کسترپ[۱] سکهاست.[۲] مرزبانان ارمنستان و گرجستان ابتدا لقب بیذخش[۳] (بدشخ)[۴] را[۵] کما فی السابق نگاه داشتند، ولی در سنه ۴۳۰ میلادی ارمنستان یکی از ایالات دولت شاهنشاهی ایران شد و حکومت آن را به یک نفر مرزبان محول کردند.
ساسانیان تقسیمات سابق کشور را، به چهار قسمت مطابق جهات اربعه، بحال خود باقی گذاشتند. بهر حال از آغاز قرن پنجم می‌بینیم، که فرمانفرمایان این ایالات را مرزبان می‌گفته‌اند. این چهار مرزبان در مرتبه قرین خانواده‌های سلطنتی مذکور بودند و مثل آنان لقب و عنوان شاهی داشتند.[۶]
حکامی، که از خانواده ساسانی بودند، همین امتیازات را داشتند. از قدیم الایام عادت بر این جاری بود، که پسران پادشاه به حکومت نصب می‌شده‌اند، علی الخصوص شاهزادگانی، که احتمال می‌رفت روزی بر اریکه سلطنت نشینند، مجبور بودند با قبول فرمانفرمایی ایالات، خود را برای حرفه پادشاهی مهیا و آماده کنند. دو برادر شاپور اول، اردشیر و فیروزنام، بترتیب به حکومت کرمان و کوشان گماشته شدند، شخص اخیر لقب «پادشاه بزرگ کوشان».[۷] داشت در میان شاهنشاهان ساسانی شاهپور اول و هرمزد اول و وهرام اول و وهرام دوم پیش از جلوس حکومت
- ↑ Ksatrapa
- ↑ هرتسفلد، پایکولی، لغت‌نامه، شماره ۷۰۶.
- ↑ bidhakhsh
- ↑ bdeashkh
- ↑ بالاتر ص ۳۷-۳۵ را ببینید و نیز مقایسه شود با اشکال مختلف کلمه پادشاه در زبانهای گرجی و یونانی و سریانی (آندرآس). هرتسفلد، پایکولی، لغت‌نامه شماره ۲۱۴ و ۷۸۱.
- ↑ راجع به مرزبانان رک به فصل اداره ایالات ایران.
- ↑ پیروز Peroz، رک هرتسفلد، پایکولی، لغت شماره ۸۱۱. در یکی از قطعات مانویه نام برادر سوم شاپور مهرشاه، که پادشاه میشان بوده، ذکر شده است (M.47).
