‌هوش و توش			به نزدیک او زهر مانند نوش
	سران و بزرگان و هر مهتران			پزشکان دانا و ناموران
	بر آن جادوی چارها ساختند			نه سود آمد از هرچ انداختند
	پس این زردهشت پیمبرش گفت			کزو دین ایزد نشاید نهفت
	که چون دین پذیرد ز روز نخست			شود رسته از درد و گردد درست
	شهنشاه و زین پس زریر سوار			همه دین پذیرنده از شهریار
	همه سوی شاه زمین آمدند			ببستند کشتی به دین آمدند
	پدید آمد آن فره ایزدی			برفت از دل بد سگالان بدی
	پر از نور مینو ببد دخمه‌ها			وز آلودگی پاک شد تخمه‌ها
	پس آزاده گشتاسپ برشد به گاه			فرستاد هرسو به کشور سپاه
	پراگنده اندر جهان موبدان			نهاد از بر آذران گنبدان
	نخست آذر مهربرزین نهاد			به کشمر نگر تا چه آیین نهاد
	یکی سرو آزاده بود از بهشت			به پیش در آذر آن را بکشت
	نبشتی بر زاد سرو سهی			که پذرفت گشتاسپ دین بهی
	گوا کرد مر سرو آزاد را			چنین گستراند خرد داد را
	چو چندی برآمد برین سالیان			مران سرو استبر گشتش میان
	چنان گشت آزاد سرو بلند			که برگرد او برنگشتی کمند
	چو بسیار برگشت و بسیار شاخ			بکرد از بر او یکی خوب کاخ
	چهل رش به بالا و پهنا چهل			نکرد از بنه اندرو آب و گل
	دو ایوان برآورد از زر پاک			زمینش ز سیم و ز عنبرش خاک
	برو بر نگارید جمشید را			پرستنده مر ماه و خورشید را
	فریدونش را نیز با گاوسار			بفرمود کردن برانجا نگار
	همه مهتران را بر آن‌جا نگاشت			نگر تا چنان کامگاری که داشت
	چو نیکو شد آن نامور کاخ زر			به دیوارها بر نشانده گهر
	به گردش یکی باره کرد آهنین			نشست اندرو کرد شاه زمین
	فرستاد هرسو به کشور پیام			که چون سرو کشمر به گیتی کدام
	ز مینو فرستاد زی من خدای			مرا گفت زینجا به مینو گرای
	کنون هرک این پند من بشنوید			پیاده سوی سرو کشمر روید
	بگیرید پند ار دهد زردهشت			به سوی بت چین بدارید پشت
	به برز و فر شاه ایرانیان			ببندید کشتی همه بر میان
	در آیین پیشینیان منگرید			برین سایه‌ی سروبن بگذرید
	سوی گنبد آذر آرید روی			به فرمان پیغمبر راست‌گوی
	پراگنده فرمانش اندر جهان			سوی نامداران و سوی مهان
	همه نامداران به فرمان اوی			سوی سرو کشمر نهادند روی
	پرستشکده گشت زان سان که پشت			ببست اندرو دیو را زردهشت
	بهشتیش خوان ار ندانی همی			چرا سرو کشمرش خوانی همی
	چراکش نخوانی نهال بهشت			که شاه کیانش به کشمر بکشت
	چو چندی برآمد برین روزگار			خجسته ببود اختر شهریار
	به شاه کیان گفت زردشت پیر			که در دین ما این نباشد هژیر
	که تو باژ بدهی به سالار چین			نه اندر خور دین ما باشد این
	نباشم برین نیز همداستان			که شاهان ما درگه باستان
	به ترکان نداد ایچ کس باژ و ساو			برین روزگار گذشته بتاو
	پذیرفت گشتاسپ گفتا که نیز			نفرمایمش دادن این باژ چیز
	پس آگاه شد نره دیوی ازین			هم‌اندرز زمان شد سوی شاه چین
	بدو گفت کای شهریار جهان			جهان یکسره پیش تو چون کهان
	به جای آوریدند فرمان تو			نتابد کسی سر ز پیمان تو
	مگر پورلهراسپ گشتاسپ شاه			که آرد همی سوی ترکان سپاه
