آلمان؛ شرح مفصلی از این کارخانهها و صنایع اروپا و آلمان ذکر گردیده و پرواضح است که این قبیل مقالات محتاج بتصاویر مختلف مربوط به موضوعات میباشد. از باب مثال یادآور میشویم که شرح تشکیلات وعظمت کارخانه لوکومتیو و اتومبیلسازی منتل و بران در آلمان و نیز تفصیل کارخانه آنه که در آلمان قمی از مندرجات این مجله را تشکیل میدهد. بعداً در جائیکه شهرست مندرجات دو سه شماره مجله را نقل مینمائیم این قسمت بیشتر واضح میگردد. و نیز چنانکه یادآور شدیم علاوه بر این نوع مقالات مقالات اجتماعی و علمی گاهی در مجله چاپ شده است بطور کلی باید در باره انتشار این مجله و نظایر آن در نظر داشت که آلمانها بعد از جنگ اول دست بکار یک رشته تبلیغات دامنه دار و وسیعی برای معرفی صنایع خود بدنیا و بشرق زدند و یکی از طرق تبلیغات نشر همین مجله بوده است. مجله صنایع آلمان و شرق به دیری سیف آزاد ظاهراً در اواسط سال ۱۳۰۲ تأسیس شده و مدت چند سال یعنی تا سال ۱۳۰۵ دوام داشته منتهی مرتب همه ماهه منتشر نمیشده است. درباره تأسیس و نشر مجله در سال مذکور اعلانی در شماره ۹ سال اول روزنامه طلوع مورخ ۲۹ دلو ۱۳۰۲ شمسی بدینقسم طبع گردیده: د مجله صنایع آلمان و شرق و نامه آزادی شرق که در بران با کاغذهای خیلی اعلا و مصور طبع و بایران میآید در رشت وکالت آن راجع باین بنده است. کسانیکه مایل باشتراک آنها میباشند باین باین جانب رجوعکننده ابوالقاسم کمانی از اعلان مذکور ثابت میشود که مجله در سال ۱۳۰۲ منتشر میشده است.
مجله صنایع آلمان و شرق از حیث ظرأفت و زیبایی طبع و کاغذ و تصاویر دست کمی از مجلات خارجی ندارد و اکنون با اینکه بیست و چند سال از انتشار آن میگذرد هنوز نظیر آن در بین مطبوعات فارس نیست. شماره ۶۵ سال ششم مجله دارای عدد صفحات اصلی و چند صفحه اعلانات رنگی، بقطع خشتی در ماه دسامبر ۱۹۲۹ میلادی مطابق سال ۱۳۴۵ قمری منتشر شده. مندرجات این شماره بیک مقاله تحت عنوان «صناعة اللبنی و دره نواسط الطرق الفنیه الحدثیه» بقلم دکتر مارتینی شروع میگردد پس از آن مقاله اهمیة اقتراب المریخ من الارض والاکشافات التی تربعت عن ذلک، وصفحات ۱۱ و ۱۲ مجله که قسمت مربی آن خاتمه پیدا میکند احصائیات و اخبار صناعة متنوعة. چاپ شده است از صفحه سیزدهم مجله قسمت فارسی آن شروع میشود و این سمت با «ترجمه مکتوب مدیر مجله صنایع آلمان و شرق آقای دکار اشتر زمان وزیر امور خارجه آلمان آغاز میگردد. پس از آن مقاله و اهمیت و فواید راه آهن برای تجارت و واردات صادرات ایران. بقیه از شماره قبل بقلم، مدیر جریده استخر » و مقاله (تجارت و طرز ساخت کبریت جدید) و مقاله «مجمع اطلاعات نیسه» و مقاله «طرق مو تو ر کار در داخله آسیا» و مقاله «پنبه از شماره قبل مجمع از تشکیلات و عظمت کارخانه لوکومتیو و اتومبیلسازی هندل و پسران در آلمان و مقاله «تفصیل کارخانه آن که در آلمان» و مقاله (طوفان در یکی از بهترین شهرهای قشنک امریکا ومقاله و دخالت شخصیت در اکونومی و خانه داری أمریکانی، و قسمت «واژه ناخوانا اتاق تجارتی آلمان» و مقاله «مدرسه اتحادیة ایرادان در بحرین» و مقاله
-۱۲۸-