برگه:تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران، جلد اول.pdf/۱۷۵

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
کلنل محمد تقی‌خان

و امیدواری مشغول حفظ انتظامات بوده مزید امتنان اینجانب و رضایت دولت را فراهم دارید، ۱۸ اسد ۱۳۰۰ ـ نجفقلی بختیاری

و نیز صمصام باو تلگراف میکند که کلنل گلروپ[۱] برای رفع سوء تفاهمات میاید و آمدنش قبل از جریان مذاکرات و معاهده بین من و شما بوده است، تلگرافاترا کلیةً بایشان ارائه بدهید تا مسبوق شود.

با اینمقدمات، مرحوم کلنل اولا «مسیو دبوای» بلژیکی را که از همدستان او بود ودولت احضارش کرده بود و او تمرد کرده بریاست مالیه برگماشت و اردوی سیاری بسروقت شجاع‌الملک باخرزی و دیگران که خیال مخالفت در آنها میکرد فرستاد، و روز ۱۱ ذیحجهٔ ۱۳۰۰ کلنل گلروپ و پنجنفر صاحبمنصب را که وارد شش فرسخی شهر شده بودند فرستاده خلع سلاح کرد و بشهر راه نداد و خود با آنها ملاقاتی کرده روانهٔ تهرانشان کرد و بطغیان علنی آغاز نمود.

تصور میشود کرد که قوام‌السلطنه رئیس‌الوزرا هم با کلنل خوب نبوده است، اما کسانیکه ریاست کرده‌اند میدانند که هیچ رئیس دولتی حاضر نیست بصرف احساسات شخصی و حب و بغض خصوصی شش هزار سرباز مسلح را بر علیه خود و دولت خود تحریک کند، خاصه که خبر داریم و این معنی را من از آقای بهرامی (دبیر اعظم) شنیده‌ام که میگفت: روزی که خبر طغیان کلنل به سردار سپه رسید در تهران هزار نفر تفنگ‌بدوش نداشتیم و حسین آقای خزاعی را با عده‌ای بی‌سروته و بی‌سازوبرگ بشاهرود فرستادیم.

پس اگر گفته شود که دولت امیر شوکت‌الملک (علم) و سردار معزز بجنوردی را بر علیه کلنل تحریک کرده است صحیح است، اما این عملیات مربوط بزمانی است که طغیان کلنل علنی شده و زیر بار هیچ مصلحتی نرفته است، معهذا نمیتوانم درین قضیه با اطمینان یک قضیهٔ تاریخی حکمی بکنم.

☆ ☆ ☆

بعد از آنکه کلنل گلروپ و صاحبمنصبان ارشد دیگر در شریف‌آباد توسط


  1. این شخص سویدی و رئیس ژاندارمری بود.
۱۴۸