باباطاهر (دوبیتیها)/هزاران غم بدل اندوته دیرم
ظاهر
هزاران غم بدل اندوته دیرم | هزار آتش بجان افروته دیرم | |||||
بیک آه سحر کز دل برآرم | هزاران مدعی را سوته دیرم | |||||
بیته گلشن به چشمم گلخن آیو | واته گلخن به چشمم گلشن آیو | |||||
گلم ته گلبنم ته گلشنم ته | که واته مرده را جان بر تن آیو | |||||
غم عشقت ز گنج رایگان به | وصال تو ز عمر جاودان به | |||||
کفی از خاک کویت در حقیقت | خدا دونه که از ملک جهان به | |||||
سر سرگشتهام سامان نداره | دل خون گشتهام درمان نداره | |||||
به کافر مذهبی دل بسته دیرم | که در هر مذهبی ایمان نداره | |||||
امان از اختر شوریدهی مو | فغان از بخت برگردیدهی مو | |||||
فلک از کینه ورزی کی گذاره | رود خون از دل غمدیدهی مو | |||||
بروی ماهت ای ماه ده و چار | به سرو قدت ای زیبنده رخسار | |||||
که جز عشقت خیالی در دلم نی | بدیاری ندارم مو سر و کار | |||||
نهالی کن سر از باغی برآرد | ببارش هر کسی دستی برآرد | |||||
برآرد باغبان از بیخ و از بن | اگر بر جای میوه گوهر آرد | |||||
غمت در سینهی مو خانه دیره | چو جغدی جای در ویرانه دیره | |||||
فلک هم در دل تنگم نهد باز | هر آن انده که در انبانه دیره | |||||
کشم آهی که گردون پر شرر شی | دل دیوانهام دیوانهتر شی | |||||
بترس از برق آه سوته دیلان | که آه سوته دیلان کارگر شی | |||||
شبی ناید ز اشکم دیده تر نی | سرشکم جاری از خون جگر نی | |||||
شو و روجم رود با نالهی زار | ته را از حال زار مو خبر نی | |||||
غم و درد دل مو بی حسابه | خدا دونه دل از هجرت کبابه | |||||
بنازم دست و بازوی ته صیاد | بکش مرغ دلم بالله ثوابه | |||||
بی تو تلواسه دیرم ای نکویار | زهر در کاسه دیرم ای نکویار | |||||
میم خون گریه ساقی ناله مطرب | مصاحب این سه دیرم ای نکویار | |||||
اگر دستم رسد بر چرخ گردون | از او پرسم که این چین است و آن چون | |||||
یکی را میدهی صد ناز و نعمت | یکی را نان جو آلوده در خون | |||||
چه باغ است اینکه دارش آذرینه | چه دشت است اینکه خونخوارش زمینه | |||||
مگر بوم و بر سنگین دلان است | مگر صحرای عشق نازنینه | |||||
کجا بی جای ته ای بر همه شاه | که مو آیم بدانجا از همه راه | |||||
همه جا جای ته مو کور باطن | غلط گفتم غلط استغفرالله | |||||
کسیکه ره بفریادم برد نی | خبر بر سرو آزادم برد نی | |||||
همه خوبان عالم جمع گردند | کسیکه یادت از یادم برد نی | |||||
به هر شام و سحر گریم بکوئی | که جاری سازم از هر دیده جوئی | |||||
مو آن بی طالعم در باغ عالم | که گل کارم بجایش خار روئی | |||||
سمن زلفا بری چون لاله دیری | ز نرگس ناز در دنباله دیری | |||||
از آن رو سه بمهرم بر نیاری | که در سرناز چندین ساله دیری | |||||
شبی نالم شبی شبگیر نالم | ز جور یار و چرخ پیر نالم | |||||
گهی همچون پلنگ تیر خورده | گهی چون شیر در زنجیر نالم | |||||
وای آن روزی که قاضی مان خدا بی | به میزان و صراطم ماجرا بی | |||||
