(۲۶۷) باختر
مجله باختر بصاحب امتیازی و مسؤلی (سیف پور فاطمی) و مدیری (امیرقلی امینی) در اصفهان در سال ۱۳۱۲ شمسی تأسیس و شماره اول آن در آذر ماه سال مذکور در ۴۴ صفحه بقطع خشتی منتشر شده است. مجله باختر اولین مجله ایست که بسبک جدید با مقالات متنوع ادبی؛ علمی و اجتماعی در اصفهان منتشر شده و مقالات و مندرجات آن غالباً بقلم نویسندگان مشهور آن عصر تنظیم یافته است با اینکه اغلب نویسندگان مجله از قبیل آقایان سعید نفیسی؛ ملک الشعرای بهار، دکتر شفق و غیره در طهران مسکن داشته مع ذلک مرتباً مقالات خود را با پست برای درج در مجله باصفهان میفرستاده اند سرلوحه مجله دورنمای پل خواجوی اصفهان و خورشیدیست که از پشت کوهسار سر برآورده و کلمه (باختر) در بالای آن نوشته شده است. در زیر سرلوحه که روی جلد مجله چاپ گردیده کلمات (خدا - شاه - وطن) و خصوصیات مجله طبع شده است خصوصیات مجله بدین قرار است: محل اداره اصفهان - اداره اخگر . قیمت اشتراک سالیانه برای نظامیان و محصلین و مشترکین روزنامه اخگر سی ریال؛ ششماهه ۱۵ ریال و برای سایرین یکساله چهل ریال؛ ششماهه ۲۰ ریال و در خارجه ۱۵ شیلینک و ۸ شیلینک است. تکشماره مجله سه ریال.
مقاله افتتاحی مجله پس از عکس (اعلیحضرت پهلوی فقید) تحت عنوان (چرا باختر پیدا شد) بقلم آقای امینی نوشته شده و با این جملات شروع میگردد: «گر چه امروز افکار و اذهان عمومی تا آن اندازه بیدار شده است که از بحث در اطراف سؤال فوق ما را بی نیاز مینماید...» درباره پیدایش و در حقیقت مرام و مسلک مجله در همین مقاله چنین مینویسد: «خدمت بتوسعه دایره افکار؛ بالا بردن سطح معرفت عمومی کوشش در طریق تهذیب و تربیت اخلاق هموطنان و مخصوصاً نو کردن و نو ساختن جامعه ایرانی در نظر اول یگانه مسلک و مرام این مجله است و خدمت بمعارف اصفهان در وهله ثانی تنها مقصد و مقصود از تأسیس و انتشار آن.»
باختر از حیث زیبائی طبع و نفاست کاغذ و اشتمال بر تصاویر و گراورهای متعدد یکی از بهترین مجلاتیست که تاکنون در ایران منتشر شده و با اینکه بیش از دو سال انتشار آن دوام پیدا نکرد و بعد چنانچه شرح آن خواهد آمد تبدیل بروزنامه گردید؛ مع ذلک همین شماره های منتشره گواه بر حسن انتخاب و کوشش در گرد آوردن مطالب مفید ادبی و تاریخی از طرف مدیر و مؤسس آنست. مقالات مجله بیشتر بقلم دانشمندان و فضلای طهران تهیه شده و منجمله از مقالات بسیار خوب آن مقالات مسلسلی است که راجع بشاعر بزرک ایران (حکیم ابوالقاسم فردوسی) بقلم آقای ملک الشعرای بهار تدوین یافته و دیگر مقالات راجع بشرح احوال منوچهری شاعر بقلم آقای سعید نفیسی و نیز شرح احوال گالیله بقلم آقای میرزا رضا خان افشار که در آنوقت حکمران اصفهان
–۱–
