دوّم - از جیحون یا وخش بطرف شمال: ۱ - خوارزم (خیوه). ۲ - سغد (بخارا و سمرقند). ۳ - سک هومه‌ورک یعنی (صفحه‌ای، که برگ هومه دارد). ۴ - سک تیگرخئود (سک‌های تیز خود) این دو مردم گویا در ماوراء رود سیحون بطرف مشرق سکنی داشتند.
سوّم - از رود ارس بطرف شمال موافق نوشته‌های هرودوت: ۱ - ماتیانیان۱و ساس‌پیر۲ ها (بین صفحات مجاور دریای سیاه و ماد سکنی داشتند، مردم اوّلی نزدیکتر به ماد و دوّمی دورتر). ۲ - مسخ۳ ها (بومیهای گرجستان). ۳ - کلخ۴ ها (کلخید یا لازستان قرون بعد در کنار شرقی دریای سیاه). ۴ - آلارودی۵ ها (بومیهای مملکت اورارتو یا آرارات). ۵ - تی‌بارن‌یان (در کنار رود ترمودون۶.
هرودوت این مردمان را جزو ایالت مالی ۱۸ و ۱۹ داریوش بشمار آورده).
چهارم - از ماد بالاخص و دجله بطرف مغرب: ۱ - ارمنستان. ۲ - آسور بالاخصّ (موصل، سلیمانیّه، کرکوک و غیره). ۳ - بابل و کلده. ۴ - آسیای صغری، که شامل این قسمت‌های تاریخی بود: کاپادوکیّه، فریگیّۀ علیا، فریگیّۀ سفلی، تروآد، لیدیّه، یونیّه، کاریه، لیکیّه، پام‌فیلیّه، کیلیکیّه، می‌سیّه، لیکااونیّه ، پافلاگونیّه، تراکیّۀ آسیائی یا بی‌تی‌نیّه، خالی‌بیّه ۷(به نقشۀ آسیای صغری رجوع شود). ۵ - جزایر دریای اژه یا بحر الجزائر مانند: سامس، خیوس، ردس لس‌بس، ایمبروس، آنتاندر۸ و غیره. ۶ - سوریه، اعراب مجاور آن تا کلده و اعراب بادیه‌نشین شمال عربستان (هرودوت گوید، که اعراب متّحدین ایران بودند و همه‌ساله مقدار زیادی کندر به دربار می‌فرستادند). ۷ - فینیقیّه. ۸ - فلسطین. ۹ - جزیرۀ قبرس. ۱۰ - مصر علیا و سفلی. ۱۱ - لیبیا. ۱۲ -
________________________________________
(1) - Matianiens.
(2) - Saspeires.
(3) - Mosches.
(4) - Colches(Lazica).
(5) - Alarodiens.
(6) - Thermodon یونانی‌ها رودی را، که به دریای سیاه می‌ریخت، چنین می‌نامیدند و عقیده داشتند، که آمازونها، یعنی زنان سکائی بی‌پستان در ابتداء در کنار این رود می‌زیستند).
(7) - Cappadoce,Phrygie Superieure,Phrygie Inferieure,Troade,Lydie,Ionie,Carie,Lycie Pamphylie,Cilicie,Mysie,Licaonie,Paphlagonie,Thrace Asiatique(Bithynie),les Chalybes, les Chaldes.
(8) - Samos,Chios,Rodos,Lesbos,Imbros,Antandre etc.
تاریخ ایران باستان جلد ۱
