« مرحوم شاهزاده حاج مرتضی میرزا قهرمان متخاص بشکسته در تاریخ ۱۲۹۸ هجری قمری : واژه ناخوانا و تا ١٣١۴ که سن بازده سالی ایشان بوده در حجر تربیت پدر بزرگوارش نزد معلمین که در خانه تدریس میکردند مشغول تحصیلات مقدماتی و ابتدائی بود و از سال ١٣١۴ برای تحصیلات عالیه جزو طلاب شبانه روزی در مدرسه جاريه متوقف و بتحصیل علوم دينيه و معقول و منقول مشغول وضمنا در محضر مرحوم حاجي فاضل بتحصيل حكمت هم مشغول بود و در سنه ۱۳۱۹ قمری مصادف با حج اکبر بکه نه مشرف پس از مراجعت دوسه سال مشغول کارهای کشاورزی و آ با دای دهات و مزارع بود در سال ۱۳۲۲ خالصه سرخس و سنگسر و دولت آباد را از دولت اجاره کرده يك چند در سرخسی امر کشاورزی و خدمت سرحد داری مشغول بود و ضمن خدمات سرحد داری هر وقت به شهد میآمد جزء آزادیخواهانی که بر علیه استبداد بون زمان و خدمت در راه آزادی و مشروطه طلبی کار میکردند داخل وخدمات برجسته و گران بهائی انجام میداد و در عین اشتغال بکارهای کشاورزی و سیاسی از تحصیل علم و ادب هم غفلت نکرده غالبا از محضر ادیب نیشابوری استفاده نموده بتکمیل ادبیات مشغول واز سال ١٣٢۴ يبعد اشعار گرانبهائی در ادبیات و سیاست سروده در سال ۱۳۳۲ بواسطه آزادیخواهی مفرط و صراحت لهجه که در نهاد آنمرحوم بود مورد بی مهری ما مورین مستبد و غارتگران عصر قرار گرفته چندی در مشهد متوقف و مشغول خدمات فرهنگی شد وضمنا بنای مقبره نادری را از صورت غیر مطبوع قبلی در آورده ساختمان فعلی آنرا گردید . اولین دبستان دخترانه مشهد بنام دبستان فروغ بهمت آنمرحوم تاسیس و سپس امتیاز روزنامه بنام خورشید گرفته و مطبعه خراسان را خریده و برای طبع روزنامه دایر و چندی مشغول انتشار افکار آزادی خواهانه خود بوسیله آن روزنامه بود مجددا وارد کارهای دولتی شده چندی متصدی شغل شهرداری مشهد و بعد بحکومت گناباد ، سرخس در جز یکی پس از دیگری منصوب و یکی دو مرتبه هم از طرف دولت بنمایندگی در کمسیون سرحدی برای رفع اختلاف بین دولت ایران و شوروی تعیین و خدمت خود را ببهترین وجهی انجام داده و بالاخره در سال ١٣٠٦ مامور تشکیل اداره آمار خراسان شد . عاقبت پس از طی خدمات مختلف دولتی در تاریخ نوزدهم شهریور ماه ۱۳۲۳ شمس داعی حق را لبيك اجابت گفت.» نقل از شماره ۷۵ روزنامه دادگستران خراسان مورخ یکشنبه ٢۶ شهريور ۱۳۳۲.
(۵۱۹) خورشید ایران
روزنامه خرا شید ایران بمدیری و موسى ( بهاءالدین حسام زاده بازارگاد ) در شیر از تاسیس و شماره اول آن در ۱۹ دیماه ۱۳۰۲ شمسی منتشر شده است . برای اطلاع از تاریخچه این روزنامه بهتر آنست قسمتی از تاریخچه آنرا از شماره دوم جدید آن مورخ ۱۷ تیرماه ۱۳۲۱ شمسی بهینه نقل نمائیم : « روزنامه خورشید ایران در ۱۹ دیماه ۱۳۰۲ یعنی در بیست سال پیش از این با روحی جوان و فکری اصلاح طلب و تجدد
-۲۵۵-
