حواشی مقالۀ سوم
ص ۵۴ س ۳ ابو ریحان بیرونی، بهترین ترجمۀ حالی که تاکنون از ابو ریحان بیرونی نوشته شده همانا آنست که علامۀ مستشرق ادوارد ساخائو از معلمین دار الفنون همایونی برلین در مقدمۀ کتاب «الآثار الباقیة عن القرون الخالیة» تألیف ابو ریحان که در سنۀ ۱۸۷۸ مسیحی در لبپسیک از بلاد آلمان بطبع رسانیده نوشته است و جمیع مآخذ و مصادری که از آن ادنی اطلاعی درین باب میتوان بدست آورد مطالعه نموده، و چون ترجمۀ حیات این فیلسوف بزرگ و ریاضی کبیر که از بزرگترین مفاخر ایران و ایرانیان است در مشرق درست بدست نیست مناسب دیدیم که خلاصۀ مسطورات پرفسور ساخائورا در اینجا ایراد نمائیم ۱و هی هذه:
ابو ریحان محمد بن احمد البیرونی فیلسوف و ریاضی مشهور در ۳ ذی الحجه سنۀ ۳۶۲ در خوارزم متولد گردید و در ۲ رجب سنۀ ۴۴۰ در سن هفتاد و هفت سالگی در غزنه وفات نمود،
بیرونی منسوب است ببیرون خوارزم یعنی خارج آن چه ابو ریحان از حوالی شهر خوارزم بوده یا آنکه از ولایت خوارزم و در هر صورت از اهل خود شهر خوارزم نبوده است لهذا او را بیرونی می‌گفته‌اند. و چون یاء بیرون یاء مجهول است و این کلمه در زمان ابو ریحان بهمان نحو که اقتضای یاء مجهول است [یعنی کسرۀ مشبعه]تلفظ میشده و آن در تلفظ عربی اشبه اشیاء است بیاء
کلیات چهار مقاله جلد ۱