	برد آشکارا همه دشمنی			ابا تو چنو کرد یارد منی
	چو ارجاسپ بشنید گفتار دیو			فرود آمد از گاه گیهان خدیو
	از اندوه او سست و بیمار شد			دل و جان او پر ز تیمار شد
	تگینان لشکرش را پیش خواند			شنیده سخن پیش ایشان براند
	بدانید گفتا کز ایران زمین			بشد فره و دانش و پاک دین
	یکی جادو آمد به دین آوری			به ایران به دعوی پیغمبری
	همی گوید از آسمان آمدم			ز نزد خدای جهان آمدم
	خداوند را دیدم اندر بهشت			من این زند و استا همه زو نوشت
	بدوزخ درون دیدم آهرمنا			نیارستمش گشت پیرامنا
	گروگر فرستادم از بهر دین			بیارای گفتا به دانش زمین
	سرنامداران ایران سپاه			گرانمایه فرزند لهراسپ شاه
	که گشتاسپ خوانندش ایرانیان			ببست او یکی کشتی بر میان
	برادرش نیز آن سوار دلیر			سپهدار ایران که نامش زریر
	همه پیش آن دین پژوه آمدند			ازان پیر جادو ستوه آمدند
	گرفتند ازو سربسر دین اوی			جهان شد پر از راه و آیین اوی
	نشست او به ایران به پیغمبری			به کاری چنان یافه و سرسری
	یکی نامه باید نوشتن کنون			سوی آن زده سر ز فرمان برون
	ببایدش دادن بسی خواسته			که نیکو بود داده ناخواسته
	مر او را بگویی کزین راه زشت			بگرد و بترس از خدای بهشت
	مر آن پیر ناپاک را دور کن			بر آیین ما بر یکی سور کن
	گر ایدونک نپذیرد از ما سخن			کند روی تازه بما بر کهن
	سپاه پراگنده باز آوریم			یکی خوب لشکر فراز آوریم
	به ایران شویم از پس کار اوی			نترسیم از آزار و پیکار اوی
	برانیمش از پیش و خوارش کنیم			ببندیم و زنده به دارش کنیم
	برین ایستادند ترکان چین			دو تن نیز کردند زیشان گزین
	یکی نام او بیدرفش بزرگ			گوی پیر و جادو ستنبه سترگ
	دگر جادوی نام او نام خواست			که هرگز دلش جز تباهی نخواست
	یکی نامه بنوشت خوب و هژیر			سوی نامور خسرو و دین پذیر
	نوشتش به نام خدای جهان			شناسنده‌ی آشکار و نهان
	نوشتم یکی نامه‌ای شهریار			چنانچون بد اندر خور روزگار
	سوی گرد گشتاسپ شاه زمین			سزاوار گاه کیان به آفرین
	گزین و مهین پور لهراسپ شاه			خداوند جیش و نگهدار گاه
	ز ارجاسپ سالار گردان چین			سوار جهان‌دیده گرد زمین
	نوشت اندران نامه‌ی خسروی			نکو آفرینی خط یبغوی
	که ای نامور شهریار جهان			فروزنده‌ی تاج شاهنشهان
	سرت سبز باد و تن و جان درست			مبادت کیانی کمرگاه سست
	شنیدم که راهی گرفتی تباه			مرا روز روشن بکردی سیاه
	بیامد یکی پیر مهتر فریب			ترا دل پر از بیم کرد و نهیب
	سخن گفتنش از دوزخ و از بهشت			به دلت اندرون هیچ شادی نهشت
	تو او را پذیرفتی و دینش را			بیاراستی راه و آیینش را
	برافگندی آیین شاهان خویش			بزرگان گیتی که بودند پیش
	رها کردی آن پهلوی کیش را			چرا ننگریدی پس و پیش را
	تو فرزند آنی که فرخنده شاه			بدو داد تاج از میان سپاه
	ورا برگزید از گزینان خویش			ز جمشیدیان مر ترا داشت پیش
	بران سان که کیخسرو و کینه‌جوی			ترا بیش بود از کیان آبروی
	بزرگی و شاهی و فرخندگی			توانایی و فر و زیبندگی
