پرش به محتوا

برگه:تاریخ جراید و مجلات ایران از محمد صدر هاشمی جلد اول.pdf/۱۰۴

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
حرف الف بعده الدال
ادب
 

آقا میرزا علی قائم مقام در خانه شخصی ادیب الممالك معین گریده است. ثالثاً در نمرات منتشره در خراسان بعنوان مدیر و نگارنده نامی از ادیب الممالک در بین نبود و همه جا ادیب الممالك در آخر صفحه ۸ (محمد صادق الحسینى الفراهانی) امضاء می‌کرد در صورتی که از شماره اول منتشر در طهران در آخر صفحه هر شماره این عبارت درج است: مدیر و نگارنده محمد صادق الحسینی الفراهانی، و بعلاوه اسم كاتب روز نامه که ( حاجى سلطان الكتاب محلاتی ) باشد دنبال این عبارت نوشته شده است. رابعاً در وجه اشتراک سالیانه نیز اضافاتی بدین قرار حاصل شده است؛ طهران ٢۴ قران. در سایر بلاد سه تومان. طلاب مدارس تهران و مشهد دو تومان. در قفقاز و روسیه منات. در ممالک عثمانی و مصر ۴ مجیدی، در هندوستان و چین ۱۵ روپیه. در آمریکا و فرنگستان ۲۰ قران روزنامه ادب بتفصیلی که ذیلا ذکر خواهیم کرد مدت چند سال در طهران انتشار یافته و در طول این مدت خدمات زیادی بنشر آزادی و بالا بردن سطح معلومات عمومی نموده است.

ادیب الممالک؛ پس از آنکه بطهران آمد و روزنامه را در آنجا منتشر ساخت با صرف نظر کردن از ١۴ شماره سال سوم منتشره در خراسان؛ در حقیقت از رجب ۲۱ قمری سال سوم روزنامه شروع گردید و بنابراین تا سال ۱۳۲۴ قمری؛ رویهمرفته مدت سه سال روزنامه ادب، در طهران منتشر شده است در فواصل این مدت یعنی از آغاز آمدن ادیب الممالك بطهران (اواخر سال ۱۳۲۰ قمری) تا شوال ١٣٢۴ که سر دبیری روزنامه مجلس عهده ادیب الممالك واگذار شده است ادیب الممالك علاوه بر انتشار روز نامه ادب؛ روزنامه ایران سلطانی و طهران و قسمت فارسی روز نامه ارشاد را در بادکوبه بعهده داشته است. در یك قسمت از این مدت یعنی بین ۱۳۲۰ قمری تا ۱۳۲۴ قمری ادیب الممالك مستقیماً بكار روزنامه ادب دخالت نمیکرده و روزنامه بمدیری و سردبیری مرحوم مجد الاسلام کرمانی (مدیر روزنامه ندای وطن کشکول، محاکمات و غیره ) منتشر می‌شده است و بخصوص در سال ۱۳۲۳ قمری که ادیب الممالك در بادکوبه بوده هیچ گونه مداخله‌ای در کار روزنامه ادب نداشته است.

نکته که اشاره بآن لازم است این است که با اینکه مجد الاسلام کرمانی مدتی مستقلا عهده دار نگارش روزنامه ادب و اداره روزنامه در دست او بوده و همان قسم که قبلاً یاد‌آور شدیم، ادیب الممالك مدتی را در طهران نبوده و بقفقاز سفر کرده و در آنجا قسمت فارسی روزنامه (ارشاد بادکوبه) را می‌نوشته حتی گاهی از آن جا اشعاری برای درج در روزنامه می‌فرستاده است. با وجود این همه وقت در عنوان روزنامه اسم ادیب الممالك نوشته شده است و نامی از مرحوم مجد الاسلام در بین نیست.

اول دفعه که در روزنامه ادب اسم ( مجد الاسلام) را می‌بینیم، آن هم در آخر صفحه هشت قسمت چاپ سربی روزنامه؛ ( این موضوع را بعداً شرح می‌دهیم که روزنامه