گرفته و درختی را که باسم روزنامه مساوات است قطع میکند و این کاریکاتور به مناسبت توقيف شماره ۲۲ روزنامه مساوات است ، مولف » در کاریکاتور دیگر د و خروس جنگی با یکدیگر مشغول نبردند و دو نفر در باره این دو خروس جنگی گفتگو می‌کنند. در عنوان روزنامه اسم روزنامه « حشرات الارض » بخط درشت نوشته شده و در زیر آن این عبارت درج است قیمت در همه جا پیشکی است »
حشرات الارض روزنامه ایست هفتگی و سالیانه ۴٨ شماره از آن نشر میشده. در عنوان صفحه دوم مرام و مسلک و طرز انتشار روزنامه بدین قسم معرفی شده:« روز نامه ایست مصور و مقید در سیاست عالم حیوانات سخن میگوید . ماهی غیر از ایام هفته هجالنا چهار نسخه طبع و توقیف خواهد شد. مقالات مختصر بامضاء معروف قبول و درج میشود . قیمت يك نسخه در تبریز يک عباسی ، داخله ایران . شاهی.»
حشرات الارض اولین روزنامه ایست در مطبوعات فارسی که دارای تصويروبسبك فکاهی چاپ شده و نظیر ملا نصر الدین نقاز گفتارهایش را از زبان « غفار وکیل » که يك ديوانه بازار گر بنامی در تبریز بوده نوشته است . در شماره اول روزنامه د غفار وکیل، منشی اول اداره معرفی شده در باره او اینطور مینویسد : « چند روزیست که دوستان ما منتظر دیدار روز نامه حشرات الارض بوده و بخیال خودشان که غفار کیل منشی اول اداره ، بعالم مطبوعات چه تحفه خواهد آورد و ما برای مشترکین بادندان های خود از هوا گنجشك شكار خواهد و یا آنکه بر کچل آنها دوائی خواهد ما ليد نه خير هيچيك از اینها نیست : گل اگر طبیب بودی . سر خود دوا نمودی . غفار وکیل اگر تا این درجه ها مدیر و کاردان بود تا حال بجهت خود فکری میکرد.»
سبك مطبوع و دلنشین و تصاویر رنگی حشرات الارض ، روز نامه را از انتشار مورد توجه قرار داده و جراید آنوقت بتعريف آن پرداخته اند ، من جمله روزنامه صور اسرافیل در شماره ۳۱ سال اول خود ؛ مورخ پنجشنبه ۱۱ جمادی الاولى ١٣٢۶ قمری در باره این روزنامه چنین مینوید : « مشترکین عظام را بطلوع کوکبی سعد از افق آذربایجان بنام روز نامه حشرات الارض مژده میدهیم و اقبال باین مقبل را بهمه هواداران صور ا تمام دل توصیه مینمائیم چه این روزنامه كه اينك هفته يك بار طبع میشود یکی از تحفه های دوره جدید تاریخ ما و بهترین زمینه و محرك صفات حسنه و اخلاق نيك است . کمتر روزنامه تا بحال از حيث نظم و نثر دارای اینقدر از عذوبت کلام و شیرینی ادا بوده. گذشته از اینکه روزنامه مزبور حاوی خیلی از دقایق و شامل بسی از حقایق است بصورتهای رنگین مصور میباشد و در تصویر همین صور آن ذوق و سلية، بکار میرود که در نظم و نثر آن عمل میآید.»
مندرجات روزنامه حشرات الارض همانقسم که یاد آور شد یم عبارت از انتقاد از اوضاع است بصورت فکاهی و بزبان غفار وکیل . برای آشنا شدن بسبك عبارات روزنامه قسمتی از سر مقاله شماره دوم را نقل می نمائیم : « تبريك. امروز که ایرانیان
-۲۱۶-