	درفشان و پیلان آراسته			بسی لشکر و گنج و بس خواسته
	همی بودت ای مهتر شهریار			که مهتران مر ترا دوستدار
	همی تافتی بر جهان یکسره			چو اردیبهشت آفتاب از بره
	زگیتی ترا برگزیده خدای			مهانت همه پیش بوده به پای
	نکردی خدای جهان را سپاس			نبودی بدین ره ورا حق شناس
	ازان پس که ایزد ترا شاه کرد			یکی پیر جادوت بی راه کرد
	چو آگاهی تو سوی من رسید			به روز سپیدم ستاره بدید
	نوشتم یکی نامه‌ی دوست وار			که هم دوست بودیم و هم نیک یار
	چو نامه بخوانی سر و تن بشوی			فریبنده را نیز منمای روی
	مران بند را از میان باز کن			به شادی می روشن آغاز کن
	گرایدونک بپذیری از من تو پند			ز ترکان ترا نیز ناید گزند
	زمین کشانی و ترکان چین			ترا باشد این همچو ایران زمین
	به تو بخشم این بی‌کران گنجها			که آورده‌ام گرد با رنجها
	نکورنگ اسپان با سیم و زر			به استامها در نشانده گهر
	غلامان فرستمت با خواسته			نگاران با جعد آراسته
	و ایدونک نپذیری این پند من			ببینی گران آهنین بند من
	بیایم پس نامه تا چندگاه			کنم کشورت را سراسر تباه
	سپاهی بیارم ز ترکان چین			که بنگاهشان بر نتابد زمین
	بینبارم این رود جیحون به مشک			به مشک آب دریا کنم پاک خشک
	بسوزم نگاریده کاخ ترا			ز بن برکنم بیخ و شاخ ترا
	زمین را سراسر بسوزم همه			کتفتان به ناوک بدوزم همه
	ز ایرانیان هرچ مردست پیر			کشان بنده کردن نباشد هژیر
	ازیشان نیابی فزونی بها			کنمشان همه سر ز گردن جدا
	زن و کودکانشان بیارم ز پیش			کنمشان همه بنده‌ی شهر خویش
	زمینشان همه پاک ویران کنم			درختانش از بیخ و بن برکنم
	بگفتم همه گفتنی سر بسر			تو ژرف اندرین پند نامه نگر
	بپیچید و نامه بکردش نشان			بدادش بدان هر دو گردنکشان
	بفرمودشان گفت به خرد بوید			به ایوان او با هم اندر شوید
	چو او را ببینید بر تخت و گاه			کنید آن زمان خویشتن را دو تاه
	بر آیین شاهان نمازش برید			بر تاج و بر تخت او مگذرید
	چو هر دو نشینید در پیش اوی			سوی تاج تابنده‌ش آرید روی
	گزارید پیغام فرخش را			ازو گوش دارید پاسخش را
	چو پاسخ ازو سر بسر بشنوید			زمین را ببوسید و بیرون شوید
	چو از پیش او کینه‌ور بیدرفش			سوی بلخ بامی کشیدش درفش
	ابا یار خود خیره سر نام خواست			که او بفگند آن نکو راه راست
	چو از شهر توران به بلخ آمدند			به درگاه او بر پیاده شدند
	پیاده برفتند تا پیش اوی			براین آستانه نهادند روی
	چو رویش بدیدند بر گاه بر			چو خورشید و تیر از بر ماه بر
	نیایش نمودند چون بندگان			به پیش گزین شاه فرخندگان
	بدادندش آن نامه‌ی خسروی			نوشته درو بر خط یبغوی
	چو شاه جهان نامه را باز کرد			برآشفت و پیچیدن آغاز کرد
	بخواند آن زمان پیر جاماسپ را			کجا راهبر بود گشتاسپ را
	گزینان ایران و اسپهبدان			گوان جهان دیده و موبدان
	بخواند آن همه آذران پیش خویش			بیاورد استا و بنهاد پیش
	پیمبرش را خواند و موبدش را			زریر گزیده سپهبدش را
	زریر سپهبد برادرش بود			که سالار گردان لشکرش بود
