ص ۷۶ س ۱۶ ابو الخیر خمار، باضافۀ ابو الخیر بخمار برسم زبان پارسی یعنی ابو ألخیر بن خمار، و هو ابو الخیر الحسن بن سوار بن بابا بن بهرام (و قال ابن ابی اصیبعة بهنام) المعروف بابن الخمار النصرانی الفیلسوف المنطقی الطبیب المشهور، در سنۀ ۳۳۱ در بغداد متولد گردید و علوم فلسفه و منطق را نزد یحیی بن عدی منطقی مشهور قراءت نمود و در آن دو فن بغایت قصوی رسید پس از تکمیل علوم حکمت و طب بخوارزم رفت و بخدمت پادشاه فاضل مأمون بن محمد خوارزمشاه پیوست و همواره در کنف حمایت خوارزمشاهیه بسر می‌برد تا آنگاه که سلطان محمود غزنوی خوارزم را فتح نمود (سنۀ ۴۰۸) و او را با سایر فضلای خوارزم در مصاحبت خود بغزنه برد و سن ابو الخیر بن خمار در آنوقت از صد متجاوز بود سلطان محمود با او در نهایت اکرام و غایت تجلیل رفتار نمود بحدی که گویند زمین را در مقابل او بوسید ۱، ابو الخیر بن خمار با فقرا و ضعفا در نهایت تواضع و با اغنیا و کبرا در غایت ترفع و تمنع حرکت می‌نمود گویند هرگاه بعیادت اهل علم و زهاد خواستی رفتن پیاده رفتی و گفتی این پیاده‌روی را کفارۀ عیادت جبابره و اهل فسق قرار میدهم و هرگاه بنزد ملوک و امرا رفتی با کمال عظمت و ابهت حرکت نمودی و سیصد غلام ترک سواره در رکاب او برفتندی، در یکی از ایام که بدربار سلطان محمود میرفت در بازار کفشگران در غزنه اسبش رمیده او را بر زمین افکند وی رنجور شده از همان علت وفات یافت، سال وفات او علی التحقیق معلوم نیست ۲ولی واضح است که بعد از سنۀ ۴۰۸ هجری بوده چه در این
کلیات چهار مقاله جلد ۱