بنوبت میروند پیر و جوانان | وای آنساعت که نوبت زان ما بی | |||||
دل ارمهرت نورزه بر چه ارزه | گل است آندل که مهر تو نورزه | |||||
گریبانی که از عشقت شود چاک | بیک عالم گریبان وابیرزه | |||||
برویت از حیا خوی ریته دیری | دو ابرویت بناز آمیته دیری | |||||
به سحر دیده در چاه زنخدان | بسی هاروت دل آویته دیری | |||||
ز آهم هفت گردون پر شرر بی | زمژگانم روان خون جگر بی | |||||
ته که هرگز دلت از غم نسوجه | کجا از سوته دیلانت خبر بی | |||||
سحرگاهان که اشکم لاوه گیره | زآهم هفت چرخ آلاوه گیره | |||||
چنان از دیده ریزم اشک خونین | که گیتی سر بسر سیلابه گیره | |||||
عزیزان موسم جوش بهاره | چمن پر سبزه صحرا لاله زاره | |||||
دمی فرصت غنیمت دان درین فصل | که دنیای دنی بی اعتباره | |||||
مرا درد آموه و درمان چه حاصل | مرا وصل آموه و هجران چه حاصل | |||||
بسوته بی گل و آلاله بی سر | سر سوته کله یاران چه حاصل | |||||
دلا از دست تنهایی بجانم | ز آه و نالهی خود در فغانم | |||||
شبان تار از درد جدایی | کند فریاد مغز استخوانم | |||||
غم عشق تو مادر زاد دیرم | نه از آموزش استاد دیرم | |||||
بدان شادم که از یمن غم تو | خراب آباد دل آباد دیرم | |||||
الهی سوز عشقت بیشتر کن | دل ریشم ز دردت ریشتر کن | |||||
ازین غم گر دمی فارغ نشینم | بجانم صد هزاران نیشتر کن | |||||
غمم بیحد و دردم بی شماره | فغان کاین درد مو درمان نداره | |||||
خداوندا ندونه ناصح مو | که فریاد دلم بیاختیاره | |||||
عزیزان از غم و درد جدایی | به چشمانم نمانده روشنایی | |||||
بدرد غربت و هجرم گرفتار | نه یار و همدمی نه آشنایی | |||||
نصیب کس مبو درد دل مو | که بسیاره غم بیحاصل مو | |||||
کسی بو از غم و دردم خبردار | که دارد مشکلی چون مشکل مو | |||||
به لامردم مکان دلبرم بی | سخنهای خوشش تاج سرم بی | |||||
اگر شاهم ببخشد ملک شیراز | همان بهتر که دلبر در برم بی | |||||
دلی دیرم خریدار محبت | کز او گرم است بازار محبت | |||||
لباسی دوختم بر قامت دل | زپود محنت و تار محبت | |||||
خوشا آنانکه تن از جان ندانند | تن و جانی بجز جانان ندانند | |||||
بدردش خو گرند سالان و ماهان | بدرد خویشتن درمان ندانند | |||||
دل مو بیتو زار و بی قراره | بجز آزار مو کاری نداره | |||||
زند دستان بسر چون طفل بدخو | بدرد هجرت اینش روزگاره | |||||
بوره بلبل بنالیم از سر سوز | بوره آه سحر از مو بیاموز | |||||
تو از بهر گلی ده روز نالی | مو از بهر دلآرامم شو و روز | |||||
خداوندا بفریاد دلم رس | تو یار بیکسان مو مانده بیکس | |||||
همه گویند طاهر کس نداره | خدا یار مو چه حاجت کس | |||||
دلی دیرم ولی دیوانه و دنگ | ز دستم شیشهی ناموس بر سنگ | |||||
ازین دیوانگی روزی برآیم | که در دامان دلبر برزنم چنگ | |||||
همه عالم پر از کرد چه سازم | چو مو دلها پر از درد چه سازم | |||||
