پرش به محتوا

برگه:Karimsanjabi.pdf/۳۷

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
سنجابی (۱)
– ۹ –

داد که از آن جمله قند و قماش بود و بدین ترتیب تعادل و پیشرفتی در وضع بازرگانی ایران حاصل شد، بانک ملی را هم که یکی از آمال درجه اول صدر مشروطیت بود به وجود آوردند. این بانک به تدریج تا سال ۱۳۲۰ در سراسر ایران توسعه‌ی کافی یافت و به صورت یک مؤسسه اقتصادی و مالی مؤثری در داخل مملکت درآمد. دیگر از کارهای مثبت دوران رضاشاه کارهائی بود که در مورد عدلیه و قوانین مربوط به امور حقوقی ایران کردند. همانطوری که میدانید، قانون مدنی ایران در این زمان تدوین گردید، قانون تجارت و قانون جزا در این زمان بود. مهم‌تر از اینها، شاید قوانین ثبت املاک، ثبت اسناد و ثبت احوال بود که نظم و ترتیبی به این امور داد و امور ثبتی را از دست صاحبان محاضر آخوندی خارج کرد.

س- معمار اینها بیشتر داور بود؟

ج- البته رضاشاه از چند نفر از وزرای کافی استفاده کرد که به نظر بنده کافی‌ترین و کاردان‌ترین آنها شخص داور بود که چه در عدلیه‌اش خیلی کار کرد و چه در وزارت مالیه‌اش خیلی خدمت کرد. او مردی بود پرکار و مبتکر. بعضی‌ها نسبت به مرحوم داور به علت اینکه از کارگردانان زمان دیکتاتوری بود، بدگویی میکنند، ولی خود من شخصاً او را از عناصر مفید و مثبت مملکت میدانم. آدمی بود که بعد از ده، دوازده سال وزارت مداوم موقعی ناچار به خودکشی شد و خودکشی کرد از دارایی و اموال هیچ چیز نداشت. افراد مؤثر دیگری هم در خدمت رضاشاه بودند ولی هیچ‌کدام به سطح او نرسیدند. تیمورتاش هم آدم خیلی مؤثری بود در دوره وزارت دربارش، مردی مقتدر، مدیر و کاردان بود، ولی هرگز آن پاکی و طهارت و شرافت داور را نداشت و بالاخره هم در توطئه‌ای، خیانتی که ممکن بود نسبت به رضاشاه داشته باشد، گرفتار شد و بقتل رسید.

مسئله‌ی دیگری که مورد توجه رضاشاه بود، فرهنگ بود. او از همان سال‌های اول سلطنتش ترتیب اعزام محصل به اروپا و آمریکا داد. دانشگاه تهران در زمان