این برگ نمونهخوانی شده ولی هنوز همسنجی نشدهاست.
توضیحات و تذکّرات
رباعی ۱– اینکه عمر گذرانست و باید فرصت را غنیمت شمرد یکی از اصول معانی است که خیّام در رباعیات خود بانواع و اقسام مختلف پرورده است بلکه اکثر رباعیات او در اینمعنی است. گویندگان دیگر هم این معنی را بسیار پروردهاند چنانکه اگر بذکر شواهد بپردازیم فرع زاید بر اصل خواهد شد.
امّا یکی از وجوهی که خیّام در تذکّر مرگ بارها گفته اینست که میمیریم و خاک میشویم و از خاک ما کوزه و سبو خواهند ساخت یا خشت خواهند زد چنانکه شیخ سعدی فرموده است:
ساقی بده آن کوزهٔ خمخانه بدرویش | کآنها که بمردند گِلِ کوزه گرانند |
خواجه حافظ هم میفرماید:
بمی عمارت دل کن که این جهان خراب | بر آن سر است که از خاک ما بسازد خشت |
۱۱۶