برگه:Rvznamh vghaye atfaghyh-shmarh hay 1 ta 35.pdf/۶۶

از ویکی‌نبشته
این برگ هم‌سنجی شده‌است.
نمرهُ ۱۰

روبروی آن جزیره لنکر انداخته بود بسبب طوفانی که در آنجا شده بود بسنک خورده و شکسته و غرق شده درین کشتی صد و پنجاه نفر قشون بحری و بیست عرّاده توپ بود و نزدیک بکنار لنکر انداخته بودند ناکاه امواج شدّت کرده زنجیرهای بزرک که بلنکر بسته بودند از یکدیکر کسیخته و طناب کلفت از قنب بستند بلکه از یکدیکر نپاشد و دیرکهای کشتی و هر چه بود بریده و بدریا انداختند باز فایده نکرد و امواج چنان شدت داشت که آنها هم پاره شدند و امواج کشتی را بکنار افکنده بروی سنکها زده و شکستی غرق نمود اما اهل کشتی را همه بسلامت در آوردند مکر سه نفر که هلاک شدند توپچیان که در آنجا بودند با کشتیبانان کشتی نمس بکمک اهل کشتی مزبور آمده اکر چه همه را بسلامت دراوردند مکر سه نفر اما میکویند که از اسباب و اوضاع کشتی چندان چیزی بیرون نمیتوان آورد

کراختین که مابین مملکت یونان و ممالک روم بود از برای کسانی که از سمت روم به یونان می‌آمدند اول نه روز توقف قرار بود حال چونکه ناخوشی از ولایات روم رفع شده و دیکر نیست توقف کسانیرا که از سمت روم به یونان می‌آیند بیست و چهار ساعت قرار داده‌اند مکر بجهة کسانیکه از سمت شامات و مصر به آنولایات بیایند که آنها را مانند قرار سابق نه روز در کراختین نکاه میدارند

درین روزها یکی از دانایان فرنکستان که در علم تواریخ اطلاع تمام دارد خصوص در اختراع قطب‌نما نوشته است که آنچه معلوم میشود این است که اختراع قطب‌نما از طایفهٔ اسلام عرب بوده امّا نمیدانند که در چه ایام ساخته‌اند و کی بمصرف آمده است و از برای تحقیق و تجسس این مطلب بسیاری از کتب قدیم عرب و اسپانیول و لاطین و غیره را دیده است از بعضی کتب عرب که تاریخ آنها پانصد سال یا ششصد هال قبل ازین بوده معلوم میکردد که در آن ایام قطب‌نما در میان آنها متداول بوده و در آن ایام که کل فرنکستان با سلاطین عرب در باب بیت‌المقدس جنک داشتند که در کتب عرب آن ایام را ایام جنک جهاد میکفتند قطب‌نما را که اختراعش در میان عرب بود بفرنکستان بردند و در آنجا بمصرف أمده و بکار خورد اما اول اختراعش معلوم نیست و نمیدانند که ابتدا که فهمیده است که میل آهن‌ربا دائم‌الاوقات بقطب شمالی مایل است

موافق قاعدهٔ سرشماری که در آن طرف مملکت لِهْ که در تصرف دولت روسیه است نموده‌اند معلوم شده است که جمعیت آنولایت حالا نزدیک بده کرور میباشد و در زمان سی و شش سال سابق بر این که بعد از جنک فرانسه عهدنامه بسته بودند سه کرور و سیصد هزار کس بیشتر نبوده‌اند

جمعیت آنقدر از ولایات روم که داخل فرنکستان و اوروپا حساب مینمایند باینطور نوشته و تشخیص داده‌اند عثمانلو دو کرور و صد هزار کس بحساب آورده‌اند سلاوان چهارده کرور و دویست هزار نفر والاک هشت کرور یونان دو کرور سه کرور و ازین جمعیت که بیست و نه کرور و سیصد هزار کس بشماره و حساب آورده‌اند هفت کرور و سیصد هزار کس مذهب اسلام‌اند از چند قسم و مابقی که بقدر بیست و دو کرور میباشند کلا عیسوی‌اند از ملل کرک و غیره