در آن یافتند. خلاصه انسان محتاط، وقتی که نمی‌داند چه کند، بهترین وسیله را برای تصمیم کردن قرعه می‌داند و در مقابل اتفاق تسلیم می‌شود، ولی خدایان، که جاویدان هستند، از گذشته و حال و آینده آگاهند و، اگر نسبت به کسی مساعد باشند، می‌نمایند، چه باید بکند و چه نکند. اگر آنها نخواهند، جواب مشورت همه را بدهند، هیچ جای تعجب نیست. آنها الزام ندارند با چیزهائی خودشان را مشغول کنند، که نسبت بآن بی‌میل‌اند».
کوروش در ماد
سپس کزنفون چنین حکایت کند (کتاب دوّم، فصل ۱-۴):
پدر و پسر در این زمینه‌ها صحبت کردند، تا به سرحدّ ماد رسیدند.
کبوجیه و کوروش، پس از دعاخوانی برای سعات پارس، وارد خاک ماد شدند و برای ماد هم دعا کردند. بعد کوروش از پدرش مفارقت جسته بدیدن کیاکسار شتافت و کبوجیه به پارس برگشت. وقتی که کوروش نزد کیاکسار آمد، باهم روبوسی کردند.
کیاکسار عدّه سپاهیان پارسی را پرسید و کوروش هم‌تیم‌ها را ستود. بعد پادشاه ماد عدّۀ دشمن را چنین بیان کرد: کرزوس پادشاه لیدی ده هزار سوار و قدری بیش از چهل هزار پیاده سبک اسلحه و تیرانداز دارد، آرتاماس۱ والی فریگیه هشت هزار سوار و تقریبا چهل هزار پیادۀ سبک اسلحه و نیزه‌دار، آریبه۲ پادشاه کاپادوکیه شش هزار سوار و لااقل سی هزار تیرانداز و پیادۀ سبک اسلحه، ماراگ‌دوس ۳عرب بر ده هزار سوار، صد عرّابه و بیک عدّۀ نامعلومی از فلاخن‌داران فرمان می‌دهد. امّا راجع به یونانیهای آسیا معلوم نیست، که آنان هم از دنبال اینان خواهند آمد یا نه، ولی آنهائی، که در آن قسمت فریگیه، که در نزدیکی هلّس‌پونت۴واقع است، سکنی دارند. در جلگۀ (کایستر)۵ باید به قشون (گابه)۶، که مرکب از شش هزار سوار و ۲۰ هزار پیاده سبک اسلحه است، ملحق شوند. گویند، که اهالی کاریّه و کیلیکیه و پافلاگونیه نمی‌خواهند به دعوت دشمنان ما جواب بدهند، اما پادشاه بابل، که صاحب قسمت‌های دیگر آسور است، لااقل ۲۰ هزار سوار خواهد داشت، عدۀ
________________________________________
(1) - [۱]
(2) - [۲]
(3) - [۳]
(4) - [۴]
(5) - [۵]
(6) - [۶]
