چیزهائیکه در تکوین عقاید بیشتر از منطق و دلیل مؤثر است
۱-آب و هوا
آب و هوا مؤثرترین علل ایجاد عقائد مختلفه است زیرا مؤثرترین علل تکوین مزاج عقلی و هویت اخلاقی ملل است
علت اختلاف ملل دنیا در طرز فکر کردن و علت اختلاف اخلاق و روحیات ملل دنیا، اولا و بالذات مقتضیات محیط طبیعی است.یعنی آنچیزیکه ملت یونان را در طرز شعر گفتن، بنائی،حجازی،فلسفی و رژیم حکومت از ملت هند یا ملت چین ممتاز نموده و برای آنها یک نوع تمدنی، بکلی متغایر با مدنیت هند یا تمدن چین، ایجاد کرده است فقط آب و هوا و مؤثرات طبیعی محیط زندگانی آنهاست
وقتی این نکته را در نظر گرفتیم که آب و هوای هر مملکتی در تکوین روحیات و طرز ادراکات ملل اولین مؤثر است،بالطبیعه اثر آنرا در پیدایش عقیده اذعان کردهایم؛ زیرا قبول یک عقیده و تکوین آن شدیدا بروحیات و ادراکات سوق الطبیعه نفوس بشری مربوط است.
طرز فکر کردن و نتیجه گرفتن و غرائز ملت هند،آنها را برای قبول یک سنخ عقایدی حاضر و آماده میکند که ملت انکلیس برای قبول آن حاضر نیست.
هر ملتی یکطور دیگری فکر میکند و یک سنخ معتقدات دیکری دارد که آن معتقدات مولود افکار و ملکات قومی آنها است و از همین لحاظ است که دیانتها و مبادی اجتماعی و سیاسی در