روایت کزنفون
مراجعت کوروش به پارس
(کتاب ۸، فصل ۵) پس از چندی چون کوروش دید، که کارها در بابل روش خوبی دارد، بفکر افتاد، که از آنجا حرکت کند و در تهیۀ مسافرت پارس شده امر کرد، که ملتزمینش از او پیروی کنند، بعد همین‌که دید، که چیزهای لازم آماده است، حکم کرد گردونه‌ها را ببندند. در اینجا لازم است از ترتیبی، که موافق آن قشون کثیرالعده او اردو می‌زد و حرکت می‌کرد و نیز از این نکته، که هرکس جای خود را می‌گرفت شمه‌ای بگوئیم. معلوم است، که چون شاه پارس اردو می‌زند، تمام درباریان با او هستند و تابستان و زمستان زیر چادرها منزل می‌کنند. کوروش اولا امر کرد، که مدخل خیمۀ او رو به آفتاب طالع باشد و فاصله خیمۀ خود را از چادر نیزه‌داران معین کرد، بعد چادر خبازان را از طرف دست راست و چادر آشپزها را از سمت دست چپ قرار داد و نیز امر کرد اسب‌ها را از طرف راست و چهارپایان باری را از سمت چپ جا دهند. باقی جاها چنان معین شد، که هر لشکر بی‌زحمت جا و فضای خود را بشناسد. وقتی که اردو می‌خواهد حرکت کند، هرکس بار و بنۀ خود را برمی‌دارد و بعضی آن را بحیوانات باری بار می‌کنند. مأمورین بنه همه دفعة به محلاتی، که سپرده به آنها است، رفته و همه در یک زمان بار می‌کنند. بنابراین زدن چادرها یا برچیدن آنها در یک زمان بعمل می‌آید. راجع به آذوقه نیز چنین است:
چون هرکدام از خدمه وظیفۀ مخصوصی دارد، برای تمام غذاها زمانی بیش از زمان صرف یک غذا لازم نیست. نه فقط کوروش به خبازان و آشپزها جائی مناسب با کارشان می‌داد، بلکه، وقتی که محله‌ها را بین قشون تقسیم می‌کرد، نوع اسلحه را در نظر می‌گرفت و هر لشکر، چنان خوب جای خود را می‌دانست، که بی‌اشتباه در جای خود قرار می‌یافت. کوروش عقیده داشت، که یک خانۀ خصوصی باید مرتب باشد تا، اگر چیزی بخواهند برگیرند، بدانند کجا است. با این حال پس بطریق اولی باید در موقع جنگ جای هر لشکر و دسته‌ای معلوم باشد، زیرا مواقع اقدام بسته به دقایقی است و بهره‌مندیهای بزرگ نتیجۀ استفاده‌ایست، که از دقایق می‌شود. هر دفعه
تاریخ ایران باستان جلد ۱
