می‌زیند. مردمان دیگر گندم و جو می‌خورند، مصریها بعکس خوردن چنین نان را ننگ میدانند و نان را از پوست گندم (لفافه آن) تهیه می‌کنند. خمیر را مصریها با پا و گل کوزه را با دست می‌فشارند و با آن هم پهن جمع می‌کنند.
از خصایص مصریها این است، که ختنه می‌کنند. مردان دو لباس می‌پوشند و زنها یک لباس. یونانیها با سنگ‌ریزه از چپ به راست می‌نویسند و حساب می‌کنند، مصریها از راست به چپ. در مصر دو نوع خط است یکی را خطّ مقدّس و دیگری را خطّ متعارف نامند. مصریها از سایر مردمان خیلی مذهبی‌تراند، آداب آنها از این قرار است: در ظروف مسین غذا می‌خورند و این ظروف را همه‌روزه می‌شویند.
این کار را همۀ مصریها می‌کنند، نه اینکه یکی بکند و دیگری نه. لباس آنها از کتان است و لباس، همیشه تازه شسته شده. به این کار توجّهی مخصوص دارند، موهای خود را می‌زنند تا پاکیزه باشند و پاکیزکی را بر زیبائی ترجیح می‌دهند.
کاهنان، هر دو روز یک‌مرتبه تمام موهای بدن را می‌زنند، تا در موقع عبادت عاری از شپش و چیزهای کثیف باشند. لباس کاهنان فقط از کتان است و کفش آنها از کاغذ حصیری. شب و روز دو بار شست‌وشو می‌کنند. آداب دیگری، که بشمار درنمی‌آید، نیز رعایت می‌شود. کاهنان منافع زیاد دارند. از دارائی خودشان آنها نه چیزی استعمال و نه خرج می‌کنند. غذای آنها این چیزها است: نان پخته مقدّس، گوشت گاو، غاز بحدّ وفور و شراب انگور. صرف ماهی برای آنها ممنوع است، لوبیا در مصر نمی‌کارند و اگر هم بروید، نه خام آن را خورند و نه پخته‌اش را. کاهنان از نگاه کردن به لوبیا هم خودداری دارند، چه آن را از حبوبات نجس میدانند. عدّۀ کاهنان آلهه زیاد است و یکی از آنها بر دیگران ریاست دارد.
اگر کاهنی بمیرد، این شغل به پسرش می‌رسد». بعد هرودوت وضع قربان کردن مصریها را توصیف کرده و از مذهب آنها سخن رانده گوید (کتاب ۲، بند ۴۷): «تمام مصریها هر خدای مصری را ستایش نمی‌کنند، ولی دو خدا مورد پرستش تمام مصریها است:
ای‌سیس و اسی‌ریس۱. خدای بزرگ را مصریها آمّون نامند، هراکل هم،
________________________________________
(۱) - به عقیدۀ مصریها اسی‌ریس ربّ النّوع آفتاب غروب‌کننده و (ای‌سیس) زن او ربّةالنّوع ماه بود.
تاریخ ایران باستان جلد ۱
