بغداد بزیست. بعد ببصره مراجعت کرده در آنجا مفلوج شد و در سنۀ ۲۵۵ هجری درگذشت. تألیفات زیاد دارد از جمله «البیان و التّبیین» می‌باشد در این کتاب اقسام بیان و برگزیده (غرر) احادیث و خطبه‌ها را جمع کرده. در جاهائی از این کتاب می‌توان اطلاعاتی راجع بکتب دورۀ ساسانی و غیره بدست آورد.
مسعودی در مروج الذّهب او را افصح نویسندگان سلف دانسته و ابن خلدون از قول شیوخ زمان خود کتاب او را ستوده. جاهائی از این کتاب اطلاعاتی زیاد راجع به دورۀ ساسانی می‌دهد.
طبری
ابو جعفر محمد بن جریر بن یزید بن خالد بن الطبری آملی. تولد او، چنانکه ابن الندیم الورّاق در کتاب الفهرست نوشته، در آمل در سنۀ ۲۲۴ و وفاتش در بغداد در سنۀ ۳۱۰ هجری بود. تحصیلات خود را در بغداد کرد و در شام، مصر، عراق، بصره، کوفه و ری اسناد کتاب خود را راجع بتاریخ بدست آورد. این کتاب موسوم است به «تاریخ الرّسل و الملوک»، بعضی «تاریخ الامم و الملوک» نوشته‌اند. اسلوب کتاب سالنامه‌نویسی است، یعنی وقایع سنوات را، چنانکه موافق روایات به او رسیده، مرتبا یکی پس از دیگری ضبط کرده. نوشته‌های او راجع به ایران قدیم در زمینۀ داستانهای ما است، ولی راجع به دورۀ ساسانی حاوی اطلاعاتی زیاد و مفید است. مضامین تألیفات او را راجع به دورۀ ساسانی نلدکه، محقق آلمانی، به ضمیمه تتبّعات خود بطبع رسانیده.
بلاذری
ابو العباس احمد بن یحیی بن جابر بن داود البلاذری البغدادی (بعضی کنیۀ او را ابو الحسن و ابو جعفر و ابو بکر نیز نوشته‌اند). در بغداد نشو و نما کرد. شاعر، نویسنده و مترجم کتب پارسی بعربی بود. سال وفاتش را در ۲۷۹ هجری قمری، میدانند. یاقوت هنرمندی و فضل او را ستوده.
از تألیفات او «النّساب الاشراف و اخبارهم» و «فتوح البلدان» معروف‌اند. صاحب کشف الظّنون اسم کتاب آخری را «کتاب البلاد و فتوحها» نوشته. این کتاب اطلاعاتی زیاد راجع بخراج، عطاها، مهرها، نقود، خطوط و غیره می‌دهد و راجع به دورۀ ساسانی اطلاعاتی را حاوی است. ابن الندیم صاحب کتاب الفهرست گوید،
تاریخ ایران باستان جلد ۱
