بطبع رسیده است ببسیاری از السنۀ اروپا نیز از لاتن و فرانسه و انگلیسی و آلمانی و ایطالیائی و دانمارکی ترجمه شده و مرات عدیده چاپ شده است، و شهرت خیام در اروپا و مخصوصا در انگلستان و امریکا بمراتب بیشتر از شهرت او در وطن خود یعنی ایران میباشد و علت عمدۀ این اشتهار فوق العاده آنست که یکی از مشاهیر و اعاظم شعراء انگلیس موسوم بادوارد فیتز جرالد ۱رباعیات عمر خیام را باشعار انگلیسی که در نهایت سلامت و عذوبت است و در فصاحت لفظ و بلاغت معنی تقریبا معادل اصل فارسی آنست ترجمه نموده و در سنۀ ۱۸۵۹ در لندن منتشر ساخت و این ترجمه چنان مطبوع طباع خواص گردید و چندان قبولیت عامه بهمرسانید که پس از آن چندین مرتبه کرة بعد اخری و مرة بعد اولی در انگلستان و امریکا طبع شد و نسخ آن بزودی تمام گردید و جمعی کثیر از ادبا و فضلا بترجمۀ رباعیات او پرداختند و بسیاری دیگر بتقلید و سبک رباعیات خیام رباعیات ساختند و طبع نمودند باندازۀ که میتوان گفت از حیز احصا بیرون است و اکنون در انگلستان و امریکا «ادبیات عمری» خود یک طریقه و سبک مخصوصی از ادبیات و اشعار گردیده است و هر کس خواهد که از تفصیل ترجمهای رباعیات عمر خیام بالسنۀ مختلفۀ اروپا و مقایسۀ آنها با یکدیگر و شرح حال مترجمین و ترجمۀ حال عمر خیام و شرح مشرب و مسلک او در فلسفه و غیر ذلک بتفصیل و اشباع تمام مطلع شود باید رجوع نماید بکتاب نفیسی که مستر نثان هسکل دول در این موضوع تألیف نموده و در سنۀ ۱۸۹۸ در دو مجلد مصور در لندن بطبع رسانیده است ۲و بعد از انتشار ترجمۀ فیتز جرالد تاکنون اقبال عموم مردم از عوام و خواص
کلیات چهار مقاله جلد ۱
