۱-مقدمه:
لارستان به‌دلیل واقع‌شدن در مسیر تجارتی بندر لنگه و بندر عباس به طرف مرکز ایران، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود. این منطقه به‌عنوان یک منطقهٔ مهم تجاری و ترانزیتی در آستانهٔ مشروطه دچار بحران شدید و ناامنی‌های داخلی شده و در نتیجه، تجارت این منطقه دچار رکود شد. بنابراین تجار لارستان برای حفظ قدرت و ثروت خود انجمن تجار لاری را تأسیس کردند. تجاوزها و تعدی‌های حکام محلی منطقهٔ لارستان و عدم امنیت مالی و تجاری برای بازرگانان، آن‌ها را به‌دنبال راه حلی برای حل بحران در منطقه ناگزیر ساخت. آن‌ها به این نتیجه رسیدند که با دعوت از عالم روحانی، سید عبدالحسین لاری و حمایت از او بر بحران منطقه چیره شوند. در نتیجهٔ تلاش تجار، سید عبدالحسین لاری وارد لار شد. دعوت از سید به‌منظور حل معضلات بازرگانان صورت گرفت و منجر به شکل‌گیری نهضتی شد که در راه مقابله با استبداد تمامی تلاش خود را به کار برد. کلیهٔ هزینه‌های انقلاب مشروطیت در لارستان توسط تجار قدرتمند لارستانی پرداخت می‌شد و آن‌ها از این طریق خدمت بزرگی به انقلاب مشروطیت کردند. سید عبدالحسین لاری بعد از ورود به لار، با حمایت مالی تجار به تأسیس حوزهٔ علمیه دست زد و از این طریق توانست کادرهای سیاسی-مذهبی قدرتمندی را برای نهضت، آماده‌سازی کند. در دوران مشروطه نه‌تنها لارستان، بلکه تحولات فارس و بنادر جنوب نیز از سیاست‌های سید عبدالحسین لاری تأثیر پذیرفت. پیروزی‌های پیاپی سیاسی-نظامی جنبش مشروطه‌خواهی لارستان، سید لاری را به یگانه قدرت بلامنازع جنوب تبدیل کرد که این مسئله باعث خشم دستگاه دولت و مستبدان شد که پیامد آن، حمله به لار و قتل و غارت در این شهر بود، ولی سید و یارانش در جنگ‌هایی که میان مستبدین و مشروطه‌خواهان پیش آمد شرکت نموده و فداکاری‌های بسیاری برای آزادی ملت از خود نشان دادند.
