آخرین ایشان ابو سعید احمد بن محمد بن عراق است که تقویم سنین و شهور اهل خوارزم را اصلاح نمود و آخرین ایشان ابو عبد الله محمد بن احمد بن محمد بن عراق بوده است که ابو ریحان ازو «بشهید» تعبیر می‌نماید، و گویا ایشان نیز مانند بسیاری از ملوک و بیوتات قدیمۀ دیگر از سطوت شمشیر سلطان قهار محمود غزنوی منقرض و متلاشی گردیدند، ابو ریحان در فصل شهور و اعیاد اهل خوارزم گوید ۱«و قد اقتفی ابو سعید احمد بن محمد بن عراق اثر المعتضد بالله فی کبس شهور اهل خوارزم و ذلک انه لما انشط من عقاله و حل من رباطه ببخارا و رجع الی دار ملکه سأل من کان بحضرته من الحساب عن یوم اجغار آلخ» و در موضعی دیگر در باب مبدأ تاریخ اهل خوارزم و اشاره بدین خاندان گوید ۲:
«و جری علی مثل ذلک اهل خوارزم فکانوا یؤرخون باول عمارتها و قد کانت قبل الاسکندر بتسعمایة و ثمانین سنة، ثم اخذوا بعد ذلک [یؤرخون] بتورد سیاوش بن کیکاوس ایاها و تملک کیخسرو و نسله بها حین نقل الیها و سیر امره علی ملک انترک و کان ذلک بعد عمارتها باثنتین و تسعین سنة، ثم اقتدوا بالفرس فی التاریخ بالقائم من ذریة کیخسرو المسمی بالشاهیة بها حتی ملک آل افریغ و کان احدهم و کان یتطیر به کما تشاء مت الفرس بیزدجرد الأثیم، .
و کان القائم من هؤلاء حین بعث النبی علیه السلام ارثموخ بن بوزکار بن خامکری ابن شاوش بن سخر بن ازکاجوار بن اسکجموک بن سخسک بن بغره بن آفریغ و لما فتح قتیبة بن مسلم خوارزم المرة الثانیة بعد ارتداد اهلها ملک علیهم اسکجموک بن ازکاجوار بن سبری بن سخر بن ارثموخ و نصبه للشاهیة و خرجت الولایة من ایدی نسل الاکاسرة و بقیت الشاهیة فیهم لکونها موروثة لهم و انتقل التاریخ الی الهجرة علی رسم المسلمین، و کان قتیبة اباد من یحسن
کلیات چهار مقاله جلد ۱