بکشتم سنبلی دامان الوند | همواز طالعم زرد چه سازم | |||||
قدح بر گیرم و سیر گلان شم | بطرف سبزه و آب روان شم | |||||
دو سه جامی زنم با شادکامی | وایم مست و بسیرلالیان شم | |||||
مو از جور بتان دل ریش دیرم | زلاله داغ بر دل بیش دیرم | |||||
چو فردا نامه خوانان نامه خوانند | من شرمنده سر در پیش دیرم | |||||
دیم آلالهای در دامن خار | واتم آلالیا کی چینمت بار | |||||
بگفتا باغبان معذور میدار | درخت دوستی دیر آورد بار | |||||
خوشا آندل که از خود بیخبر بی | ندونه در سفر یا در حضر بی | |||||
بکوه و دشت و صحرا همچو مجنون | پی لیلی دوان با چشم تر بی | |||||
همه دل ز آتش غم سوتنی بی | بهرجان سوز هجر افروتنی بی | |||||
که از دست اجل بر تن قبایی | اگر شاه و گدایی دوتنی بی | |||||
قلم بتراشم از هر استخوانم | مرکب گیرم از خون رگانم | |||||
بگیرم کاغذی از پردهی دل | نویسم بهر یار مهربانم | |||||
محبت آتشی در جانم افروخت | که تا دامان محشر بایدم سوخت | |||||
عجب پیراهنی بهرم بریدی | که خیاط اجل میبایدش دوخت | |||||
الهی ار بواجم ور نواجم | ته دانی حاجتم را مو چه واجم | |||||
اگر بنوازیم حاجت روا بی | وگر محروم سازی مو چه ساجم | |||||
مو آن دلدادهی بی خانمانم | مو آن محنت نصیب سخت جانم | |||||
مو آن سرگشته خارم در بیابان | که چون بادی وزد هر سو دوانم | |||||
نمیدانم که رازم با که واجم | غم و سوز وگدازم با که واجم | |||||
چه واجم هر که ذونه میکره فاش | دگر راز و نیازم با که واجم | |||||
سر کویت بتا چند آیم و شم | ز وصلت بی نوا چند آیم و شم | |||||
بکویت تا ببیند دیده رویت | نترسی از خدا چند آیم و شم | |||||
بوره کز دیده جیحونی بسازیم | بوره لیلی و مجنونی بسازیم | |||||
فریدون عزیزم رفتی از دست | بوره کز نو فریدونی بسازیم | |||||
گلی که خود بدادم پیچ و تابش | باشک دیدگانم دادم آبش | |||||
درین گلشن خدایا کی روا بی | گل از مو دیگری گیرد گلابش | |||||
زعشقت آتشی در بوته دیرم | در آن آتش دل و جان سوته دیرم | |||||
سگت ار پا نهد بر چشمم ایدوست | بمژگان خاک پایش روته دیرم | |||||
به آهی گنبد خضرا بسوجم | فلک را جمله سر تا پا بسوجم | |||||
بسوجم ار نه کارم را بساجی | چه فرمایی بساجی یا بسوجم | |||||
اگر جسمم بسوزی سوته خواهم | اگر چشمم بدوزی دوته خواهم | |||||
اگر باغم بری تا گل بچینم | گلی همرنگ و همبوی ته خواهم | |||||
سر کوه بلند چندان نشینم | که لاله سر بر آره مو بچینم | |||||
الاله بیوفا بی بیوفا بی | نگار بیوفا چون مو گزینم | |||||
ز وصلت تا بکی فرد آیم و شم | جگر پر سوز و پر درد آیم و شم | |||||
بموگوئی که در کویم نیایی | مو تا کی با رخ زرد آیم و شم | |||||
خوشا روزی که دیدار ته وینم | گل و سنبل ز رخسار ته چینم | |||||
بیا بنشین که تا وینم شو و روز | جمالت ای نگار نازنینم | |||||
دلم زار و حزینه چون ننالم | وجودم آتشینه چون ننالم | |||||
بمو واجن که طاهر چند نالی | چو مرگم در کمینه چون ننالم | |||||
