مالیاتی معین کرد. مورّخ مذکور گوید، که این جزو جمع در زمان او هم مجری بود و ارتافرن میزان مالیات را، چنانکه سابقا معمول ینیانها بود، مقرّر داشت. این اصلاحات باعث آرامش ینیانها گردید. بعد داریوش اصلاحات مذکوره را کافی ندیده درصدد برآمد، که اصلاحاتی دیگر نیز بکند و با این مقصود در بهار سال دیگر تمام رؤسای قشون را در آسیای صغیر مرخص کرد، تا به خانه‌های خود رفته استراحت کنند و مردونیه (مردونیوس یونانیها) را با اختیارات تامه و قشون برّی کافی به آسیای صغیر فرستاد. او پسر گبریاس و داماد داریوش بود، توضیح آنکه شاه مذکور دختر خود آرتوزسترا[۱] را به او داده بود.
سردار جدید وارد کیلیکیه شد و در آنجا به کشتی نشسته با بحریّه بدریا رفت و به قشون برّی امر کرد از راه خشکی به هلّس‌پونت بروند. از دریا مردونیه بطول سواحل حرکت کرده و بمحلها سرکشی کرده به خاک ینیانها درآمد. هرودوت گوید (کتاب ششم، بند ۴۳): «در اینجا واقعه‌ای روی داد، که باعث تعجب آن یونانیها است، که باور ندارند، اتانس در مجلس شور هفت نفر هم قسم طرز حکومت ملی را برای پارس پیشنهاد کرده باشد» (رجوع به صفحۀ ۵۲۵ شود). توضیح آنکه مردونیوس حکومت را از جبابره انتزاع و در تمام شهرها حکومت ملی برقرار کرد. جهة اصلاحات داریوش را، اگرچه هرودوت بیان نمی‌کند، ولی بعض محققین جدید چنین تعبیر کرده‌اند، که چون داریوش جنگی را با یونان پیش‌بینی می‌کرد، می‌خواست مستعمرات یونانی را از خود راضی نگاه دارد و با این مقصود مردونیه را مأمور کرده بود، قبل از رفتن به اروپا، حکومت ملی به شهرهای ینیانی بدهد.
تاریخ شورشهای مزبور محققا معلوم نیست. هرودوت گوید که شش سال طول کشید (کتاب ۶، بند ۱۸) ولی نلدکه تصوّر می‌کند، که آغاز شورشها بین ۵۰۰ و ۴۹۹ ق. م بوده و تسخیر می‌لت بین ۴۹۵ و ۴۹۴ روی داده (تتبعات تاریخی راجع به ایران قدیم، صفحۀ ۵۹).
- ↑ Artozostra.