	جهان پهلوان بود آن روزگار			که کودک بد اسفندیار سوار
	پناه سپه بود و پشت سپاه			سپهدار لشکر نگهدار گاه
	جهان از بدی ویژه او داشتی			به رزم اندرون نیژه او داشتی
	جهانجوی گفتا به فرخ زریر			به فرخنده جاماسپ و پور دلیر
	که ارجاسپ سالار ترکان چین			یکی نامه کردست زی من چنین
	بدیشان نمود آن سخنهای زشت			که نزدیک او شاه ترکان نوشت
	چه بینید گفتا بدین اندرون			چه گویید کاین را سرانجام چون
	که ناخوش بود دوستی با کسی			که مایه ندارد ز دانش بسی
	من از تخمه‌ی ایرج پاک زاد			وی از تخمه‌ی تور جادو نژاد
	چگونه بود در میان آشتی			ولیکن مرا بود پنداشتی
	کسی کش بود نام و ماند بسی			سخن گفت بایدش با هرکسی
	همان چون بگفت این سخن شهریار			زریر سپهدار و اسفندیار
	کشیدند شمشیر و گفتند اگر			کسی باشد اندر جهان سربسر
	که نپسندد او را به دین‌آوری			سر اندر نیارد به فرمانبری
	نیاید بدرگاه فرخنده شاه			نبندد میان پیش رخشنده گاه
	نگرید ازو راه و دین بهی			مرین دین به را نباشد رهی
	به شمشیر جان از تنش بر کنیم			سرش را به دار برین بر کنیم
	سپهدار ایران که نامش زریر			نبرده دلیری چو درنده شیر
	به شاه جهان گفت آزاده‌وار			که دستور باشد مرا شهریار
	که پاسخ کنم جادو ارجاسپ را			پسند آمد این شاه گشتاسپ را
	بدو گفت برخیز و پاسخ کنش			نکال تگینان خلخ کنش
	زریر گرانمایه و اسفندیار			چو جاماسپ دستور ناباک‌دار
	ز پیشش برفتند هر سه به هم			شده سر پر از کین و دلها دژم
	نوشتند نامه به ارجاسپ زشت			هم اندر خور آن کجا او نوشت
	زریز سپهبد گرفتش به دست			چنان هم گشاده ببردش نبست
	سوی شاه برد و برو بر بخواند			جهانجوی گشتاسپ خیره بماند
	ز دانا سپهبد زریر سوار			ز جاماسپ و ز فرخ اسفندیار
	ببست و نوشت اندرو نام خویش			فرستادگان را همه خواند پیش
	بگیرید گفت این و زی او برید			نگر زین سپس راه را نسپرید
	که گر نیستی اندر استا و زند			فرستاده را زینهار از گزند
	ازین خواب بیدارتان کردمی			همان زنده بر دارتان کردمی
	چنین تا بدانستی آن گرگسار			که گردن نیازد ابا شهریار
	بینداخت نامه بگفتا روید			مرین را سوی ترک جادو برید
	بگویید هوشت فراز آمدست			به خون و به خاکت نیاز آمدست
	زده باد گردنت خسته میان			به خاک اندرون ریخته استخوان
	درین ماه ار ایدونک خواهد خدای			بپوشم به رزم آهنینه قبای
	به توران زمین اندر آرم سپاه			کنم کشور گرگساران تباه
	سخن چون بسر برد شاه زمین			سیه پیل را خواند و کرد آفرین
	سپردش بدو گفت بردارشان			از ایران به آن مرز بگذارشان
	فرستادگان سپهدار چین			ز پیش جهانجوی شاه زمین
	برفتند هر دو شده خاکسار			جهاندارشان رانده و کرده خوار
	از ایران فرخ به خلخ شدند			ولیکن به خلخ نه فرخ شدند
	چو از دور دیدند ایوان شاه			زده بر سر او درفش سیاه
	فرود آمدند از چمنده ستور			شکسته دل و چشمها گشته کور
	پیاده برفتند تا پیش اوی			سیه‌شان شده جامه و زرد روی
	بدادندش آن نامه‌ی شهریار			سرآهنگ مردان نیزه گزار