بیته گلشن چو زندان بچشمم | گلستان آذرستان بچشمم | |||||
بیته آرام و عمر و زندگانی | همه خواب پریشان بچشمم | |||||
بشو یاد تو ای مه پاره هستم | بروز از درد و غم بیچاره هستم | |||||
تو داری در مقام خود قراری | مویم که در جهان آواره هستم | |||||
غریبی بس مرا دلگیر دارد | فلک بر گردنم زنجیر دارد | |||||
فلک از گردنم زنجیر بردار | که غربت خاک دامنگیر دارد | |||||
هر آن دلبر که چشم مست دیره | هزاران دل چو ما پا بست دیره | |||||
میان عاشقان آن ماه سیما | چو شعر مو بلند و پست دیره | |||||
قضا رمزی زچشمان خمارش | قدر سری ز زلف مشگبارش | |||||
مه و مهر آیتی ز آنروی زیبا | نکویان جهان آئینه دارش | |||||
شبی کان نازنینم در بر آیو | گذشته عمرم از نو بر سر آیو | |||||
همه شو دیدهی مو تا سحرگاه | بره باشد که یارم از در آیو | |||||
دلا راهت پر از خار و خسک بی | گذرگاه تو بر اوج فلک بی | |||||
شب تار و بیابان دور منزل | خوشا آنکس که بارش کمترک بی | |||||
دلی چون مو بغم اندوته ای نی | زری چون جان مو در بوتهای نی | |||||
بجز شمعم ببالین همدمی نه | که یار سوته دل جز سوتهای نی | |||||
شبم از روز و روز از شو بتر بی | دل آشفتهام زیر و زبر بی | |||||
شو و روز از فراقت نالهی مو | چو آه سوته جانان پر شرر بی | |||||
خور آئین چهرهات افروتهتر بی | بجانم تیر عشقت دوتهتر بی | |||||
چرا خال رخت دونی سیاهه | هر آن نزدیک خور بی سوتهتر بی | |||||
صفا هونم صفا هونم چه جابی | که هر یاری گرفتم بیوفا بی | |||||
بشم یکسر بتازم تا به شیراز | که در هر منزلی صد آشنا بی | |||||
بمو واجی چرا ته بیقراری | چو گل پروردهی باد بهاری | |||||
چرا گردی بکوه و دشت و صحرا | بجان او ندارم اختیاری | |||||
مو آن باز سفیدم همدانی | لانه در کوه دارم سایبانی | |||||
ببال خود پرم کوهان بکوهان | بچنگ خود کرم نخجیر بانی | |||||
عزیزا مردی از نامرد نایو | فغان و ناله از بیدرد نایو | |||||
حقیقت بشنو از پور فریدون | که شعله از تنور سرد نایو | |||||
بدام دلبری دل مبتلا بی | که هجرانش بلا وصلش بلا بی | |||||
درین ویرانه دل جز خون ندیدم | نه دل گویی که دشت کربلا بی | |||||
دل دیوانهام دیوانهتر شی | خرابه خانهام ویرانهتر شی | |||||
کشم آهی که گردون را بسوجم | که آه سوته دیلان کارگر شی | |||||
قدم دایم زبار غصه خم بی | چو مو خونین دلی در دهر کم بی | |||||
زغم یکدم مو آزادی ندیرم | دل بیچارهی مو کوه غم بی | |||||
جهان خوان و خلایق میهمان بی | گل امروز مو فردا خزان بی | |||||
سیه چالی که نامش را نهند گور | بما واجن که اینت خانمان بی | |||||
سحرگان که بلبل بر گل آیو | بدامان اشک چشمم گل گل آیو | |||||
روم در پای گل افغان کنم سر | که هر سوته دلی در غلغل آیو | |||||
گلان فصل بهاران هفتهای بی | زمان وصل یاران هفتهای بی | |||||
غنیمت دان وصال لاله رویان | که گل در لاله زاران هفتهای بی | |||||
