شده، پایان آنرا اوائل اعلان مشروطه دانستن اشتباه محض است . وجه اشتراك سالیانه روزنامه در ایران ۴٠ قران، روسیه و قفقاز ۱۰ مناط ، هندوستان ۱۵ روپیه. مندرجات روزنامه پس از درج مقاله اساسی عبارت از اخبار ایران و اخبار مصر وحوادث جهان و مقالات گوناگون است که بخصوص اخبار راجع بایران آن خیلی مهم و برای مورخين مدرك قابل اعتمادیست.
مرحوم کسروی در تاریخ مشروطه ایران درباره روزنامه حکمت و مدیر آن اينطور مینویسد : « نویسنده حکمت میرزا مهدی خان تبریزی از نیکانت . روزنامه او را کم دیده ام ولی از نیکیش آگاه میباشم این مرد دانشمند میبود و کتابها نیز نوشته و شعرهای وطنی نیز میسروده ( مرحوم چهره نما مدیر روزنامه چهره نما منطبعه مصر وجود تاليفات وتصنیفات را برای زعیم الدوله انکار نموده و مینویسد مشارالیه همیشه ادعا میکرد ولی مع الاسف پس از مرگش سطری از آنها در اوراق باقیمانده اش دیده نشد مولف ) در سال ۱۲۷۹ گویا بتهران آمده و اتابك با او پذیرائی و مهربانی دریغ نگفته ولقب زعيم الدوله وسالانه سیصد تومان برایش از شاه گرفته ولی تا آنجا که ما میدانیم اینها او را از راه نبرده است > آنچه را مرحوم کروی راجع باعطاء لقب زعيم الدوله بمدیر روزنامه حکمت نوشته، در روزنامه ایران نمره ۱۰۰۴ مورخ ۲۳ رجب ۱۳۱۹ قمری، نیز خبر آنرا بدينقسم درج کرده است :« حاجی میرزا مهدی خان دکتر تبریزی دبیر و مدیر روزنامه گرامی حکمت که از چهل سال قبل تاکنون در کسب علوم ونشر فضایل از افق مصر لامع و با سرمایه دانش همواره مشغول خدمت دین و دولت است تقریبا از یکسال قبل تاکنون که بدر بار همایون آمده کرارا مورد مراحم شهریاری گردیده و در این ایام محض مزید افتخار او بتصويب جناب اتابك اعظم اورا بلقب زعيم الدوله ملقب و سرافراز فرمودند مرحوم زعيم الدوله بالغ بر هشتاد سال عمر نمود و از این هشتاد سال قریب شصت سال آنرا در مصر توقف داشت و اول کسی بود در مصر روزنامه بزبان فارسی منتشر کرد عاقبت پس از سه سال که در بستر بیماری جایگیر شده بود در روز دوشنبه ۴ محرم سال ۱۳۳۳ قمری در مصر رخت از جهان فانی بربست و بسرای جاودان شتافت. مدیر چهره نما در شماره ۲۰ سال ۱۱ روزنامه خود تحت عنوان ( فقدان یکی از ارکان معارف يا وفات زعيم الدوله ) مینویسد : « بازافق معارف و مطبوعات ایران از فقدان درخشان آفتابی عوارف افروز تیره و تاريك و بدر آسمان ادبیات ایران زمین نزار و باريك گردید و در روز دوشنبه چهارم محرم یگانه زميل مكرم وهم عصر مفخم ما ( دکتر میرزا مهدیخان زعيم الدوله ورئيس الحكما حكيم تبریزی مدیر روزنامه نامی حکمت فارسی منطبعه مصر ) پس از سه سال کشیدن امراض گوناگون نداى يا ايتها النفس المطمئنه ارجعي الى ربك را لبيك اجابت گفت و از این دارفانی بسرای جاودانی شتافت ۷۰ مدیر چهره نما در پایان این شرح راجع بتالیفات مدیر حکمت مینویسد زعيم الدوله قولا و قلما مدعی بسا تالیفات و تصنیفات بود که مع الاسف سطری از آنها در اوراق باقیمانده اش دیده نشد و معلوم شد از کتم عدم با بعرصه شهود بالمره نگذاشته بوده .
-۲۲۹-
