عقل، فکر، تأمل، اراده. خدای ظلمت هم پنج عنصر ظلمانی دارد، که بنا بر یکی از عقاید باستانی رایجۀ در بین‌النهرین[۱]، بر روی یکدیگر قرار داشته‌اند و پنج عالم سلطان ظلمات را تشکیل می‌داده‌اند ازاین‌قرار: دخان یا مه، آتش مخرب، باد مهلک، آب‌گل‌آلود، ظلمات مانی به تبعیت زردشتیان گوید، قلمرو این دو خالق از یک جانب بهم پیوسته و از سه طرف دیگر بیکرانه است.
پادشاه ظلمات چون نور را مشاهده کرد، با همۀ قوای خود بر آن حمله برد. پدر عظمت برای دفاع از کشور خود نخستین مخلوق را بیافرید: «ما در حیات» یا «مادر زندگان» را، که گاهی رام راتوخ[۲] می‌نامند، پدید آورد[۳] و او انسان نخستین را، که گاهی اوهرمزد[۴] (اوهرمزد)[۵] نیز می‌خوانند[۶]، از خود ساطع کرد. پدر عظمت و مادر زندگان و انسان نخستین تثلیث اولند (پدر، مادر، فرزند)[۷]. پس انسان نخستین پنج فرزند بیافرید، که پنج عنصر نورانی در مقابل پنج عنصر ظلمانی هستند، ازاین‌قرار: اثیر صافی و نسیم و روشنائی و آب و آتش تطهیرکننده، که آنان را بنام پنج مهرسپند[۸] موسوم کرده‌اند. آنگاه انسان نخستین آن پنج عنصر را چون زره بر تن راست کرد و به نبرد پادشاه ظلمات، که او نیز خود را با پنج
- ↑ کومون، ص ۱۲.
- ↑ Ramratukh
- ↑ مقایسه شود با ص ۱۷۶ این ترجمه یادداشت ۱.
- ↑ Ohrmazd
- ↑ Ohrmizd
- ↑ راجع بانسان نخستین در مذهب گنوستیک‌ها بالاتر ص ۵۸ را ببینید. از اینکه پدر عظمت زروان نام داشته و انسان نخستین اورمزد معلوم می‌شود، که مانی با آن جنبه از شریعت زردشتی آشنایی داشته، که آلوده باعتقادات زروانیه بوده است. رک شدر صورت اصلی الخ، ص ۱۴۴ و همچنین هنینگ تولد، ص ۳۱۵.
- ↑ آندرآس-هنینگ،۲، ص ۳۲۴، یادداشت ۷.
- ↑ Mahrspand امهرسپندان رک ص ۴۷ و ۱۶۶، یادداشت،۲ این ترجمه و نیز آندرآس-هنینگ ۲، ص ۳۲۲، والدشمیدت-لنتس، عقاید مانویه، ص ۵۶۸.