شبی خواهم که پیغمبر ببینم | دمی با ساقی کوثر نشینم | |||||
بگیرم در بغل قبر رضا را | در آن گلشن گل شادی بچینم | |||||
زهجرانت هزار اندیشه دیرم | همیشه زهر غم در شیشه دیرم | |||||
ز نا سازی بخت و گردش چرخ | فغان و آه و زاری پیشه دیرم | |||||
بروی دلبری گر مایلستم | مکن منعم گرفتار دلستم | |||||
خدا را ساربان آهسته میران | که من واماندهی این قافلستم | |||||
بی ته سر در بیابانم شو و روز | سرشک از دیده بارانم شو و روز | |||||
نه بیمارم که جایم میکری درد | همیدانم که نالانم شو و روز | |||||
همه روزم فغان و بیقراری | شوان بیداری و فریاد و زاری | |||||
بمو سوجه دل هر دور و نزدیک | ته از سنگین دلی پروا نداری | |||||
بمیرم تا ته چشمتر نبینی | شرار آه پر آذر نبینی | |||||
چنانم آتش عشقت بسوجه | که از مو مشت خاکستر نبینی | |||||
وای آن روزی که در قبرم نهند تنگ | ببالینم نهند خشت و گل و سنگ | |||||
نه پای آنکه بگریزم ز ماران | نه دست آنکه با موران کنم جنگ | |||||
بدل چون یادم از بوم و بر آیو | سر شگم بیخود از چشم تر آیو | |||||
از آن ترسم من بر گشته دوران | که عمرم در غریبی بر سر آیو | |||||
ز دست چرخ گردون داد دیرم | هزاران ناله و فریاد دیرم | |||||
نشنید دستانم با خس و خار | چگونه خاطر خود شاد دیرم | |||||
دلا راه تو پر خار و خسک بی | درین ره روشنایی کمترک بی | |||||
گر از دستت بر آید پوست از تن | بیفکن تا که بارت کمترک بی | |||||
دلی دیرم چو مو دیوانه و دنگ | زده آئینه هر نام بر سنگ | |||||
بمو واجند که بی نام و ننگی | هر آن یارش تویی چه نام و چه ننگ | |||||
سرم بالین تنم بستر نداره | دلم جز شوق ته در سر نداره | |||||
نهد دور از ته هر کس سر ببالین | الهی سر ز بالین بر نداره | |||||
سیاهی دو چشمانت مرا کشت | درازی دو زلفانت مرا کشت | |||||
به قتلم حاجت تیر و کمان نیست | خم ابرو و مژگانت مرا کشت | |||||
بلا رمزی ز بالای ته باشد | جنون سری ز سودای ته باشد | |||||
بصورت آفرینم این گمان بی | که پنهان در تماشای ته باشد | |||||
نگارینا دل و جانم ته دیری | همه پیدا و پنهانم ته دیری | |||||
نمیدانم که این درد از که دیرم | همیدانم که درمانم ته دیری | |||||
مو آن محنت کش حسرت نصیبم | که در هر ملک و هر شهری غریبم | |||||
نه بو روزی که آیی بر سر من | بوینی مرده از هجرحبیبم | |||||
بغیر ته دگر یاری ندیرم | به اغیاری سر و کاری ندیرم | |||||
بدکان ته آن کاسد متاعم | که اصلا روی بازاری ندیرم | |||||
بوره جانا که جانانم تویی تو | بوره یارا که سلطانم تویی تو | |||||
ته دونی خود که مو جز تو ندونم | بوره بوره که ایمانم تویی تو | |||||
سرم سودای گیسوی ته دیره | دلم میل گل روی ته دیره | |||||
اگر چشمم بماه نو کره میل | نظر بر طاق ابروی ته دیره | |||||
اگر دردم یکی بودی چه بودی | وگر غم اندکی بودی چه بودی | |||||
به بالینم طبیبی یا حبیبی | ازین هر دو یکی بودی چه بودی | |||||
