پرش به محتوا

برگه:Iranians and Greeks according to Plutarch.pdf/۱۹۱

از ویکی‌نبشته
این برگ هم‌سنجی شده‌است.

ارتخشثر[۱] میانه همه پادشاهان پارس[۲] نیک‌خوترین و پاک‌نهادترین پادشاه بود و او را «درازدست» می‌نامیدند، چرا که دست راست او درازتر از دست چپ بود.

او پسر خشایارشاه است[۳] اما ارتخشثر دوم[۴] که من در اینجا داستان وی را می‌نگارم و او را «پرحافظه»[۵] لقب داده بودند. نوۀ ارتخشثر یکم است از دخترش پاروساتیس[۶] چه پاروساتیس که زن داریوش بود[۷] چهار پسر از او زایید.


  1. از روی قاعده که امروز برای خواندن الفبای هخامنشی در دست ماست این نام را در نوشته‌های هخامنشی «ارتخشثر» می‌خوانیم و چون گفته‌ایم که هر نامی که شکل درست آن در دست باشد آن شکل را به کار بریم در اینجا هم باید همان «ارتخشثر» را به کار بریم ولی نباید فراموش کرد که یونانیان آن را Artaxerxes خوانده‌اند و ما امروز «اردشیر» می‌گوییم.
  2. مقصود خاندان هخامنشی است نه ایران
  3. پسر داریوش بزرگ و چهارمین پادشاه از هخامنشیان بوده و نام او در نوشته‌های هخامنشی «خشایار اه» نوشته‌اند که در اینجا هم به کار برده‌ایم.
    یونانیان آن را Xerxes خوانده‌اند و در توریت «احشویروش» آورده شده.
  4. پسر داریوش دوم و نهمین پادشاه هخامنشی
  5. آنچه ما می‌دانیم لقب این پادشاه بهمن بوده که امروز به همین گفته می‌شود و ما و بهمن را در پهلوی به معنی پاکدل و نیک‌اندیش می‌شناسیم نه به معنی پرحافظه.
    گویا در ترجمه کلمه به یونانی اشتباه روی داده و تغییری به معنی راه یافته.
  6. Parysates برخی مؤلفان هم‌زمان ما این نام را در فارسی «پریزاد» می‌نویسند، ولی ما بنیادی از علم برای این کار نمی‌شناسیم.
    به گمان ما این زن همان است که در تاریخهای افسانه‌آمیزان «چهره آزاد» خوانده شده که او را دختر اردشیر دانسته نوبت پادشاهی برای او پنداشته‌اند، ولی راهی برای روشن ساختن این گمان در پیش نداریم. به‌هرحال ما از روی قاعده‌ی خود این نام را با شکل یونانی آن به کار می‌بریم.
  7. داریوش دوم هشتمین پادشاه هخامنشی