افریقا- رفتن عمرو بن العاص و زبیر بن العوّام به جانب مصر و مقاتله و تلاقی عساکر اسلام با جنود مصر و مقوقس در عین الشمس و انهزام مصریان به جانب مصر و فرار مقوقس به جانب اسکندریّه،محاصرۀ مسلمین و بالا رفتن زبیر بن العوّام بر سور مصر،و مشاهده مصریان و راضی شدن به صلح،و بیرون آمدن رؤسا و مصالحه نمودن به دادن جزیه و خواهش ابو مریم و ابو مریام ۱از عمرو بن عاص ردّ اسرارا،و فرستادن نزد عمر خبر فتح و خمس غنایم را،رفتن عمرو بن العاص به طرف اسکندریّه و ملاقات عساکر اسلام با جنود اسکندریّه بین راه،و مقاتلۀ شدید با آنها و به قتل رسانیدن بسیاری از آنها و انهزام آنها به اسکندریه،و اظهار کردن مصالحه تا مدّت معیّنی و قبول نکردن عمرو بن العاص،و محاصره نمودن اسکندریّه که پس از چهارده ماه محاصره در اواخر پائیز اینسال مفتوح شد،و کتابخانه سلاطین از طایفۀ بطلیموس که بهترین کتابخانه‌های عالم بود به حکم عمرو بن عاص سوخته شده و فتح کردن آنجا را بغتةً،و بردن غنایم بسیار و مصالحۀ آنها با عمرو بن عاص رفتن عمرو بن العاص جانب نوبه،و بنابر قولی مقاتلۀ مسلمین با آنها و مجروح شدن بسیاری از مسلمین به سبب آنکه اهل نوبه ماهر در تیراندازی بوده‌اند و مراجعت مسلمین،و بنا بر قول دیگر مصالحه کردن آنها قبل از مقاتله،و استیذان عمرو از عمر،و اجازه دادن عمر مصالحه را.
[سنه ۲۱ هجری-سنه ۶۴۱ مسیحی]
آسیا- فتح نهاوند موسوم به فتح الفتوح به سرداری نعمان بن مقرّن المزنی که در این جنگ کشته شد به معاونت سائب ابن اقرع،و مغیرة بن شعبه ثقفی،و طلحة بن خویلد اسدی،و قیس بن هبیرۀ مرادی،و غیرهم،و بعضی این فتح را در سال نوزده،و برخی در سنه بیست،و جماعتی در هیجده نیز گفته‌اند.فتح دینور،و صیمره،و سیروان،فتح همدان به سرداری نعیم بن مقرّن،و قعقاع بن عمرو.فتح اصفهان به سرداری عبد اللّه بن عبد اللّه بن عتبان به معاونت ابو موسی و غیره.داخل شدن مسلمین به بلاد عجم به امر خلیفۀ ثانی.ولایت ابو موسی در کوفه بعد از عزل شدن عمار بن یاسر و معزول شدن او.نیز ولایت مغیرة بن شعبه در کوفه.و بعضی این حوادث را به سال بیست و دویم نسبت داده‌اند،فرستادن عمرو بن عاص عقبة بن نافع الفهری را به فتح زویلة،حجّ کردن خلیفه ثانی با جماعتی از مسلمین و زید بن ثابت را در مدینه جانشین خود نمودن،فرستادن عثمان ابن ابی العاص جماعتی را به ساحل فارس به محاربه،وفات کردن صممة ۱که از صحابه بود در اصفهان،درگذشتن علأ بن الحضرمی در بحرین و مامور نمودن خلیفه ثانی ابو هریره را به جای او،وفات نمودن خالد بن ولید در حمص.بعضی فوت خالد را در سال بیست و سیّم و برخی در مدینه نوشته‌اند.
اروپا- ایطالیا تصرّف کردن پادشاه لمبارد بعضی از نقاط را که متعلق به هرقل بود و واقع در ایالت تسکان.
[سنه ۲۲ هجری-سنه ۶۴۲ مسیحی]
آسیا- فتح همدان که یاغی شده بودند ثانیا به دست نعیم بن مقرّن و بعضی این فتح را به دست جریر بن عبد اللّه،و برخی به سرداری مغیرة بن شعبه نوشته‌اند،اجتماع اهل دیلم وری و آذربایجان برای مقاتله با عساکر اسلام و مبادرت نعیم بن مقرّن به قتال با آنها و شکست دادن آنها را در واج‌رود و این واقعه در عظمت معادل جنگ نهاوند بود،فتح قزوین و ابهر و زنجان به دست البراء بن غالب ۲و مقاتله البراء با گیلان و طیلسان،فتح ری به سرداری نعیم بن مقرّن که غنایم عساکر اسلام در ری به قدر غنایم مداین بود.بعضی فتح ری را بدست قرظة بن کعب نوشته‌اند، فتح قومس و جرجان و طبرستان بدست سوید بن مقرّن برادر عمر بن مقرّن،فتح طرابلس غرب و برقه به دست عمرو بن عاص و مقاتله با اهل سبرة و مصالحه با آنها به اخذ جزیه،فتح آذربایجان به سرداری بکیر بن عبد اللّه با معاونت سماک بن خرشة الانصاری و عتبة بن فرقد.امر کردن خلیفۀ ثانی به عمال خود که در اخذ حقوق رعایت موسم را نمایند تا به کسی ظلم وارد نیاید،فتح باب الابواب
