کرده بودند، بولایات خود برگشتند. در این کار کرنتی‌ها اوّلین و آتنی‌ها آخرین مردم بودند. هم در این وقت تمیستوکل از کشتی‌های آتنی یک کشتی تندروی برگزیده بدان درآمد و جزیرۀ اوبه را دور زده، در هر کجا که آب‌شیرین بود، کتیبه‌ای گذاشت بدین مضمون: «ینیانها، شما برخلاف عدالت رفتار می‌کنید، که با پدران خود می‌جنگید و می‌خواهید یونان را به اسارت دهید. از هر چیز بهتر این است، که بطرف ما آئید و، اگر چنین نتوانید کنید، از حالا کنار روید و کاریان را هم با خود همراه کنید و، اگر نتوانید نه این کنید و نه آن، یعنی طوق رقیّت چنان به گردنهای شما فشار می‌دهد، که قادر نیستید، بر ضدّ شاه باشید، پس لااقل بخاطر آرید، که ما نیاگان شما هستیم، ابتدای این جنگ ما با پارسیها برای شما شروع شده است و بنابراین در موقع جدالها بی‌قید بمانید».
نقشۀ تمیستوکل در نوشتن این کتیبه‌ها چنین بود: اگر مضمون این نوشته‌ها باطلاع خشیارشا نرسید، شاید در مردم ینیان مؤثر افتد و آنها یکی از سه کار را بکنند و، اگر باطلاع او رسید، از ینیانها و کاریان ظنین شده آنها را از جنگ دریائی دور بدارد (کتاب ۸، بند ۲۲). پس از آن از شهر هیس‌تیه۱ یک نفر فراری بطرف بحریۀ ایران رفته خبر داد، که یونانیها از آرت‌میزیوم گریخته‌اند.
پارسیها در ابتداء باور نکردند و این فراری را توقیف کرده چند کشتی برای تفتیش به آرت‌میزیوم فرستادند. کشتیها برگشته قول فراری را تأیید کردند و پس از آن تمام بحریۀ ایران به آرت‌میزیوم درآمد و از آنجا به هیس‌تیه رفته این شهر و تمام حوالی آن را تسخیر کرد. وقتی که بحریه در این شهر بود، خشیارشا یک جارچی با این پیغام به میان سپاهیان فرستاد: متحدین، هرکس می‌خواهد به ترموپیل برود و محلّ نبرد را تماشا کند، مجاز است (از این گفتۀ هرودوت معلوم است، که خشیارشا یونانیهای مطیع را متحدین خود می‌دانسته. م.). بر اثر این خبر آن‌قدر اشخاص خواهان تماشا شدند، که قایق برای همه پیدا نشد.
________________________________________
(1) - Histiee.
تاریخ ایران باستان جلد ۱
