هرودوت وارد مطالبی می‌شود، که با موضوع یعنی قشون‌کشی داریوش به مملکت سکاها ملازم نیست، ولی مقتضی است توضیح دهیم، که مقصود هرودوت از هی‌پربری مردمانی است، که به عقیدۀ یونانی‌های قدیم در شمال اروپا یا قسمتهای غیر معلوم اروپا، مانند روسیه شمالی و سوئد و نروژ و امثال آنها، در آن زمان می‌زیسته‌اند.
مذهب
مورّخ مذکور راجع بمذهب سکاها چنین گوید (کتاب ۴، بند ۵۹): سکاها این ارباب انواع را می‌پرستند: ۱ - تابیت‌تی (یکی از آلهه یونانی، که در یونان هس‌تیا۱ می‌نامیدند). ۲ - پاپای، خدای آسمان.
۳ - آپی، خدای زمین و او را زن خدای آسمان می‌دانستند. ۴ - هی‌ت‌سر، خدای آفتاب. ۵ - آرهیم‌پاسا، خدای وجاهت (آفرودیت یونانی‌ها). ۶ - تاهیس‌ماساد، خدای دریاها. سکاها عادت ندارند معبد یا هیکل آلهه را بسازند، به استثنای معبد و هیکل آرس ۲(رب النوع جنگ). هراکل هم در نزد آنها مورد پرستش بود. سکاها برای این آلهه قربانی می‌کنند و حیوانات قربانی از میان حیوانات اهلی و اسب‌ها انتخاب می‌شوند، ولی برای آرس قربانی انسان نیز جایز است، بدین ترتیب، که از هر صد نفر اسیر یکی را می‌کشند و خون او را روی شمشیری، که علامت این خدا است می‌ریزند. قربان کردن خوک جائز نیست و کلیة خوک نگاه نمی‌دارند.
عادات
عادات جنگی آنها چنین است: «سکائی خون اوّل دشمنی را، که می‌کشد، می‌آشامد و سرهای مقتولین را برای پادشاه می‌برد، زیرا قاعده بر این جاری شده، که تا سر دشمن را نیاورد، سهمی از غنائم بوی نمی‌دهند. پوست مقتولین را می‌کنند و بعد آن را مانند دستمال استعمال می‌کنند. بعضی از این پوستها لباس ترتیب می‌دهند. از سر دشمن، که خیلی مبغوض بوده، کاسه‌ای درست می‌کنند، سکاهای متموّل این کاسه‌ها را بطلا می‌گیرند و چون میهمانی بمنزل آنها آید، تمام این کاسه‌ها را به او نشان داده گویند هریک از کاسه‌ها جمجمۀ کدام یک از اقربای آنها است، که جنگ کرده و مغلوب شده و هر قدر عدّۀ چنین کاسه‌ها
________________________________________
(۱) - [۱]
(2) - [۲]
