برگه:شرح حال رجال ایران در قرن ۱۲ و۱۳ و ۱۴ هجری، جلد ۱.pdf/۹۷

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
۹۴
رجال ایران

با اردوی خود وارد مشهد شد احمد علی میرزا روانه تهران گردید احمد علی میرزا دختر زیبا و دلربای دیگری داشته بنام پروین خانم که زن میرزا هاشم خان نوری بوده و در سر او اختلافات و گفتگوهای زیادی در سالهای ۱۲۷۰ تا ۱۲۷۲ ق. مطابق ۱۸۵۳ و ۱۸۵۵ میلادی بین دولت ایران و سفارت انگلیس روی داد تا جائیکه منتهی بقطع روابط بین دو دولت گردید برای اطلاع بیشتری در این باب به کلمه هاشم در این کتاب و نیز به کتاب جنگ انگلیس و ایران تألیف سروان هنت HUNT و روزنامه وقایع اتفاقیه سال ۱۲۷۲ قمری و سیاستگران دورهٔ قاجار مراجعه شود.

احمد میرزا احمد خان ساعدالملک یگانه فرزند مرحوم میرزا تقی خان امیر کبیر از زن اول او بوده و در سال ۱۲۵۴ هـ. ق. متولد شده است. بی‌نینگ Binning مورخ انگلیسی در جلد دوم صفحه ۴۳۴ کتاب خود مینویسد: «میرزا احمدخان هنگام قتل پدرش چهارده سال داشت، و در حیات امیرکبیر و پس از کشته شدن امیر کاری باو ارجاع نگردید و خانه‌نشین بود در سال ۱۲۷۵ ق. بعد از عزل میرزا آقاخان نوری صدراعظم بمنصب سرتیپی نایل و سال بعد به ساعدالملک ملقب شد و در سال ۱۲۷۷ قمری که مظفرالدین میرزا بسمت ولایت عهد به پیشکاری عزیز خان مکری سردار کل آمد چون عزیزخان شوهرخواهر اعیانی او بود بمقام ریاست قشون آذربایجان منصوب شد[۱] نامبرده بین سنوات ۱۲۸۰ و ۱۲۸۵ ق. در گذشته و در کربلا در رواق حرم حضرت امام حسین (ع) در مقبره پدرش بخاک سپرده شد.

احمد احمد قوام ملقب بالقاب: (دبیر حضور، وزیر حضور و قوام‌السلطنه) پسر میرزا ابراهیم معتمدالسلطنه پسر میرزا محمد قوام‌الدوله پسر میرزا تقی قوام‌الدوله پسر آقا هاشم پسر آقا محسن آشتیانی در سال ۱۲۵۲ شمسی (۱۲۹۰ قمری) متولد و در جوانی در حدود سال ۱۳۱۲ ق. مدت کمی جزو عمله خلوت و پیشخدمتهای ناصرالدین شاه شد در سال ۱۳۱۴ ق. که میرزا علی خان امین‌الدوله بحکومت آذربایجان[۲] منصوب گردید میرزا احمدخان خواهرزاده خود را نیز بهمراه خویش بآن سامان برد و ریاست دفتر خود را باو داد و بعد در موقع صدارت امین‌الدوله در اوائل سال ۱۳۱۵ ق. بمنشی حضوری صدراعظم معرفی شد[۳] در صدارت عین الدوله (سلطان عبدالمجید میرزا ) (۱۳۲۱ –


  1. باصطلاح امروز فرمانده لشکر.
  2. سمت مزبور را در آنزمان کارگزار کل – پیشکار کل یا وزیر کل آذربایجان میگفتند.
  3. در سال ۱۳۱۸ هـ. ق. که ملک منصور میرزا شعاع‌السلطنه پسر دوم مظفرالدینشاه والی فارس شد میرزا ابراهیم معتمدالسلطنه به پیشکاری (معاونت) او تعیین گردید و میرزا احمدخان نیز رئیس دفتر او بود. در ایامیکه در شیراز بوده حکایتی از او نقل میکنند و میگویند، فصیح‌الملک شوریده شاعر نابینا (متوفی ۱۳۴۰ هـ. ق.) روزی به مجلس شعاع‌السلطنه وارد شده و در ضمن صحبت جویای حال میرزا احمدخان میشود. درویش‌خان معروف استاد موسیقی (متوفی ۱۳۰۷ خورشیدی) روبروی شعاع‌السلطنه نشسته بود شعاع‌السلطنه به شوریده میگوید میرزا احمدخان روبروی من نشسته است برو ملاقاتش کن او هم میرود و دستی بسر و صورت او میمالد بعد روی خود را بسمت شعاع‌السلطنه کرده میگوید که این میرزا احمدخان نیست و میرزا احمدخان خوشگلتر از این است.