رابطه تاریخی این ستونها را، که نمونه منحصر ستونسازی عهد ساسانی محسوب میشوند، با ستونهای چوبین امروزی نواحی کردستان، که حافظ رسم معماری روستایی قدیم هستند، واضح و روشن کرده است[۱].
نقش بالا مجلس تاجگذاری را نشان میدهد. پادشاه در وسط ایستاده، و با دست راست تاجی را میگیرد، که اوهرمزد، که در طرف چپ او (طرف راست بیننده) ایستاده، به او عطا میکند. از طرف دیگر الهه آناهیذ (آناهیتا) هم افسری به او میدهد. این سه صورت از روبرو دیده میشوند. پادشاه همان تاجی را بر سر دارد، که در سکههای خسرو پرویز معمولا رسم میکردهاند، یعنی تاجی بزرگ، که دو رشته مروارید در زیر و هلالی در پیش دارد؛ شاخه که بر فراز تاج نهادهاند، در میان دو بال عقاب واقع شده، و بر روی آن هلالی است، که قرص خورشید را در آن رسم کردهاند. جامه پادشاه، که بطرز معمول دارای نوارهای مواج است، عبارت است از قبایی آستیندار، که از زانو میگذرد، و شلواری گشاد و چینخورده. قبا و شلوار غرق جواهر است، حاشیه قبا، و غلاف و کمر شمشیر، حتی شلوار او مزین برشتههای مروارید است. علاوه بر اینها، چند رشته مروارید غلطان از گردن پادشاه آویخته است، و نقوش لباس نیز همه شبیه مروارید ساخته شده، یعنی بصورت قطرههای نازکی، که هریک بحلقه آویخته است. خداوند اوهرمزد نیز جامه بلند در بر دارد، ولی عبایی بدوش افکنده، که حاشیه آن مرواریدنشان است. ساقموزههایی که در پای دارد، در زیر شلوار پنهان است؛ ریش بلند نوکدار، و تاج نواربسته او نظیر نقوش ازمنه عتیقه است. زنی، که در جانب راست خسرو ایستاده، بنا بر عقیده هرتسفلد از روی سبوی دستهداری، که در دست گرفته، شناخته میشود، که کیست. از عهد باستان نقش سبو را نماینده آبهای آسمانی، که منبع فیوض نازله بر زمین و بارورکننده خاک است، قرار دادهاند. بنابراین آن زن آناهیذ است، که الهه آب محسوب میشده است. قبای او به سبک یونانی است و در روی آن
- ↑ دروازه، ص ۱۰۴ و بعد.