دعای مکارم الاخلاق
 |
برای این اثر هیچ منبع و مأخذی آورده نشده‌است. شما می‌توانید با افزودن منابع برطبق اصول اثبات‌پذیری و شیوه‌نامهٔ ارجاع به منابع، به ویکی‌نبشته کمک کنید. آثار بی‌منبع در آینده حذف خواهند شد.(۲۶ دی ۱۳۹۹) |
حضرت زین العابدین امام سجاد علیه السلام در این دعا از خدای متعال حضرت طلب اخلاق ستوده و اوصاف پسندیده کرده دوری از اخلاق ذمیمه و صفات رذیله که سعادت انسان به حقیقت از آن حاصل آید تقاضا می نماید.
و نخست به تحیت حضرت رسول اکرم و آلش پرداخته که فرد کامل انسان و رب النوع اخلاق فاضله اند که فرمود صلی الله علیه و آله «بعثت لا تمم مکارم الاخلاق» من از جانب خدا برای تتمیم و تکمیل اخلاق انسانی فرستاده شده ام لذا در مبدا مقاله درس اخلاق در ضمن راز و نیاز با خدا با تحیت و درود پیغمبر اکرم و آل پاکش شروع نموده و عرض می کند:
- پروردگارا درود فرست بر محمد و آل پاکش و مقام ایمان مرا به حد اکمل ایمان برسان و مقام یقینم را برترین مقامات یقین قرار ده (که از مقام علم الیقین به مقام حق الیقین که کامل ترین مقام یقین است برسم) و عملم را نیکوترین اعمال مقرر فرما
- و به لطف و کرمت نیت (خیرم) را وافر و مقام یقینم را صحیح (و ثابت و کامل) بدار و به قدرت کامله ی خویش هر عمل فاسد از من سر زده اصلاح فرما.
- پروردگارا درود فرست بر محمد و آل او و تو اموری که اهتمام به آنها مرا (به دنیا) مشغول می سازد کفایت فرما و در مقابل مرا به کاری که فردای قیامت از من درخواست می کنی مشغول دار و در ایام عمرم فراغتی بخش تا به کاری که برای آنم آفریده ای پردازم و مرا از خلق بی نیاز گردان و رزق وسیع عطا فرما و مرا عزت بخش و به فکر (و اندیشه بی نتیجه) و به مرض تکبر و خودپسندی مبتلا مگردان و به عبادت خالص خود مشغول دارم و عبادتم را به عجب و غرور باطل مساز و به دستم کارهای خیر برای مردم جاری ساز و آن کار خیر را (به واسطه منت ضایع و نابود مگردان) و مرا عالیترین اخلاق کرامت فرما و از فخر و مباهات نیز محفوظم دار
- پروردگارا درود فرست بر محمد و آل او و بهر درجه که مرا نزد خلق رفعت و بلندی عطا می کنی به همان درجه مرا در نظر خودم پست و ذلیل گردان (تا مایه ی غرور و تکبر من نشود) و به هر عزت که در ظاهر به من عطا فرمودی همانقدر ذلت و حقارت به باطن ذاتم کرامت فرما (که خود بین و مغرور به عزت ظاهری نگردم)
- پروردگارا درود فرست بر محمد و آل او و مرا به هدایت شایسته ای بهره مند ساز که هرگز به هیچ چیز مبدل نسازم و به طریقه حق و حقیقتی رهبری کن که ابدا از آن طریقه تخطی و لغزش نکنم و نیت خیر با رشد (و یقین کاملم) عطا کن که در آن هرگز شک راه ندهم و مرا عمر طویل ده مادامی که عمرم در راه طاعتت صرف شود پس هرگاه عمرم چراگاه شیطان گردد آن زمانم قبض روح کن پیش از آنکه خشم تو بر من سبقت گیرد و غضبت حتم گردد
- پروردگارا بر من هیچ صفت ناپسند باقی مگذار جز آنکه اصلاح فرمائی و هیچ عیب و نقص که مستوجب سرزنش و ملامت شوم مگذار مگر آنکه نیکو سازی و کامل گردانی و هیچ صفت و خصلت ناقص و ناتمام در من نماند جز آنکه به حد تمام و کمال رسانی.
