ترقّی و رواجی شایان داشته، ولی بعضی با این عقیده موافق نیستند، مثلا پرّووشی‌پیه، که راجع بآثار عهد قدیم تصنیفاتی دارند، باین عقیده‌اند، که اکثر این چیزها را ملل تابعه، مانند بابلی‌ها، مصریها، فینیقی‌ها، لیدیها و غیره برای درباریان و نجبای (۱۰۱)- سیکل پارسی از نقره
ایران می‌ساختند و قسمتی هم در ماد تهیّه می‌شد. از صنایع یدی، چیزی را که مسلّما از ایران و صنعت ملّی ایرانیان میدانند، قالی‌بافی است و چنین استدلال می‌کنند، که قالی برای زندگانی مردمان صحراگرد و ده‌نشین و شهری از لوازم اولیّه بود و از ادوار بسیار قدیم در ایران این صنعت را می‌دانسته‌اند، ولی بعد باز علاوه می‌کنند، که قالی ایران پست‌تر از قالی بابل بود و ترقّی قالی ایران در قرون بعد حاصل شد.
کلیة دو مؤلّف مذکور می‌خواهند بگویند، که ترقّی صنایع در ایران مربوط بقرون بعد است (پرّووشی‌پیه، تاریخ صنایع در عهد قدیم-جلد ۵، صفحۀ ۸۶۴-۱۸۸۲ ۱). ولی باید در نظر داشت، که تألیف مزبور در بعض قسمت‌هایش کهنه شده، زیرا اکتشافات چهل سال اخیر روشنائی بتاریخ صنایع قدیمه افکنده و راجع به ایران قدیم هم در عقاید تغییراتی بعمل آورده و باید تألیف جدیدی راجع به صنایع ایران قدیم نوشته شود. مخصوصا نمایشگاه صنایع ایران در لندن در ۱۹۳۱ بقدری جلب توجّه کرد، که هیچ انتظار آن نمی‌رفت و راجع به صنایع عهد قدیم ایران هم تغییرات مهمّی در افکار پدید آورد.
آیا در دولت هخامنشی گمرک می‌گرفته‌اند؟
اگر بخواهیم باین مسئله با مدرک جواب دهیم، باید گفت نه. بهترین دلیل این نظر آنکه مورّخین یونانی، مانند هرودوت و کزنفون، که با اوضاع