مو آن رندم که عصیان پیشه دیرم | بدستی جام و دستی شیشه دیرم | |||||
اگر تو بیگناهی رو ملک شو | من از حوا و آدم ریشه دیرم | |||||
گرم خوانی ورم رانی ته دانی | گرم درتش بسوزانی ته دانی | |||||
ورم بر سر زنی الوند و میمند | همی واجم خدا جانی ته دانی | |||||
نگار تازه خیز ما کجایی | بچشمان سرمه ریز ما کجایی | |||||
نفس بر سینهی طاهر رسیده | دم رفتن عزیز ما کجایی | |||||
چه خوش بیمهربانی هر دو سر بی | که یکسر مهربانی دردسر بی | |||||
اگر مجنون دل شوریدهای داشت | دل لیلی از آن شوریده تر بی | |||||
به خنجر گر برآرند دیدگانم | در آتش گر بسوزند استخوانم | |||||
اگر بر ناخنانم نی بکوبند | نگیرم دل ز یار مهربانم | |||||
من آن شمعم که اشکم آتشین بی | که هر سوته دلی حالش همین بی | |||||
همه شب گریم و نالم همه روز | بیته شامم چنان روزم چنین بی | |||||
تو آری روز روشن را شب از پی | شده کون و مکان از قدرتت حی | |||||
حقیقت بشنو از طاهر که گردید | بیک کن خلقت هر دو جهان طی | |||||
شب تار است و گرگان میزنند میش | دو زلفانت حمایل کن بوره پیش | |||||
از آن کنج لبت بوسی بموده | بگو راه خدا دادم بدرویش | |||||
دلی دیرم چو مرغ پا شکسته | چو کشتی بر لب دریا نشسته | |||||
تو گویی طاهرا چون تار بنواز | صدا چون میدهد تار گسسته | |||||
مو آن دل داده یکتا پرستم | که جام شرک و خود بینی شکستم | |||||
منم طاهر که در بزم محبت | محمد را کمینه چاکرستم | |||||
الهی ای فلک چون مو زبون شی | دلت همچون دل مو غرق خون شی | |||||
اگر یک لحظه ام بی غم بوینی | یقین دانم کزین غم سرنگون شی | |||||
مدامم دل پر از خون جگر بی | چو شمع آتش بجان و دیده تر بی | |||||
نشینم بر سر راهت شو و روز | که تا روزی ترا بر مو گذر بی | |||||
بنادانی گرفتم کوره راهی | ندانستم که میافتم بچاهی | |||||
بدل گفتم رفیقی تا به منزل | ندانستم رفیق نیمه راهی | |||||
من آن رندم که گیرم از شهان باج | بپوشم جوشن و بر سر نهم تاج | |||||
فرو ناید سر مردان به نامرد | اگر دارم کشند مانند حلاج | |||||
زمشکتر سیهتر سنبلت بی | هزاران دل اسیر کاکلت بی | |||||
زآه و ناله تاثیری ندیدم | زخارا سختتر گویا دلت بی | |||||
نپرسی حال یار دلفکارت | که هجران چون کند با روزگارت | |||||
ته که روز و شوان در یاد مویی | هزارت عاشق با مو چه کارت | |||||
همه شو تا سحر اختر شمارم | که ماه رویت آیو در کنارم | |||||
شوان گوشم بدر چشمم براهت | گذاری تا بکی در انتظارم | |||||
شبی دیرم زهجرت تار تارو | گرفته ظلمتش لیل و نهارو | |||||
خداوندا دلم را روشنی ده | که تا وینم جمال هشت و چارو | |||||
دلم میل گل روی ته دیره | سرم سودای گیسوی ته دیره | |||||
اگر چشمم بماه نو کره میل | نظر بر طاق ابروی ته دیره | |||||
الاله کوهساران هفته ای بی | بنفشه جو کناران هفتهای بی | |||||
منادی میکره شهرو به شهرو | وفای گلعذاران هفتهای بی |