چنانکه شنیدهام، از دوازده آلهه مصری است و بنظر میرسد، که پرستش آن از مصر بیونان رفته. اگرچه راجع به هراکل دیگر، که یونانی است، من چیزی نشنیدهام. هراکل را مصریها یکی از قدیمترین آلهه میدانند و گویند، که هفده هزار سال قبل از پادشاهی آمازیس هشت خدا بوده، از این هشت خدا، دوازده خدا بوجود آمده و یکی از آنها هراکل است. مصریها خوک را حیوان نجس میدانند و بنابراین، اگر کسی دستش به خوک بخورد، شتاب میکند، که آن را در رودخانه آب بکشد، از این جهت شبانان خوکها را به معبدی راه نمیدهند و کسی نه دختر به آنها میدهد و نه از آنها دختر میگیرد. قربان کردن خوک ممنوع است، مگر برای خدای ماه یا دیونیس، گوشت این قربانی را میخورند. جهت این را، که مصریها خوک را نجس میدانند و با این حال گوشت او را میخورند میدانم، ولی نمیزیبد، که بیان کنم» بعد هرودوت ترتیب قربان کردن خوک را در چند کلمه شرح داده سپس گوید:
«اسامی تمام خدایان یونانی از مصر بیونان رفته و محققا میدانم، که یونانیها اسامی خدایان را از بربرها (یعنی خارجیها) اقتباس کردهاند و پرستش (دیونیس) را هم شخصی از فینیقیها، که از شهر صوربه (بهاوسی)۱ یونان رفته بود، در آن مملکت منتشر کرد. فقط بعض خدایان یونانی مصری نیستند، مانند پوسیدون که از لیبیا بیونان رفته»۲. هرودوت بتفصیل بیان میکند، که غیر از اسامی آلهه بسیاری از چیزهای دیگر یونانی، مانند تفأل، غیبگوئی و غیره، از مصر یا لیبیا است:
بعد مورّخ مذکور از اعیاد مصریها سخن رانده گوید: «عید مصریها در بوسیریس چنین است، که بعد از مراسم قربانی مرد و زن گریه و زاری میکنند و معلوم نیست، که برای کی گریه میکنند، زیرا گناه است، اگر کسی در این باب حرفی بزند. اهالی کاریه، که در مصر اقامت دارند، علاوه بر گریه و ندبه، با چاقو به خود زخم میزنند. (همانجا، بند ۶۱)..... «در مصر، با وجود اینکه مجاور لیبیا است، حیوانات کماند و مصریها حیوانات را مقدّس میدانند. اگر بگویم
________________________________________
(1) - [۱]
(۲) - [۲]