از خدمت آنان هم استفاده می‌کرد. بدین لحاظ، اینها از چند حیث خطرناک بنظر می‌آمدند: اگر کوروش آنها را خلع اسلحه می‌کرد، ممکن بود، این قضیه باعث تزلزل حکومتش گردد و هرگاه به خود راه نمی‌داد، مثل این می‌بود، که اعلان جنگ به آنها داده باشد. بنابراین فکر کوروش به اینجا رسید، که باید اینها را دوستان خود کند، چنانکه هریک از آنها او را بیشتر دوست بدارد تا کسان دیگر را.
چگونه کوروش اشخاص را جلب می‌کرد
(کتاب ۸، فصل ۲) کوروش پیوسته خوبی قلب خود را نشان می‌داد. چون او می‌دانست، که بشر اشخاصی را، که از او تنفر دارند، دوست ندارد، باین عقیده بود، که محال است، ما کسانی را، که بما محبت می‌ورزند، دشمن داشته باشیم. لذا تا زمانی که کوروش ثروت نداشت، با رفع حوائج نزدیکان خود و شرکت در غم و شادی آنها برای خود دوست تهیه می‌کرد، ولی وقتی که اقبال به او اجازه داد بذل و بخشش کند، درک کرد، که موافق عادات ما، بهترین وسیله برای رسانیدن مسرّت و شادی به یکدیگر و جلب محبت، دعوت کردن بخوردن و آشامیدن است. با این نیت امر کرد، که در سر میزش ظروفی زیاد برای غذا خوردن عدّه‌ای کثیر بگذارند و غذاها را بین دوستان خود تقسیم می‌کرد. بعض اوقات او از سر سفرۀ خود برای قراولانی که وظیفه‌شناس یا خدمتگذار جدّی بودند، غذا می‌فرستاد، تا بفهماند که او می‌داند کی بهتر خدمت می‌کند. نسبت بخدمه، که مورد رضایت او بودند، نیز چنین می‌کرد و بعلاوه می‌گفت تمام گوشت را، که حصۀ خدمه بود، بسر میز او آرند و از سر میز به آنها تقسیم شود، زیرا می‌پنداشت، که بدین‌وسیله علاقه‌مندی آنان به او بیشتر خواهد شد.
وقتی که او می‌خواست کسی را از دوستان خود مفتخر دارد، از سر میز خود طعامی برای او می‌فرستاد. امروز هم هنوز این آداب مجری است و، اگر شاه از سر میز خود برای کسی غذا بفرستد، آن‌کس بیشتر مورد احترام می‌شود، چه گمان می‌کنند، که خواهشهای او را شاه می‌پذیرد، ولی مطلوب بودن غذاهای شاهی فقط از این جهت نیست، بلکه نیز از این حیث است، که غذای‌های مزبور لذیذتر و گواراتر است،
تاریخ ایران باستان جلد ۱
