بلاد یونان با تنگی آن سامان شامل حکومتهای جداگانهٔ بسیار بوده یعنی هر شهر یونانی حکومتی مستقل داشت و این حکومتها یا دولتهای کوچک از قدیمترین اعصار همه شوروی بوده است اما بصورت سلطنت یا حکومت اشرافی یا بلغت یونانی اریستوکراسی[۱] یعنی تسلط جماعتی محدود که مزیت ایشان بشرافت نسبی است و برخی دیگر بنحو جمهوری توأم با دموکراسی[۲] یا حکومت ملی (لفظ دموکراسی نیز یونانی و بمعنی حکومت عامه است) یعنی تساوی عموم ملت در مقابل قانون و مداخلهٔ ایشان در امور مملکتی و این ترتیب دموکراسی در یونان همیشه با جمهوری یعنی حکومت انتخابی ترکیب یافته است اما معتبرترین بلاد یونان در دورهٔ منظورهٔ ما دو شهر اسپارت[۳] و آتن بوده است اولی شکل سلطنت و حکومت اشرافی داشته و دومی صورت جمهوری و دموکراسی و این آتن عمان اثینیه ملقب بمدینةالحکما و مسکن سقراط و افلاطون و ارسطوست. در آخر مائهٔ ششم قبل از میلاد در جنگهای مدی[۴] که بروایت مورخین مغرب جنگ عظیمی بوده است بین ایران و یونان و در داخلهٔ یونان و دریاهای اطراف آن بفتح و فیروزی یونانیان اختتام یافته این بلد در میان شهرهای یونانی بالاختصاص مورد حملهٔ ایرانیان گشته و بیش از همه آن بلاد در دفاع وطن یا خاک یونان کوشیده و عاقبت بلاد یونانی واقع در جزایر و سواحل را که دسترس تعرض ایرانیان بوده در تحت حمایت گرفته و از این سبب شأن و شوکت کلی و ثروت بیشمار عاید نموده است. این ثروت و اعتبار بضمیمهٔ حسن عادات و قوانین که اصول آنرا از سولون[۵] حکیم و مقنن مشهور آن بلد میدانند موجب آبادی آتن گردید و شهر مذکور را با جلوه‌ترین مرکز ذوق و