	دبیرش مران نامه را برگشاد			بخواندش بران شاه جادو نژاد
	نوشته دران نامه‌ی شهریار			ز گردان و مردان نیزه گزار
	پس شاه لهراسپ گشتاسپ شاه			نگهبان گیتی سزاوار گاه
	فرسته فرستاد زی او خدای			همه مهتران پیش او بر به پای
	زی ارجاسپ ترک آن پلید سترگ			کجا پیکرش پیکر پیر گرگ
	زده سر ز آیین و دین بهی			گزینه ره کوری و ابلهی
	رسید آن نوشته فرومایه‌وار			که بنوشته بودی سوی شهریار
	شنیدیم و دید آن سخنها کجا			نبودی تو مر گفتنش را سزا
	نه پوشیدنی و نه بنمودنی			نه افگندنی و نه پیسودنی
	چنان گفته بودی که من تا دو ماه			سوی کشور خرم آرم سپاه
	نه دو ماه باید ز تو نی چهار			کجا من بیایم چو شیر شکار
	تو بر خویشتن بر میفزای رنج			که ما بر گشادیم درهای رنج
	بیارم ز گردان هزاران هزار			همه کار دیده همه نیزه‌دار
	همه ایرجی زاده و پهلوی			نه افراسیابی و نه یبغوی
	همه شاه چهر و همه ماه روی			همه سرو بالا همه راست‌گوی
	همه از در پادشاهی و گاه			همه از در گنج و گاه و کلاه
	جهانشان بفرسوده با رنج و ناز			همه شیرگیر و همه سرفراز
	همه نیزه‌داران شمشیر زن			همه باره‌انگیز و لشکر شکن
	چو دانند کم کوس بر پیل بست			سم اسپ ایشان کند کوه پست
	ازیشان دو گرد گزیده سوار			زریر سپهدار و اسفندیار
	چو ایشان بپوشند ز آهن قبای			به خورشید و ماه اندرآرند پای
	چو بر گردن آرند رخشنده گرز			همی تابد از گرزشان فر و برز
	چو ایشان بباشند پیش سپاه			ترا کرد باید بدیشان نگاه
	به خورشید مانند با تاج و تخت			همی تابد از نیزه‌شان فر و بخت
	چنینم گوانند و اسپهبدان			گزین و پسندیده‌ی موبدان
	تو سیحون مینبار و جیحون به مشک			که ما را چه جیحون چه سیحون چه خشک
	چنان بردوانند باره بر آب			که تاری شود چشمه‌ی آفتاب
	به روز نبرد ار بخواهد خدای			به رزم اندر آرم سرت زیر پای
	چو سالار پیکند نامه بخواند			فرود آمد از گاه و خیره بماند
	سپهبدش را گفت فردا پگاه			بخوان از همه پادشاهی سپاه
	تگینان لشکرش ترکان چین			برفتند هر سو به توران زمین
	بدو باز خواندند لشکرش را			سر مرزداران کشورش را
	برادر بد او را دو آهرمنان			یکی کهرم و دیگری اندمان
	بفرمودشان تا نبرده سوار			گزیدند گردان لشکر هزار
	بدادندشان کوس و پیل و درفش			بیاراسته زرد و سرخ و بنفش
	بدیشان ببخشید سیسد هزار			گوان گزیده نبرده سوار
	در گنج بگشاد و روزی بداد			بزد نای رویین بنه بر نهاد
	بخواند آن زمان مر برادرش را			بدو داد یک دست لشکرش را
	باندیدمان داد دست دگر			خود اندر میان رفت با یک پسر
	یکی ترک بد نام او گرگسار			گذشته بروبر بسی روزگار
	سپه را بدو داد اسپهبدی			تو گفتی نداند همی جز بدی
	چو غارتگری داد بر بیدرفش			بدادش یکی پیل پیکر درفش
	یکی بود نامش خشاش دلیر			پذیره نرفتی ورا نره شیر
	سپه دیده‌بان کردش و پیش رو			کشیدش درفش و بشد پیش گو
	دگر ترک بد نام او هوش دیو			پیامش فرستاد ترکان خدیو
	نگه دار گفتا تو پشت سپاه			گر از ما کسی باز گردد به راه
	هم آنجا که بینی مر او را بکش			نگر تا بدانجا نجنبدت هش
