و این حالت تا اواخر قرن هفتم دوام دارد و گلستان سعدی کاملترین نمونه این شیوه است ،و از آن تاریخ ببعد نثر مسجع ومتكلف غلبه پیدا میکند وطريقة مذكور معکوس میشود و قدیمترین نمونه این شیوه یعنی نثر متکلفانه و مسجع و مصنوع مقامات حمیدی و لفئة المصدور زیدری و کاملترین نمونه آن تاریخ وصّاف میباشد. کتب متصوفه نیز از یادگارهای این عصر است که مهمتر آنها کشف المحجوب و اسرارالتوحيد و تذكرةالاوليا است.
دوره سوم :ایندوره چنانکه گفتیم دورهء سجع‌وقافيه و عصر تكلف و تصنع و زمانهء فساد نثر فارسی است و دبیران ایرانی از خود اعراب هم در استعمال کلمات عربی و لغات غریبه و تفنن‌های لاطایل و اطنابهای ممل وقافیه پردازی و فضل فروشی پیش میافتند و مأموم بر امام سبقت میجود در این دوره نیز مانند عصر پیشین نثر مسجع و مصنوع یا نثرهایدساده و مطبوع هر دو در عرض هم موجودند و کتب فصیح و بلیغ و زیبائی که بندرت سجع و قافیه رارعایت کرده‌اند در تمام این مدت نوشته شده و وجود داشته است. اما غلبه با نثر متکلفانه و مسجع است ؛این سبک از قرن هشتم تا قرن سیزدهم هجری در ایران و ترکستان و هند و عثمانی دایر و رایج بوده و مراسلات درباری و واقعه نگاری و تواریخ عمده باین شیوه نوشته میشده است و نمونه کامل این سبك تاريخ تیمور موسوم بظفرنامه تأليف شرف‌الدین‌علی‌یزدی و تاریخ شاه عباس دوم تألیف میرزا طاهر وحید تبریزی و دٌرَّه‌نادره و جهانگشای میرزامهدیخان‌منشی نادرو گیتی گشای میرزا صادق نامی وحدايق الجنان عبد الرزاق دنبلی است.
دوره چهارم :این دوره زمان بازگشت ادبی است ، و نظم و نثر در این دوره بجهاتی که ذکر آن خواهد آمد تغییر پیدا میکند و نثر دیرتر از نظم مورد اصلاح قرار میگیرد و در ایندوره است که سبکهای مختلف در نثر بوجود میآید ولغتهای ساختگی فارسی پیدا میشود و نوشتن نثر بفارسی خالص (در هند و ایران) معمول میگردد.