- پروردگارا درود فرست بر محمد و آل او و عداوت دشمنان را با من به مهر و محبت و حسد ستمکاران را به لطف و مودت مبدل ساز و بدگمانی صالحان را در حق من به حسن ظن و اطمینان خاطر بدل فرما دشمنی نزدیکان را با من به دوستی و عاق و آزار ارحام را به نیکی و احسان بدل گردان و خذلان و بی اعتنائی خویشانم را بدل به نصرت و یاوری فرما و حجت ظاهری اهل مکر و مدار را با من به محبت حقیقی مبدل ساز و رد و انکار معاشرانم را با من به حسن رفتار و تلخی هر کس از ظالمان را به شیرینی امن و امان مبدل گردان.
- پروردگارا درود فرست بر محمد و آل او و هر که در حقم ظلم و ستم کرد مرا بر او دست قدرت و نیروی انتقام عطا فرما و زبان مرا با خصم من گویا (و ناطقه مرا قوی) گردان و هر که با من عناد و لجاج کند مرا بر او فیروز گردان و هر که با من مکر و خدعه کند تو مکری که بر او غالب شوم به من عطا فرما و هر که با من به قهر و غلبه برخیزد مرا بر او قدرت بخش و بر آنکه عیب جوئی و نکوهش کند مرا بر ابطال کلامش قادر ساز و از تهدید و توعید مردمم سلامت بدار و مرا به اطاعت و پیروی کسی که به راه سداد و صلاحم خواند و طریق هدایتم بنمود موفق ساز.
- پروردگارا درود فرست بر محمد و آل او و مرا تایید کن که با هر کس با من غش و خیانت کند در عوض با او مهربانی و راستی کنم و هر کس از من دوری کند به نیکوئی تلافی کنم و به هر کس که مرا محروم (از احسان) کند بذل و عطا کنم و با هر کس از من قطع پیوند (و ترک دوستی) کند در مقابل با او بپیوندم و به محبت پردازم و هر کس مرا غیبت و بدگوئی کند در مقابل به ذکر خیرش یاد کنم و توفیقم عطا کن که در مقابل نیکوئی (خلق و خالق) سپاسگزاری و از بدی خلق چشم پوشی کنم.
- پروردگارا درود فرست بر محمد و آل او و مرا به زیب و زیور صالحان بیارای و به جامه ی زینت اهل تقوی به پوشان که بساط عدل و داد را بگسترانم و خشم خود را فرونشانم و آتش فتنه را خاموش سازم و تفرقه امت را جمع و اختلاف بین مسلمین را اصلاح گردانم و نیکوکاری را فاش و اعمال زشت خلق را مستور سازم و با خلق خوشرفتار و آسان گیر و متواضع و خوش سیرت و بی تکبر و نیکو خلق باشم و به هر فضل و کمال سبقت گیرم زیادی مال دنیا را به مستحقان ایثار و اعطا کنم و اعطاء به غیر مستحق و ملامت و سرزنش مردم نکنم و سخن به حق و حقیقت گویم هر چند سخت و مشکل باشد و مردم کمتر پذیرند و عمل خیرم را هر چند در قول و فعلم بسیار باشد اندک و ناچیز در نظر شمارم و باز این اوصاف مرا تکمیل فرما به دوام طاعت خود و ملازمت با جماعت مسلمین و دوری از اهل بدعت و اهل آراء مخترع (یعنی مدعیان باطل و دین تراشان جاهل).
- پروردگارا درود فرست بر محمد و آل او و وسیعترین رزق خود را بر من مقرر بدار هنگامی که پیری به من روی آرد و قویترین نیرو به من عطا فرما هنگامی که به رنج و زحمت در افتم و مرا به کسالت و مسامحه در عبادتت مبتلا مگردان و نیز به نابینائی (و گمراهی) از طریق خود و به تعرض بر خلاف دوستی خود مبتلا مساز هرگز مرا با آنانکه از درگاه تو دور شدند معاشر مساز و از آنانکه به درگاهت روی آوردند دور مگردان.
- پروردگارا بر من مقرر فرما که هنگام ضرورت و بیچارگی تنها به تو متوجه شوم و وقت حاجت و نیازمندی از تو حاجت خواهم و هنگام فقر و پریشانی به درگاه تو تضرع و زاری کنم و مرا هنگام اضطرار به اعانت خواستن از غیر ذات اقدس خود امتحان مکن و به خضوع و ذلت سئوال از درگاه غیر خود وقت فقر و درماندگی مبتلا مگردان و هنگام ترس و هراس نزد غیر خود زار و نالان مساز که اینها مرا مستوجب خذلان و قهر و اعراض تو و منع از لطف و احسانت خواهد ساخت ای مهربانترین مهربانان عالم.