	بران سان همی رفت بایین خشم			پر از خون شده دل پر از آب چشم
	همی کرد غارت همی سوخت کاخ			درختان همی کند از بیخ و شاخ
	در آورد لشکر به ایران زمین			همه خیره و دل پراگنده کین
	چو آگاهی آمد به گشتاسپ شاه			که سالار چین جملگی با سپاه
	بیاراسته آمد از جای خویش			خشاش یلش را فرستاد پیش
	چو بشنید کو رفت با لشکرش			که ویران کند آن نکو کشورش
	سپهبدش را گفت فردا پگاه			بیارای پیل و بیاور سپاه
	سوی مرزدارانش نامه نوشت			که خاقان ره راد مردی بهشت
	بیایید یکسر به درگاه من			که بر مرز بگذشت بد خواه من
	چو نامه سوی راد مردان رسید			که آمد جهانجوی دشمن پدید
	سپاهی بیامد به درگاه شاه			که چندان نبد بر زمین بر گیاه
	ز بهر جهانگیر شاه کیان			ببستند گردان گیتی میان
	به درگاه خسرو نهادند روی			همه مرزداران به فرمان اوی
	برین برنیامد بسی روزگار			که گرد از گزیده هزاران هزار
	فراز آمده بود مر شاه را			کی نامدار و نکو خواه را
	به لشکرگه آمد سپه را بدید			که شایسته بد رزم را برگزید
	ازان شادمان گشت فرخنده شاه			دلش خیره آمد زبی مر سپاه
	دگر روز گشتاسپ با موبدان			ردان و بزرگان و اسپهبدان
	گشاد آن در گنج پر کرده جم			سپه را بداد او دو ساله درم
	چو روزی ببخشید و جوشن بداد			بزد نای و کوس و بنه بر نهاد
	بفرمود بردن ز پیش سپاه			درفش همایون فرخنده شاه
	سوی رزم ارجاسپ لشکر کشید			سپاهی که هرگز چنان کس ندید
	ز تاریکی و گرد پای سپاه			کسی روز روشن ندید ایچ راه
	ز بس بانگ اسپان و از بس خروش			همی ناله‌ی کوس نشنید گوش
	درفش فراوان برافراشته			همه نیزه‌ها ز ابر بگذاشته
	چو رسته درخت از بر کوهسار			چو بیشه نیستان به وقت بهار
	ازین سان همی رفت گشتاسپ شاه			ز کشور به کشور همی شد سپاه
	چو از بلخ بامی به جیحون رسید			سپهدار لشکر فرود آورید
	بشد شهریار از میان سپاه			فرود آمد از باره بر شد به گاه
	بخواند او گرانمایه جاماسپ را			کجا رهنمون بود گشتاسپ را
	سر موبدان بودو شاه ردان			چراغ بزرگان و اسپهبدان
	چنان پاک تن بود و تابنده جان			که بودی بر او آشکارا نهان
	ستاره‌شناس و گرانمایه بود			ابا او به دانش کرا پایه بود
	بپرسید ازو شاه و گفتا خدای			ترا دین به داد و پاکیزه رای
	چو تو نیست اندر جهان هیچ کس			جهاندار دانش ترا داد و بس
	ببایدت کردن ز اختر شمار			بگویی همی مر مرا روی کار
	که چون باشد آغاز و فرجام جنگ			کرا بیشتر باشد اینجا درنگ
	نیامد خوش آن پیر جاماسپ را			به روی دژم گفت گشتاسپ را
	که میخواستم کایزد دادگر			ندادی مرا این خرد وین هنر
	مرا گر نبودی خرد شهریار			نکردی زمن بودنی خواستار
	مگر با من از داد پیمان کند			که نه بد کند خود نه فرمان کند
	جهانجوی گفتا به نام خدای			بدین و به دین آور پاک رای
	به جان زریر آن نبرده سوار			به جان گرانمایه اسفندیار
	که نه هرگزت روی دشمن کنم			نفرمایمت بد نه خود من کنم
	تو هرچ اندرین کار دانی بگوی			که تو چاره‌دانی و من چاره‌جوی