در پیش میگیرند. در واقع آنان چنین میپندارند که اگر کسی در حالی که در خانه نشسته و پردهنشین شده ادعای امامت کند، پیروی از او روا نیست که این دیدگاه در تقابل با نظریهٔ امامیه و اسماعیلیه است. زیدیه هر کسی را از فرزندان امام حسن (ع) و امام حسین (ع) که قیام کند و شمشیر برگیرد و بر مرکب بنشیند و به کتاب و سنت دعوت کرده و امر به معروف و نهی از منکر نماید امام میدانند و این در برابر نظریهٔ نصّ در اندیشهٔ امامیه قرار دارد.[۱]
۸-تأثیرات قیام و شهادت زید بن علی:
قیام زید را نمیتوان دقیقاً در چهارچوب اقدامات زیدیه تفسیر نمود، چرا که سالها پس از شهادت وی بود که فرقهٔ زیدیه تشکل یافت و در عرصهٔ سیاسی، فکری و مذهبی خودنمایی کرد. اما با توجه به اینکه منشأ ظهور این فرقه، قیام زید بود، تأثیرات این قیام در زمان خود، اهمیت به سزایی یافت. شهادت زید در چند گروه اثر گذاشت که این اثرات در درازمدت، منشأ بروز تحولات بعدی و تأثیرات ماندگار منتج از اقدامات زیدیه بود:
۱. یاران و هوادارانش: این گروه هستههای اولیهٔ تشکیل فرقهٔ زیدیه بودند که پس از شکست قیام زید و پراکندهشدن یارانش، به ترویج آرمانهای او پرداختند. شهادت زید به آن شکل فاجعهبار، آنها را در تداوم راه او مصمم ساخت. از این نظر این ماجرا را میتوان با شهادت جد بزرگ زید یعنی امام حسین بن علی (ع) مقایسه نمود. در حقیقت پس از ماجرای کربلا بود که شیعیان انسجام حقیقی خود را بازیافتند. اثرات واقعهٔ عاشورا پس از درازمدت، بنیامیه را متزلزل ساخت و آتش خشم و نفرت را در دل شیعیان به خصوص اهل
- ↑ همان، ص ۸۷.