- پروردگارا آنچه را که شیطان به قلب من القا می کند که تمناها و پندارهای باطل و حسد بر خلق است تو بدل گردان به تذکر عظمت و تفکر در قدرت خود و فکر و تدبیر محو دشمنان خویش و آنچه که خواهد بر زبانم جاری شود از فحش و لغو و بدگوئی و ریختن آبروی مردم و یا شهادت دادن باطل و غیبت از مومنی غایب یا بدگوئی به مومنی حاضر یا مانند اینگونه آفات و معاصی زبان همه را تو بدل گردان به ذکر و حمد و ثنای خود و استغراق در ستایش حضرتت و اقبال کامل بر مجد و عظمت و شکر و سپاس نعمتت و اعتراف به احسان و شماره ی نعم بی پایانت.
- پروردگارا درود فرست بر محمد و آل او و از تو درخواست می کنم که به من هرگز از خلق ظلم و ستمی نرسد در صورتی که تو قادری که مرا از ظلم نگهداری و ابدا به راه گمراهی نروم با آنکه تو توانائی که مرا هدایت فرمائی و هرگز محتاج به خلق نشوم با وجود آنکه وسعت و برکت از جانب تست و هرگز طغیان نکنم با آنکه همه دارائی من از تست
- ای خدای من به سوی مغفرت و آمرزش تو وارد شدم و به درگاه عفوت عزم کردم و به در کرم و گذشت و بخشش تو مشتاقانه شتافتم و به فضل و کرم (نامنتهای) تو وثوق و اطمینان یافتم و با من چیزی که مستوجب آمرزش تو شوم نیست و در اعمالم کاری که به آن مستحق بخشایش تو گردم وجود ندارد و برای نجات من بعد از آنکه بر بدکاری نفس خود حکم قطعی کردم (و به زشتی اعمالم اعتراف نمودم) ابدا مرا دست آویزی جز فضل و رحمت (نامنتهای) تو نخواهد بود پس پروردگارا درود فرست بر محمد و آل او و در حق من کرم و تفضل فرما
- ای خدای من و زبانم را به هدایت گویا ساز و تعلیم خدا ترسی و تقوی مرا الهام کن و به آن عملی که نیکو و پاکیزه تر است موفق بدار و به کاری که رضا و خشنودی تو در آن بیشتر است برگمار.
- پروردگارا مرا به نیکوترین راه که عدل و نیکوئی و راستی است ببر و در مرگ و زندگانی بر آئین خود (که دین اسلام و توحید است) بدار.
- خدایا درود فرست بر محمد و آل او و مرا به خلق اقتصاد و میانه روی بهره مند ساز و از اهل صواب و صلاح و از راهنمایان طریق رشد و هدایت و از بندگان شایسته خود قرار ده و در روز قیامت و معاد فوز و سعادت نصیبم فرما و در فراخ راه (دین حق و شرع اسلام از فریب شیطان) سلامت بدار
- پروردگارا برای آنکه نفسم همه کارش خالص برای تو شود آنچه از صفات و اعمال نفس ناشایسته است محو ساز و آنچه که شایسته است باقی گذار تا همیشه با خلوص و اشتیاق به راه رضای تو شتابم) که نفس اماره مرا تا تو نگه نداری و محافظتش نکنی هالک (و باطل الذات) است
- پروردگارا تو ساز و برگ و مایه نشاط منی هرگاه محزون باشم و پناه تو جایگاه آسایش من است هنگامی که از هر در محروم شوم استغاثه زاریم به درگاه تست وقتی که کار من سخت شود که ای خدا هر چه از من فوت و فاسد و نابود شود نزد تو عوض آن و شایسته و نیکویش خواهد بود و در هر چه تو دگرگون کنی تغییری از روی حکمت است پس ای خدا پیش از آنکه گمراه شوم ارشادم به راه حق فرما و مرا به لطف و کرم از مونه ی تحکم و مشقت بندگان کفایت فرما و از هول روز معاد (و سختی قیامت) ایمنی بخش و به ارشاد نیکو در حقم عطوفت و مهربانی فرما.
