مدرکی برای تعیین عدۀ صحیح سپاهیان ایران بیابند، بالاخره باین عقیده شده‌اند، که ارقام هرودوت بی‌شک خیلی اغراق‌آمیز است، ولی مدرکی هم برای تعیین عدۀ صحیح در دست نیست. بعضی هم عقایدی اظهار داشته‌اند، که موافق آن شمارۀ سپاهیان خشیارشا تا سیصد هزار (گوبی‌نو) و بلکه تا ۱۸۰ هزار (من‌ر)۱نفر تنزّل می‌یابد. چون معلوم است، که ارقام هرودوت موافق حقیقت نیست، بسط مقال را بیهوده دانسته می‌گذریم
آسیب یافتن قسمتی از بحریّه
بعد هرودوت وقایع را چنین نوشته (کتاب هفتم، بند ۱۸۸-۲۰۰) «بحریۀ پارسی لنگرها را کشیده حرکت کرد و در ساحل اگنزی۲ بین کاستانه۳ و دماغۀ سپیاس ایستاد.
در اینجا کشتیهائی بساحل پیوستند و عده‌ای لنگر انداختند و، چون ساحل عریض نبود، کشتی‌ها به صفوفی تقسیم شدند، چنانکه در هر صف هشت کشتی قرار گرفت بحریه شب را بدین منوال گذارند و، چون صبح در رسید، دریا متلاطم گشت، چه تندبادی، که اهالی محل آن را باد هلّس‌پونت نامند، از طرف مشرق وزیدن گرفت. سپاهیان کشتیهائی، که بساحل نزدیک بودند، از آسیب طوفان جلوگیری کرده کشتیهای خود را بساحل کشیدند و خودشان و کشتیهای آنان محفوظ ماندند، ولی کشتیهائی، که در دریا بودند، آسیب زیاد یافتند. توضیح آنکه بعضی را باد بمحلی از کوه پلیون۴ موسوم به ایپن ۵(یعنی تنور. م.) و برخی را بساحل راند، عدّه‌ای را به سپیاس زد و درهم شکست و قسمتی را به کاستانه انداخت.
شایع است، که بعد از پیشگوئی غیب‌گوی دلف غیب‌گوی دیگری گفته بود، آتنیها باید بره۶ داماد خود را به کمک بطلبند (بره موافق معتقدات یونانیهای قدیم خدای باد شمال بود و چون زن آتّیکی داشت و آتن هم در آتّیک واقع است، آتنیها او را داماد خودشان می‌دانستند. م.) وقتی، که آتنیها در کالسید (اوبه) بودند و دیدند، که دریا دارد متلاطم می‌شود، دعا کردند، که بره با زن خود اری‌تی۷ طوفانی ایجاد
________________________________________
(1) - R.munro,Cambridje,Ancient,History,IV.p.۲۷۱.
(2) - Magnesie.
(3) - Casthane.
(4) - Plion.
(5) - Ipnes.
(6) - Boree.
(7) - Orithye.
تاریخ ایران باستان جلد ۱