- پروردگارا درود فرست بر محمد و آل او و به لطف و عنایتت از من دفاع فرما و به من نعمت قوت و قوت بخش و به کرمت مرا شایسته و صالح گردان و امراض (جسم و جانم) را به توجه کاملت دوا و شفا عنایت کن و در مقام بلند در سایه رحمتت بدار و لباس رضا و خشنودیت در من بپوشان و هنگامی که امور (عالم در ضلالت و هدایت بهم) مشتبه شود مرا به نیکوترین طریق هدایت موفق بساز و چون اعمال به هم متشابه گردد به پاک و پاکیزه ترین عملم توفیق ده و چون ملل عالم با هم به تناقض و اختلاف برخیزند مرا بر آنچه بهترین رضای تست موفق گردان (و از آراء متخالف به راه حق هدایت فرما).
- پروردگارا درود فرست بر محمد و آل او و بر سر من تاج کفایت و لیاقت بنه و به حسن دوستی خود نام دارم گردان و طریق صدق و هدایت به بخش و مرا به وسعت و ثروت مفتون نگردان (و امتحان سخت مکن) و به کرمت مرا زندگانی خوش عطا فرما و به رنج و تعب شدید در زندگی میفکن و دعاء (و عرض حاجاتم) را رد مکن که ای خدا من بر تو ضدی قائل نشدم و با تو شریک و مانندی قرار ندادم (و همیشه به توحید و یگانگی تو معتقد بودم).
- پروردگارا درود فرست بر محمد و آل او و مرا از اسراف مال بازدار و روزیم را از تلف (و تبذیر) محفوظ گردان و دارائیم را به برکت وافر ساز و در آنچه انفاق و احسان به خلق می کنم به راه حق و صواب هدایت فرما.
- پروردگارا درود فرست بر محمد و آل او و مرا بدون مشقت و زحمت اکتساب و از آنجا که گمان نمی برم روزی عطا فرما تا به اشتغال به کسب روزی از راه عبادتت باز نمانم و با رنج و تعبهای طلب رزق را به دوش نکشم.
- پروردگارا پس تو به قدرت کامله خود آنچه را من به کوشش و طلب می خواهم به من (بدون رنج طلب) عطا فرما و از آنچه ترس و بیم دارم مرا به عزت خود پناه ده (و از آن امر مخوف حفظ کن)
- پروردگارا درود فرست بر محمد و آل او و آبروی مرا به واسطه وسعت دارائی (با سخاوت) محفوظ دار و جاه و مقامم را به واسطه ی تنگدستی خوار و مبتذل مساز تا در اثر تهی دستی از خلق که روزی خوار تواند طلب روزی کنم و از مردم شریر تقاضای عطا کنم تا مبتلا شوم به ستایش آنکه به من چیزی عطا کرده و به مذمت (و تکذیب) آنکه مرا منع از عطا نموده در صورتی که توئی نه آنها صاحب اختیار و مالک عطا و منع.
- پروردگارا درود فرست بر محمد و آل او و مرا صحت و سلامت در راه عبادتت نصیب فرما و فراغت و آسایش در عین زهد (و بی علاقه بودن به دنیا) و علمی که به عمل مقرون باشد عطا کن و ورع و پارسائی در عین تجمل و نیکوئی.
- پروردگارا خاتمه عمر مرا به عفو و بخششت مقرر فرما و امیدی (بی حد) که به رحمت (نامنتهای) تو دارم محقق ساز (و مرا به آن امید نائل گردان) و راه وصولم به مقام رضا و خوشنودی خود سهل و آسان گردان و در همه احوال عمل مرا نیکو و شایسته ساز.
- پروردگارا درود فرست بر محمد و آل او و در اوقات غفلت مرا به یاد خود آگاه و متذکر فرما و به راه طاعت خود هنگام مهلت عمر موفق بدار و به راه محبت و دوستی خود را هم آسان ساز تا به محبتت خیر دنیا و آخرتم را به حد کمال رسانی.
- پروردگارا رحمت و درود فرست بر محمد و آل او مانند بهترین درود و رحمتی که به خلق پیش از او فرستاده ای از اول تا آخر آنها و نیز آنچه رحمت به خلق بعد از او (تا قیامت) خواهی فرمود و ما را هم در دنیا حسنه و سعادت بخش و در آخرت حسنه و جنت ابد عطا فرما و به رحمت نامنتهایت ما را از آتش قهر و عذابت نگاهدار.